Vet-mon

24/05/2025

เทรนด์ต่อต้านอาหารแปรรูปสูง ultra process food (UPF) กำลังมา?

ปัจจุบันงานวิจัยผลเสีย UPF ต่อร่างกายมนุษย์เริ่มมีรายงานเพิ่มขึ้น และคงจะมีตามมาอีกมาก เพราะสารเข้าข่าย UPF ทุกวันนี้มีเยอะเหลือเกิน

นิยาม UPF อย่างง่าย ๆ คือส่วนประกอบอาหารอะไรก็ตามที่เราจะไม่พบในห้องครัวของเรา เช่น สารให้ความหวาน สารเพิ่มความเป็นกรด สารแต่งกลิ่น สี อิมัลซิไฟเออร์ (รายละเอียดลึก ๆ มีข้อยกเว้นบ้าง แต่เรานิยามอย่างง่าย เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจภาพรวม)

สรุปคร่าวๆ จากหนังสือ UPF มีผลต่อ microbiota หรือชุมชนจุลชีพในร่างกาย โดยเฉพาะในลำไส้ ถ้ามันเปลี่ยนการทำงานลำไส้ในทางแย่ลง มันจะส่งผลกระทบกับระบบภูมิคุ้มกัน สารอาหารที่ขาดหายไป เพราะจุลชีพผลิตให้ร่างกายไม่ได้จากผล UPF การเรียนรู้ช้าลง ซึมเศร้า ความเครียด (text บางเล่มยกย่องลำไส้คือสมองที่สองของร่างกาย) โรคอ้วน หลอดเลือด หัวใจ ไขมัน บลาๆ

ตัดกลับมาที่อาหารหมาแมวกัน

อาหารที่คนให้หมาแมวมากสุดคือ อาหารเม็ด แล้วมันจัดเป็น UPF มั้ย?

แน่นอนว่าใช่ งั้น มันมีผลกระทบต่อสัตว์เลี้ยงของเราอย่างไรได้บ้างนะ?

งานวิจัยชิ้นหนึ่ง เทียบอาหารหมากระป๋องที่มีสารถนอมอาหารเทียบกับไม่มี พบว่า สารถนอมอาหาร (UPF แน่นอน) ส่งผลต่อการเรียนรู้ การฝึกฝนแย่ลงกับกลุ่มเปรียบเทียบ

งานวิจัยชิ้นเดียวอาจจะบอกอะไรไม่ได้มาก คงต้องรอหลักฐานวิชาการมากขึ้นอีกในอนาคต แต่แนวโน้มว่ามีผลเสียมากกว่าอาหารไม่แปรรูปแน่ หวังว่าหมอ ๆ นักวิจัยเก่ง ๆ บ้านเราจะเริ่มหันมาวิจัยประเด็นนี้กันมากขึ้นนะครับ

เพราะไม่กี่ปีจากนี้ เราอาจได้เห็นการปฏิวัติความรู้ด้านโภชนาการสัตว์ชนิดพลิกตำราโภชนาการสัตว์กันใหม่หมดก็เป็นได้.

05/05/2025

คุณเจี๊ยบ เป็นแม่ค้าขายไอติมบริเวณสวนสองทะเล ลูกชายคนเดียวฝึกงานกับร้านอาหารทะเล ซึ่งตั้งอยู่บริเวณสวนสองทะเลเช่นกัน

สวนสองทะเลเป็นชื่อเรียกแหลมชายฝั่งจังหวัดสงขลา ฝั่งอ่าวไทย เป็นที่ตั้งของรูปปั้นกรมหลวงชุมพร เขตพื้นที่ทหารเรือ มีลานกล้างมากพอจัดงานวิ่งมาราธอนนานาชาติ เป็นพื้นที่ตกปลาเล็กๆน้อยๆของคนรักการตกปลา มีศูนย์อนุรักษ์เต่าทะเลชายฝั่ง ลึกเข้าฝั่งมามีป่าต้นสน จึงเรียกติดปากชาวบ้านว่า แหลมสนอ่อน ด้วยลักษณะพื้นที่กว้างนี้ มีร้านอาหารตั้งเรียงราย มีนักท่องเที่ยวแวะเวียน จึงเป็นสวรรค์ของหมาจรจัดเช่นกัน

ลานจอดรถ ขอบทางเท้า ริมป่าสนแห่งนี้มีหมาจรจัดกระจายตัวอยู่มาก คาดว่าไม่ต่ำกว่า 60 ตัว บ้างก็ไล่รถและจักรยาน และบางตัวก็กัดนักท่องเที่ยว และตรงร้านอาหารพื้นที่นี้เอง ที่ลูกคุณเจี๊ยบถูกกัดเป็นครั้งที่ 2

ลูกคุณเจี๊ยบ ก็เหมือนเด็กดีทั่ว ๆ ไป ใช้เวลาว่างหลังปิดเทอมหารายได้เล็กน้อยแบ่งเบาแม่ เป็นเด็กเสิร์ฟอาหาร ในร้าน ซึ่งมีเจ้าถิ่นหมา 3-4 ตัว แวะเวียนเข้าร้านบ่อย ๆ

โชคร้ายก็มาถึง หมาสีน้ำตาลกัดฝังเขี้ยวคมๆ เข้าที่น่องของเด็กเข้าอย่างจัง ขณะที่เด็กกำลังทำงานอยู่

คุณเจี๊ยบจึงแจ้งเทศบาลพื้นที่ ซึ่งมีหน้าที่รับผิดชอบหมาจรจัด ให้จัดการหมาออกไป เพราะลูกโดนกัดรอบสองแล้ว และแจ้งเรื่องทางเทศบาลรอบที่แล้วก็เงียบหาย

คำถามที่ต้องตอบก่อนการจับหมาจร คือจับแล้วไปไหน?

