04/11/2022
หนูเหม็น
Moonrat
𝘌𝘤𝘩𝘪𝘯𝘰𝘴𝘰𝘳𝘦𝘹 𝘨𝘺𝘮𝘯𝘶𝘳𝘢
หนูเหม็นเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็ก หน้าตาคล้ายหนูแต่ไม่ใช่หนู และก็ไม่ได้อยู่ในกลุ่มเดียวกันกับสัตว์ฟันแทะ (พวกหนูหรือกระรอก) แต่อยู่วงศ์เดียวกับเม่นแคระ (วงศ์ Erinaceidae) ที่เป็นสัตว์เลี้ยงที่นิยมในปัจจุบัน เป็นสัตว์ที่มีข้อมูลน้อยเพราะว่าเห็นตัวได้ยาก มีบ้างที่เห็นจากกล้องดักถ่ายภาพ
การกระจายพันธุ์พบตั้งแต่อุทยานแห่งชาติแก่งกระจานลงไปจนถึงปลายแหลมมลายู เกาะสุมาตราและเกาะบอร์เนียว
มีปลายปากด้านบนยื่นเรียวออกมามากกว่าปากด้านล่าง ปลายจมูกบอบบางและบาน ลักษณะพิเศษนี้เพื่อใช้ตรวจหาเหยื่อ มีกลิ่นเหม็นเฉพาะตัวที่ใช้สื่อสารกับตัวอื่น ใช้ป้องกันตัวหรือทำเครื่องหมายอาณาเขตของมัน สามารถส่งกลิ่นออกไปได้ไกลเป็นระยะหลายเมตร ซึ่งกลิ่นนี้มีส่วนผสมของแอมโมเนียกลิ่นจึงค่อนข้างแรงจึงเป็นที่มาของชื่อภาษาไทยว่า หนูเหม็น
หนูเหม็นออกหากินเวลากลางคืน กลางวันซ่อนตัวในโพรงไม้หรือรากไม้ หรืออยู่ในโพรงดิน
เป็นสัตว์ที่พบได้บ่อยจากกล้องดักถ่ายภาพในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ของภาคใต้ พบเกือบทุกแห่งที่มีการตั้งกล้องสภาพป่าที่พบส่วนใหญ่พบในป่าดิบชื้น มีรายงานว่าพบในป่าโกงกางด้วย และส่วนใหญ่จะอยู่ใกล้กับลำธารที่มีน้ำไหลผ่าน พื้นที่ราบตามรอยต่อของป่า สวนผลไม้หรือสวนปาล์มน้ำมันที่ค่อนข้างรกก็มีโอกาสเจอ มีรายงานการศึกษาหนูเหม็นที่ดักได้ที่สวนปาล์มน้ำมัน พบว่าหนูเหม็นก็กินลูกปาล์มน้ำมัน และในระหว่างที่เลี้ยงก็กินผลไม้อื่นได้ เช่น กล้วยและแอปเปิ้ล
พื้นที่ที่เจอหนูเหม็นส่วนใหญ่พื้นดินต้องไม่แข็ง เพราะอาหารส่วนใหญ่เป็นสัตว์ที่ไม่มีกระดูกสันหลังทั้งที่อยู่บนพื้นดิน เช่น แมลงสาบ แมงมุม ด้วง กิ้งกือ ตะขาบ และพวกที่อยู่ใต้พื้นดิน เช่น ไส้เดือน และก็พบว่าหนูเหม็นกินสัตว์ที่อยู่ในน้ำด้วย มีรายงานการตรวจกระเพาะอาหารของหนูเหม็น พบว่ามีบางส่วนเป็นสัตว์ที่อาศัยอยู่ในน้ำ เช่น กุ้ง ปู ปลา และหอย นั่นคือหนูเหม็นสามารถว่ายน้ำหรือดำน้ำได้
มีการศึกษาในรัฐซาบาห์ที่เกาะบอร์เนียว ข้อมูลจากกล้องดักถ่ายภาพที่ติดตั้งทั้งพื้นที่ป่าอนุรักษ์และนอกพื้นที่ป่าอนุรักษ์ ซึ่งนอกพื้นที่ป่าอนุรักษ์ส่วนใหญ่เป็นสวนปาล์มน้ำมัน จึงพบหนูเหม็นได้ทั้งสองที่ แต่พบในพื้นที่ป่าอนุรักษ์มากกว่ามาก ซึ่งแสดงให้เห็นว่าแม้จะเป็นสัตว์ที่สามารถปรับตัวได้ แต่เมื่อเวลาผ่านไปเมื่อพื้นที่สวนปาล์มมากขึ้นและพื้นที่ป่าลดลง จำนวนหนูเหม็นก็ลดลงตามไปด้วยทั้งในป่าอนุรักษ์และนอกป่าอนุรักษ์
ถึงแม้ว่าหนูเหม็นจะอยู่ได้ในป่าหลายรูปแบบ แต่ประชากรหลักก็อยู่ในป่า ถ้าป่าเหลือน้อยประชากรหลักก็เหลือน้อยตามไปด้วย ที่เจอในสวนคือส่วนที่ออกมาจากป่า ถ้าป่าหมดสัตว์ก็อยู่ไม่ได้ เมื่อนั้นเราคงไม่ได้เจอสัตว์ป่าในสวนอีก
https://link.springer.com/content/pdf/10.1016/j.mambio.2018.10.003.pdf