เทศบาลสร้างศูนย์พักพิงหมา 80 ตัว แต่หมาจรจัดในพื้นที่จากข้อมูลมีประมาณ 500 ตัว

จับใส่ศูนย์จนเต็มแล้ว ยังไงต่อ? การจับหมามาขังจากที่ต่างกัน และขังไว้เฉยๆ เสี่ยงแพร่โรคติดต่อ การทำร้ายกัน ส่งผลให้สัตว์เครียด ซึ่งผิดหลักสวัสดิภาพสัตว์ ผิดกฎหมายทารุณกรรมสัตว์ 2559

เคสนี้เทศบาลได้จับหมาใส่ศูนย์พักพิงไว้ (โดยที่คำถามข้างบนยังไม่มีคำตอบ) ตามนโยบายทีมบริหาร มีแผนสวยหรูคือจับแล้วมาฝึกเปลี่ยนพฤติกรรมและปล่อยกลับที่เดิม แต่ ณ ตอนนี้ยังหาคนฝึกไม่ได้ก็ให้เลี้ยงไปเรื่อย ๆ ใช้ภาษีประชาชนซื้ออาหารให้หมาไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะตาย

วันรุ่ง กลุ่มคนรักสัตว์โทรมาด่าหมอ เรื่องจับหมาตัวนี้เข้าศูนย์ ต่อว่าว่าหมามันกัดกันและจะปล่อยกลับที่เดิม โดยไม่ได้รับความยินยอมจากผู้รับผิดชอบโดยตรงเลย

ล่าสุดคุณเจี๊ยบโทรมาถามว่า ทำไมหมากลับมาอยู่ที่เดิม สุดท้ายลูกชายคุณเจี๊ยบตัดสินใจออกจากงาน เพื่อหนีหมาตัวนั้น ส่วนเรื่องร้องเรียนก็เงียบหายตามเคย

เฮ้อ.

Send a message to learn more

02/05/2025

24-30 เมษายน เทศบาลร่วมกับกรมอุทยาน จับลิงเขาน้อยเขาตังกวน เป้าหมายคือ 500 ตัว นำมาทำหมัน จากประชากรทั้งสองเขาที่ประมาณ 2200 ตัว นี่เป็นการลงทำหมันจากสองหน่วยงานรอบที่ 2 ของปี ได้ลิงทำหมันสะสม 456 ตัว

ท้าวความเป็นมาโครงการนี้จากปากชาวบ้านผู้อาศัยใกล้เขาว่า ได้รับความเดือดร้อนมานาน เมื่อโทรไปหน่วยงานกลางร้องเรียนสัตว์ป่า เจ้าหน้าที่อุทยานก็ไม่ได้มาจับให้ มีบ้างที่เข้ามาคุยกับชาวบ้านแต่ก็ไม่ได้จับให้ เจ้าหน้าที่อุทยานชี้แจงว่าไม่มีงบประมาณในการจับและทำหมัน ต้องให้เทศบาลตั้งงบประมาณทำหมัน โดยมีเรทราคาค่าทำหมันจากกรมอุทยานให้ เฉลี่ยที่ 2000 บาทต่อตัว

สมมุติต้องการทำหมันลิง 500 ตัว เทศบาลต้องตั้งงบให้กรมอุทยานไม่ต่ำกว่า 1,000,000 บาท!!!

ปัจจุบันอบต. เทศบาลต่าง ๆ หน่วยงานราชการที่มีลิงในพื้นที่จะจัดงบของตนให้อุทยานวิ่งจับลิงทำหมันทั่วพื้นที่ แต่ด้วยเหตุผลกลใดไม่ทราบ (บ้างว่ามีนักการเมืองยุยงชาวบ้าน) ชาวบ้านรวมตัวฟ้องกรมอุทยานเรื่องไม่ดูแลปัญหาลิง

ศาลปกครองเรียก 3 ฝ่ายมาไกล่เกลี่ย ได้แก่ ชาวบ้าน กรมอุทยาน เทศบาล ได้ข้อยุติว่า อุทยานจะให้งบจากส่วนกลาง 1,500,000 บาท ทำหมันลิงจำนวน 500 ตัว (จากที่เคยบอกชาวบ้านว่าไม่มีงบ ซะงั้น)

แบบนี้ เทศบาลอื่น อยากประหยัดงบตัวเอง ควรยุให้ชาวบ้านฟ้องด้วยดีมั้ย ? เอวัง

23/04/2025

พรบ.สาธารณสุข ปี 2535 มาตรา 25-30 ระบุเรื่องเกี่ยวกับสัตว์คร่าว ๆ ดังนี้

1. การเลี้ยงสัตว์ในที่ใด โดยวิธีใด ๆ ที่มีจำนวนเกินสมควร จนเป็นเหตุให้เสื่อมหรืออันตรายต่อสุขภาพ ให้ถือเป็นเหตุรำคาญ
2. ให้พนักงานท้องถิ่นมีอำนาจออกคำสั่งกำจัดเหตุรำคาญได้
3. ถ้าพนักงานพบสัตว์ในที่ทางสาธารณะ โดยไม่พบเจ้าของ ให้จับกักอย่างน้อย 30 วัน หลังจากนั้น ถ้าไม่มีใครมารับคืน จะจัดการขายหรือขายทอดตลาดได้

และในกรณีพบโรคติดต่ออันอาจเป็นอันตรายต่อประชาชน ให้พนักงานมีอำนาจทำลายหรือจัดการได้ตามสมควร

แปลไทยว่า ถ้าเราเห็นหมาจรจัด หรือหมาที่ไม่เห็นเจ้าของมาด้วย เราสามารถแจ้งพนักงานท้องที่จับได้เลย หากไม่มีใครมารับใน 30 วัน เจ้าหน้าที่จัดการขายได้เลย (เจ้าหน้าที่บางคนตั้งแง่กับผมว่าทำไปก็ไม่มีใครซื้อหรอก บางคนบอกว่าให้จับส่งขายเนื้อหมาภาคอีสานเลย)

เรื่องขายได้หรือไม่ได้เราสามารถโต้เถียงกันภายหลังได้ ประเด็นหลักแรกคือ ท้องถิ่นประเทศนี้ ไม่มีใครทำตามข้างบนนี้แม้แต่ที่เดียว (หรือใครรู้ว่ามีที่ไหนบอกผมได้เลยครับ อยากคุยด้วยมาก)

ซึ่งหมายความว่าท้องถิ่นละเมิด บกพร่องในหน้าที่ของตนอยู่หรือไม่ ต่อการปล่อยให้มีหมาจรจัด

การจะมีหรือไม่ให้มีหมาจรจัดในชุมชน คนในชุมชนจะเป็นผู้ตัดสิน ผ่านการโต้เถียง การแก้ข้อกฎหมาย แต่ไม่สามารถเป็นข้ออ้างละเว้นหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ได้

เรื่องน่าเศร้าคือ เหยื่อจากการละเลยหน้าที่มักจะเป็นเด็ก คนสูงวัย และกลุ่มผู้มีรายได้น้อยตลอด

เฮ้อ.

Send a message to learn more

17/12/2024

แผนแก้ปัญหาสุนัขจรจัดของไทย

ตุลาคมที่ผ่านมา ผมมีโอกาสช่วยเหลือหน่วยราชการท้องถิ่นแก้ปัญหาหมาแมวจร ซึ่งผมจะมาแชร์ให้ฟัง

หากคุณอยู่ต่างจังหวัด โดยเฉพาะชนบท มักได้ยินเพื่อนบ้านหรือคนรู้จักเล่าว่าตรงโน้น ตรงนี้วางยาเบื่อหมาให้ฟัง ท้องถิ่นที่ผมอยู่ค่อนข้างดีหน่อย เนื่องจากคนรักสัตว์ มูลนิธิค่อนข้างเข้มแข็ง เสียงดัง ฝ่ายราชการและการเมืองกลัวมาก จากอดีตที่วางยาเบื่อหมา ก็ต้องจับหมาดุร้ายไปที่อื่น

คำถามคือจับแล้วไปไว้ไหน ?

พนักงานจับสัตว์รายหนึ่งเล่าให้ฟังว่า อดีต จับแล้วไปปล่อยบ่อขยะไกล ๆ ซึ่งอยู่อีกเขตพื้นที่หนึ่ง ชาวบ้านบ่อขยะไม่รู้ใครมาปล่อย ก็ใจดี คิดว่ามาเองก็เลี้ยงไว้ เมื่อมากเข้า ๆ จนชาวบ้านรู้ว่าพามาปล่อย จึงหยุด

ปัญหาการย้ายหมาจรจัดจากที่หนึ่งไปที่หนึ่ง ผลักปัญหาบ้านตัวเองให้บ้านเพื่อน เป็นอะไรที่ง่ายและทำมากที่สุดในหมู่ราชการหรือผู้มีอำนาจบ้านเรา ปัญหาควรจะจบ แต่สิ่งมีชีวิตและคนไม่มีอะไรง่าย เมื่อที่เก่าไม่มีหมาตัวเก่า คนก็พาหมาตัวใหม่มาปล่อยเร่ร่อนในไม่ช้า

ปัจจุบันทำอย่างไร ?

ราชการที่มีความรู้หน่อย ใช้หลักการ CNVR ซึ่งเริ่มใช้หลักการนี้ในหลายพื้นที่ของประเทศแล้ว โดยมีรายละเอียดคร่าว ๆ ดังนี้
C = Capture การจับ
N = Neutered ทำหมัน
V = Vaccination ฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า
R = Release ปล่อยที่เดิม

หลัก CNVR มีการใช้ในต่างประเทศมาเป็น 10 กว่าปี และประสบความสำเร็จค่อนข้างดี โดยเฉพาะในอินเดีย ภูฏาน ซึ่งความเชื่อและวัฒนธรรมฝังราก ส่งผลให้ผู้คนไม่โอเคมาก ๆ กับการฆ่าหมาจรจัดเช่นเดียวกับไทย

แล้ว CNVR ต้องทำกี่ปีถึงสำเร็จ ไม่เอา CNVR ได้มั้ย โพสต์หน้ามีคำตอบครับ

Send a message to learn more

27/05/2023

เมื่อยุงฆ่าหมาได้

ขาว เป็นหมาไทยผสม เพศผู้ ประจำร้านชำเล็ก ๆในชนบทแห่งหนึ่ง ความที่ร้านชำแห่งนี้ตั้งอยู่ติดถนนหลัก ผู้คนจึงเตะตาหมาสีขาวหน้าร้านตัวนี้อย่างจัง เพราะนิสัยน่ารักกว่าหมาตัวใด ๆ ในแถบเดียวกัน ที่ชอบวิ่งกวดรถชาวบ้าน แต่ขาวกลับสงบเรียบร้อย นั่งรอต้อนรับลูกค้าประจำหน้าร้านชำแห่งนี้ทุกวัน

วันหนึ่ง ขาวมีอาการไอเรื้อรัง ด้วยความเป็นลูกรักของชาวบ้านแถบนั้น ขาวจึงโชคดีกว่าหมาตัวอื่น ๆ แถวนั้นที่ป่วยแล้วถึงมือหมอ (แม้ในที่สุดแล้ว จะไม่ได้รับการรักษา) ผลเบื้องต้นพบปัญหาหัวใจโต ท้ายที่สุด ขาวเสียชีวิตในวัย 8 ปี เศษ

หยก หมาพันธุ์ผสม เพศผู้ ตัวใหญ่ น่าเกรงขาม เจ้าถิ่นประจำหอพักนักศึกษา และเป็นตัวโปรดของอาจารย์พลศึกษา เพราะชอบวิ่งตามรถจักรยานของอาจารย์ท่านนี้มานั่งยิ้มให้ รอขนมอยู่เป็นนิจ เป็นภาพติดตาใครต่อใครในมหาลัย วันหนึ่ง หยกได้หายไป ไม่มีภาพหมาช่างเห่า หรือวิ่งตามรถจักรยานของอาจารย์อีกแล้ว มีข่าวลือบางคนว่าเห็นหยกนอนล้มพับจากไป

ผมและเพื่อน ๆ ได้เจอหยกอีกครั้งเมื่อขึ้นปี 2 ในสภาพอาจารย์ใหญ่แช่ฟอร์มาลิน !

สิ่งที่น่าตกใจและจะติดตาไปตลอดนับจากนั้นของเด็กปี 2 คือ การได้เห็นหนอนคล้ายเส้นพาสต้ากระจุกตัวเต็มหัวใจของหยก !

กรณีศึกษาสองรายนี้ ได้ฉายภาพที่เด่นชัดของตัวโรคหนอนพยาธิหัวใจ คือไม่มีอาการเด่นชัดใดแสดงออกมา คล้ายกลุ่มอาการเรื้อรัง ที่อาจจะนำสัตวแพทย์วินิจฉัยไปผิดทางได้ง่าย ๆ และมันทำให้สัตว์โดยเฉพาะกลุ่มหมา ตายได้

การตรวจมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง และจากประสบการณ์ของผม เจ้าของมักจะประหลาดใจทุกครั้งเมื่อผมแจ้งผลการตรวจและสาเหตุให้ฟัง

สาเหตุหลักคือยุงที่ติดเชื้อหนอนพยาธิระยะแรก กัดหมาอีกตัวหนึ่ง ขณะดูดเลือด พยาธิในน้ำลายก็ถูกปล่อยเข้าเลือดหมาตัวใหม่ พร้อมจะเติบโต แพร่พันธุ์ภายในหลอดเลือดไปเรื่อย ๆ จนท้ายสุด อุดตันทางเดินเลือด เข้าห้องหัวใจ ทำให้หัวใจโต ล้มเหลวและเสียขีวิต สัตว์จะไม่แสดงอาการใดเลย หากจำนวนพยาธิไม่มากพออุดตันหัวใจอย่างหนัก ฉะนั้น การคอยตรวจเป็นระยะจึงสำคัญ โดยเฉพาะประเทศแถบร้อนชื้นบ้านเรา มีปัญหายุงตลอดปี

บางครั้ง แม้ติดเชื้อจริง ก็อาจจะตรวจชุดเทสไม่พบ เนื่องจากปัญหาชุดเทสผู้ผลิตปัจจุบัน ตรวจพบได้แค่พยาธิเพศเมีย หมาบางตัวที่มีพยาธิในเลือดเพศผู้เพศเดียว อาจไม่ได้รับการรักษาแต่เนิ่น ๆ ฉะนั้นในทางที่ถูก หมอจะใช้หลายวิธีร่วมกันเพื่อแยกโรคชนิดนี้ ได้แก่ เอกซเรย์และเจาะเลือด เพื่อยืนยันการติดเชื้อจริง ๆ ค่าใช้จ่ายจึงกระโดดไปไกล แต่นั่นก็ไม่แพงเท่าการรักษา

การรักษาโรคนี้นั้น ไม่ง่ายเหมือนยิงปืนใส่พยาธิแล้วก็จบเหมือนพยาธิลำไส้ตัวอื่น ๆ หากคุณทำแบบนั้น พยาธิตัวใหญ่ที่ตายทันทีในเลือดก็ยังยู่ในเลือด ร่างกายจะมีปฏิกิริยารุนแรงต่อเศษซากในเลือดมากมายนั้นพร้อม ๆ กัน ส่งผลให้ช็อก เสียชีวิตได้ การรักษาจึงเป็นการประคับประคอง ยับยั้งการโตของพยาธิ ค่อย ๆ ฆ่าพยาธิตัวเต็มวัย พร้อมป้องกันภาวะช็อกไปด้วย ซึ่งกินระยะเวลาไม่ต่ำกว่าหนึ่งเดือน ลองนึกภาพคุณต้องกินยาอย่างต่ำหนึ่งเดือนไม่รู้ต่อกี่ตัวดูซิครับ ราคาคงไม่ถูกแน่ ๆ

การป้องกันย่อมดีกว่าการรักษา ยังเป็นวลีอมตะอยู่เสมอ ทุกวันนี้คุณสามารถพาเด็กสี่ขารับยาป้องกันพยาธิตัวนี้เป็นประจำทุก ๆ เดือน ทั้งถูกกว่า จับบังคับสัตว์น้อยกว่า แต่ก็นั่นแหละครับ ใคร ๆ ก็บอกว่าสุขภาพดีต้องกินผัก นอนให้พอ ออกกำลังกาย ตรวจสุภาพปีละครั้ง แต่...มีใครทำกันบ้าง เฮ้อ.

03/06/2022

ตามหน้า Facebook ของผมพักนี้ มีโฆษณายากำจัดเห็บหมัดราคาถูกมากเต็มหน้าฟีดไปหมด ยาที่โฆษณามีทั้งยาที่มีและไม่มีฉลาก น่าเศร้าที่มีคนสนใจสั่งซื้อเป็นจำนวนมากใต้โพสต์ โฆษณาเหล่านั้นทำให้ผมรู้สึกเหมือนเป็นตำรวจกำลังเห็นผู้ร้ายลงมือฆาตกรรมเหยื่อ ซึ่งก็คือเจ้าของสัตว์อย่างพวกคุณทุกคน ทำให้คุณหลงด้วยเวทมนต์ที่เรียกว่า ราคาถูก!

โฆษณาส่วนใหญ่แปะภาพด้วยเห็บเกาะผิวสัตว์จำนวนมาก คั่นด้วยภาพสัตว์ขนสวยสุขภาพดี พร้อมคำอวดสรรพคุณ "ยาเห็บหมัดราคาถูก" หรือ "ใช้ยามาเยอะ จบที่เม็ดนี้" โดยไม่ได้บอกคุณว่าเป็นยาอะไร ในความเป็นจริงแล้ว คุณซึ่งเป็นผู้บริโภคควรรู้ และผมจะบอกคุณในบทความนี้ว่าคือยาอะไร และทำไมคุณจึงไม่ควรซื้อออนไลน์มาใช้

ยาราคาถูกตัวนั้นคือ Ivermectin สรรพคุณเป็นยากำจัดพยาธิ เช่น หนอนพยาธิในลำไส้ พยาธิในปอด พยาธิเข็มหมุด เหา ไร น่าเสียดายที่ฤทธิ์ข้างต้นนี้รับรองเพียงสัตว์ใหญ่ โค แพะ แกะ หมู ม้า ขณะที่ในสัตว์เล็ก หมาแมว องค์การอาหารและยาสหรัฐ รับรองสรรพคุณ ให้ใช้รักษา ป้องกันโรคพยาธิหนอนหัวใจเท่านั้น

หมอสมัยเก่าใช้ Ivermectin กำจัดเห็บหมัดอย่างแพร่หลายในหมาแมว แม้ไม่มีข้อบ่งชี้ข้างต้นเลย ในสมัยที่ผมเรียน ก็มีการใช้ฉีดโค เพื่อไล่เหลือบ ริ้น เห็บ ในหมาใช้เพื่อไล่เห็บ หมัด โดยประสิทธิภาพที่ผมเจอคือ กำจัดพยาธิภายนอกเหล่านี้ได้ไม่หมดซักตัวเดียวครับ สอดคล้องกับเอกสารทางวิชาการว่าตัวยาชนิดนี้ไม่ได้มีฤทธิ์ปกป้องพยาธิดังกล่าว มีเพียงงานวิจัยจากประเทศอียิปต์สนับสนุนยา Ivermectin ว่าสามารถกำจัดเห็บในหมาได้จริง หากให้ในปริมาณที่สูงระดับหนึ่ง (งานวิจัยนี้ไม่มีแมวเป็นกลุ่มตัวอย่าง ตัวงานวิจัยยังมีคำถามถึงความน่าเชื่อจากกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ที่อาจไม่มากพอ) ปัญหาคือ ยาตัวนี้เป็นพิษต่อหมาบางพันธุ์อย่างร้ายแรง ได้แก่ พันธุ์ Collies, Australian Sheperd, Shelties, Long haired Whippet, Shetland Sheepdog (จำยาก ให้จำง่าย ๆ คิอสายพันธุ์ที่มีถุงเท้าสีขาว 4 ข้าง) ขณะที่แมวมีช่วงความปลอดภัยต่อยาแคบ ให้เกินไปนิด อาจเสียชีวิตได้ทันที

เมื่อความเป็นพิษของยาเกิดขึ้น การรักษาจะใช้สารละลายชนิดไขมัน ซึ่งหายากและมีค่าใช้จ่ายสูงมาก ๆ อีกทั้งระยะเวลาออกฤทธิ์ไม่ถึง 1 เดือน เหมือนยากำจัดเห็บหมัดดี ๆ ตัวอื่น ๆ ที่ทำได้ กรณีศึกษาหนึ่งในแมว เจ้าของพาแมวมารักษาด้วยอาการซึม ไม่กินอาหาร หลังฉีดยาป้องกันเห็บหมัดที่บริเวณหลังกับหมอกระเป๋าแถวบ้านเมื่อสองวันก่อน สัตว์รักษาแบบประคับประคอง แต่อาการแย่ลงเรื่อย ๆ วันรุ่งขึ้นพบฉี่เป็นสีเขียว จากนั้นไม่นานแมวตัวนี้ได้เสียชีวิต อีกกรณีหนึ่ง หมาลูกผสมแถวชนบท รับยาเห็บหมัดโดยฉีดบริเวณหลังเช่นกัน ภายในเย็นวันนั้น สัตว์แสดงอาการเดินเซ มึนงง ชัก โชคร้ายที่บ้านหมาตัวนี้ติดถนนใหญ่ จึงถูกรถชนขณะเดินเซออกถนน

เมื่อสัตว์เลี้ยงต้องรับยาเห็บหมัด การเลือกซื้อจากสถานพยาบาลที่จดทะเบียนอย่างถูกต้อง มีตัวตนจริงยังเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยกว่า หากมีปัญหาจากการใช้ยา คุณสามารถตามตัวฟ้องร้องสถานพยาบาลนั้น ๆ ได้ ขณะที่การถามหาความรับผิดชอบจากผู้ค้ายาทางออนไลน์แทบเป็นไปไม่ได้เลย โปรดระลึกไว้ตลอดว่าสัตว์เลี้ยงก็เหมือนคุณ พวกเค้ามีความพิเศษแตกต่างกันไปแต่ละตัว ยาที่ใช้ย่อมแตกต่างไปตามแต่ละตัว จึงต้องได้รับการประเมิน ซักประวัติ ก่อนได้ยา คุณมีสิทธิจะรู้ตัวยาที่ใช้และผมแนะนำให้ถามยาที่ตัวที่หมอของคุณเลือกจ่าย ประสิทธิภาพยา ข้อดีข้อเสีย ความเป็นพิษที่อาจเกิดขึ้นก่อนยอมรับยาใด ๆ แก่สัตว์เลี้ยงของคุณ

ไม่ว่าผู้ขายยาทางออนไลน์จะรู้หรือไม่ ตั้งใจหรือไม่ตั้งใจ มีทะเบียนยาถูกหรือไม่ แต่การขายยาออนไลน์ยังผิดกฎหมาย คุณอาจคิดว่าเพราะกฎหมายไทยล้าหลังไป แต่ผมกลับเห็นต่างในกรณีนี้ กฎหมายไทยส่วนใหญ่ล้าหลังก็จริง แต่กรณีเกี่ยวกับการบริการทางการแพทย์อาจไม่ได้ล้าหลัง ต่างประเทศใช้สื่อออนไลน์ให้หมอตรวจ หรือผ่าตัดจากที่ห่างไกลได้ ให้เภสัชจ่ายยาจากที่ห่างไกลได้ แต่ไม่มีการซื้อยาออนไลน์ (ยกเว้นยาที่จัดเป็นยาสามัญประจำบ้าน ซึ่งรับรองว่ามีความปลอดภัยสูง) สะท้อนหลักการใช้ยาปลอดภัยว่ายังจำเป็นต้องมีผู้เชี่ยวชาญเป็นผู้จ่ายยาอยู่นั่นเอง อันที่จริง หากคุณอ่านฉลากยาเห็บหมัดอย่างละเอียด ผู้ผลิตจะระบุไว้ชัดเจนว่าให้สัตวแพทย์เป็นผู้จ่ายเท่านั้น

บริษัทผู้ผลิตยาจะขายยาเหล่านี้แก่ผู้มีใบประกอบวิชาชีพแพทย์ถูกต้องเท่านั้น บุคคลทั่วไปไม่อาจซื้อเองได้ ทำให้เราอนุมานได้ว่า ยาออนไลน์ทั่วไปในตลาดมาจากหมอหัวใสปล่อยขายเองนี่แหละครับ ไม่ว่าด้วยเหตุผลดลใจอะไร หากคำนึงถึงประโยชน์สูงสุดต่อผู้ป่วย หมอคนนั้นก็กลายเป็นหมอไม่ซื่อสัตย์ต่อผู้ป่วยไปแล้ว หากผู้บริโภคหลงกลด้วยมนต์ที่ชื่อว่า ราคาถูก ผู้ค้าที่ไม่ซื่อสัตย์ จะทำให้ผู้ค้าที่ซื่อสัตย์หายตายจากตลาดไป เจ้าของสัตว์อย่างเราจึงควรรู้เท่าทันกลผู้ค้าไม่ซื่อส้ตย์ และสนับสนุนผู้ค้าที่ทำอย่างถูกต้องเท่านั้น เพื่อให้ผู้บริโภคได้รับของดี คุ้มค่า สัตว์ปลอดภัย วงการสัตวแพทย์ไทยพัฒนา

19/05/2022

คุณโอมหลงสเน่ห์เสือ แมวจรจัดเข้าอย่างจัง ทันทีที่เสือหลงเข้ามาในซอยละแวกบ้านขณะอายุไม่ถึง 3 เดือนเต็ม คุณโอมดูแลเสืออย่างดีที่สุดเท่าที่ทาสคนนึงจะดูแลได้ จนเสืออ้วนใหญ่พุงย้อย วันหนึ่ง เสือเข้าตรวจสุขภาพประจำปี หมอเสนอให้เสือตรวจ Screening Test โรคเอดส์แมวตามปกติ ผลการตรวจทำให้คุณโอมหน้านิ่วคิ้วตกไปทันที หลังพบว่าเสือติดเชื้อ !!

หลายครั้งที่ผมแจ้งผลการตรวจแก่เจ้าของ แทบทุกคนทำหน้ากังวลอย่างหนัก ซึ่งเข้าใจได้ครับ เพราะคำว่าเอดส์ ได้สร้างความหวาดกลัวแก่คนมาตลอดหลายทศวรรษ นับตั้งแต่มีการค้นพบโรค มันหมายถึงชีวิตที่เหลือจากนี้จะเปลี่ยนไปตลอดกาล ในแมวก็ไม่ต่างกันครับ มีหลายสิ่งต้องจัดการดูแลเป็นพิเศษ และนี่คือ 5 สิ่งที่คุณต้องทำ

1. กักบริเวณเลี้ยงภายในบ้าน

การแพร่ของเชื้อมาจากการต่อสู้กัดกัน จากเลือดสู่เลือด หรือจากเข็มสู่เข็ม แมวโดยธรรมชาติชอบเที่ยวเล่น ตระเวณไปทั่ว โดยเฉพาะช่วงติดสัด จึงเกิดการต่อสู้บ่อย ๆ การกักบริเวณไม่ให้เที่ยวเล่นตามใจ จึงเป็นวิธีลดการแพร่เชื้อที่ถูกที่สุด

2. ไม่นำแมวตัวใหม่มาเลี้ยงเพิ่ม

เพื่อป้องกันไม่ให้แมวหน้าใหม่ติดเชื้อนั่นเอง แต่หากคุณต้องเลี้ยงจริง ๆ แมวตัวใหม่ต้องเข้ารับการตรวจเอดส์เสียก่อน หากไม่เป็น แมวหน้าใหม่ต้องแยกเลี้ยงกับเอดส์ติดเชื้อ ถ้าหากแยกเลี้ยงไม่ได้จริง ๆ ล่ะ (ซึ่งพบกรณีเช่นนี้เยอะมากครับ) หมอจะต้องตรวจเชื้อแมวที่ยังไม่ติดทุก ๆ ปี เพื่อเฝ้าระวัง

3. เลี่ยงกินเนื้อดิบ และผลิตภัณฑ์จากนม

เนื่องจากทำให้แมวเสี่ยงต่อการติดเชื้อจากอาหารที่ไม่สุก ปัญหาแบคทีเรียในอาหารหรือพยาธิ โปรดนึกถึงเอดส์ในคน ในภาวะเอดส์ทำให้โรคต่าง ๆ หายช้า แม้เติดเชื้อพียงเล็กน้อย ต้องใช้ยามากกว่า เสี่ยงดื้อยาง่ายกว่า การเลี่ยงอาหารที่เสี่ยงจึงเป็นการจัดการที่คุ้มค่ากว่า

4. ลดความเครียด

การอดนอนและความเครียด ส่งผลให้ภูมิคุ้มกันร่างกายตกลง แต่เราคงบังคับเจ้านายทั้งหมดให้นอนแต่หัวค่ำไม่ได้แน่ ฉะนั้นการลดเครียดแก่เค้าจึงสำคัญมาก เช่น ให้เค้าเข้าถึงแหล่งอาหารและน้ำสะอาดอย่างเพียงพอ ไม่ทำให้เค้าตกใจกลัว ไม่เดินทางไปไหนนาน ๆ ไม่พบเจอหมา (ในแมวที่กลัว) หรือ ทำหมัน เพื่อลดความเครียดในระยะเป็นสัด

5. หาหมอ 2 ครั้งต่อปี

ในคน หมอจะเริ่มให้ยาทันทีที่พบเชื้อ ทานยาไปตลอดชีวิต และนัดติดตามอาการทุก 3 เดือน กรณีแมว หากมีอาการป่วย หมอจึงจะเริ่มให้ยาต้านไวรัส และนัดติดตามค่าเลือดทุกเดือน เพื่อปรับยา ส่วนแมวที่ไม่แสดงอาการไม่จำเป็นต้องรับยา เพียงเฝ้าระวังโดยตรวจเลือด ตรวจฉี่อย่างน้อยปีละสองครั้ง พบความผิดปกติเร็ว ก็เริ่มรักษาได้เร็ว

เอดส์แมวก็เหมือนเอดส์คน หากดูแลสุขภาพอย่างดี มาหาหมอตามนัดเสมอ ก็ใช้ชีวิตอยู่ได้ยาวนานเหมือนแมวทั่วไปครับ

04/05/2022

ป้านิด สุภาพสตรีใจดี ชอบปั่นจักรยานไปไหนมาไหนพร้อมหมวกปีกกว้างใบเก่ง ด้วยนิสัยช่างคุย มีสเน่ห์ รู้จักคนซอยนั้นซอยนี้มาก ทำให้ป้านิดเปรียบเหมือนหัวหน้าหมู่บ้านในแถบนี้ ช่วงเปิดคลินิกแรก ๆ ผมก็ได้ป้านิดคนนี้เป็นประชาสัมพันธ์คอยบอกคนอื่น ๆ ในละแวกนี้ให้

ครอบครัวป้านิดเอ็นดูแมวอย่างมาก เพราะแถบนี้มีแมวจรจัดเยอะ คุณป้าจะคอยเป็นธุระหาอาหาร หาเจ้าของดี ๆ ให้ ด้วยนิสัยขี้สงสาร ทำให้ทุกวันนี้ครอบครัวคุณป้ามีแมว 21 ชีวิตอาศัยอยู่ในบ้าน

ในบรรดา 21 ตัว เจ้าโรสเป็นตัวที่ครอบครัวนี้ดูจะห่วงที่สุด เพราะป่วยบ่อยที่สุดของบ้าน

โรส เป็นแมวตัวผู้ รูปร่างใหญ่ ตาโต สีขาวดำ อ้วนแต่เรียบร้อย อดีตเป็นแมวจรจัด มีภาวะติดเชื้อเอดส์แมวอยู่ในตัว

ผมพบโรสในสภาพซึม ตาละห้อย น้ำหนักลด แต่ฉี่ไม่ออกมาครึ่งวัน ไม่กี่อาทิตย์ก่อน โรสต้องเข้านอนโรงพยาบาลด้วยภาวะเดียวกันนี้ ยาเก่าจากโรงพยาบาลเดิมยังไม่หมด ก็กลับมาฉี่อุดตันอีกครั้ง ถือว่าเป็นเร็วไปหน่อย

ภาวะฉี่ไม่ออกถือเป็นภาวะฉุกเฉิน ต้องรีบแก้ไขด่วนที่สุด หากช้าไป จะทำให้เลือดมีภาวะเป็นกรด หายใจหอบ หัวใจล้มเหลว และเสียชีวิตได้อย่างรวดเร็ว สิ่งที่เหลือเชื่อในสัตว์เหล่านี้คือ พวกมันอดทนต่อความเจ็บปวดอย่างยอดเยี่ยม เดินนอนได้ปกติ ทำให้เจ้าของส่วนใหญ่รู้ตัวช้าไปหลังสัตว์มีภาวะฉี่ไม่ออก จนกระทั่งสัตว์แสดงอาการหอบแล้วจึงพามารักษา ขณะที่คน ภาวะเดียวกัน หากฉี่ไม่ออก เพียง 6-8 ชั่วโมง จะแสดงอาการปวดรุนแรง จนลุกเดินไปไหว

ว่าแล้วผมก็จัดการวางยาสลบ สวนท่อระบายฉี่เจ้าโรส ก่อนกลับไปพักฟื้นที่บ้าน ผมแจ้งความเสี่ยงไปตามปกติ ว่าโรคนี้ทำให้เสียชีวิตได้ง่ายแค่ไหน มีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำ หากจัดการไม่เหมาะสม โดยเฉพาะอาหาร

ข้อกังกลต่าง ๆ ที่แจ้งไป ทำให้ป้านิดเป็นกังวล ในภายหลัง ผมทราบว่าคุณป้าดูแลป้อนยาให้อาหาร สังเกตฉี่ไม่ขาดตกบกพร่องเลยซักมื้อ แต่เช้าวันหนึ่ง ป้านิดลงจากห้องนอนมาดูเจ้าโรสด้วยความกังวลเหมือนทุกที เจ้าโรสดูนอนนิ่งมาก แวบนั้น ป้านิดสรุปทันทีว่าโรสนอนตายแล้ว คุณป้าร้องไห้ลงตรงนั้น จนลูกสาวต้องลงจากห้องตามมาดูว่าเกิดอะไรขึ้น เจ้าโรสที่นอนนิ่งว่าตาย หันหน้ากลับมาจ้องตาสองแม่ลูกแป๋ว คล้ายจะถามว่าเกิดอะไรขึ้นรึเปล่า? ทำเอาป้านิดหยุดร้องไห้แทบไม่ทัน

"อ้าว ยังไม่ตายหรอ เออ ๆ ดีแล้วๆ" คุณป้าพูดแก้เขิน

แหม ทาสแมว พอได้รักแล้ว เค้ารักเค้าห่วงมากจริง ๆ ครับ 😅

14/04/2022

เมื่อโบ้ชอบกินอึ

ภาวะกินอึ ศัพทย์ทางการแพทย์ เรียกว่า Coprophagia เป็นภาวะที่ไม่ปกติในน้องหมา พบยากมากในแมว โดยที่หมาอาจจะกินอึของตัวเอง ของแมว ของหมาตัวอื่น หรือสัตว์อื่นใดก็ได้ บางครั้งเราจะเห็นแม่หมากินอึลูกตัวเอง ซึ่งเป็นภาวะปกติที่เจอได้ แต่สัตว์ทุกตัวที่กินอึ ต้องได้รับการวินิจฉัยหาสาเหตุที่แท้จริงเสมอ

ทั่วไปเราจะพบว่า ลูกหมากินอึอยู่บ่อย ๆ จัดเป็นพฤติกรรมการเล่น เรียนรู้และสำรวจสิ่งรอบตัวในช่วงวัยนั้น ๆ เป็นปกติ ไม่เป็นอันตรายใด ๆ เจ้าของเพียงแต่เฝ้าระวัง ไม่ส่งเสริม (ให้รางวัล หรือกล่าวชม) หรือบังคับลงโทษจนเกินไป พฤติกรรมนี้จะหายไปเองเมื่อน้องโตขึ้น

ส่วนในสัตว์ที่โตแล้วแต่ยังชอบกินอึอยู่ เจ้าของอาจต้องสังเกตพฤติกรรมให้หมอครับ เช่น น้องที่ได้อาหารน้อยไป หรือจำกัดการเข้าถึงอาหารน้อยจนเกินไป (พบมากในฟาร์ม หรือบ้านที่เลี้ยงหลายตัว) จะทำให้น้องเกิดนิสัยตะกละเวลากินอาหาร เหนี่ยวนำให้ชอบกินอึได้

หากอาหารไม่ได้เข้าถึงยากขนาดนั้น แต่น้องยังกินอึ ไม่แน่ว่าเค้าอาจมีปัญหาตรงลำไส้ เรื่องการดูดซึมสารอาหารไม่ดี ก็เหนี่ยวนำพฤติกรรมชอบอึ เพื่อกินสารอาหารที่ไม่ย่อย หรือยังไม่ดูดซึมจากอึกลับเข้าไปใหม่ (ในกระต่าย ด้วยเหตุผลที่มาที่ไปข้างต้นถือเป็นภาวะปกติมากครับ ไม่ถือเป็นปัญหาลำไส้แต่อย่างใด)


งานศึกษาหนึ่งพบว่าหมาที่เลี้ยงในฟาร์ม 10% มีพฤติกรรมกินอึหลังออกจากฟาร์มไปแล้ว 4 สัปดาห์ จากการสำรวจทางอินเทอร์เน็ต พบว่ามีหมาถึง 16% ชอบกินอึบ่อย ๆ เมื่อจำแนกย่อยออกไป พบว่า หมาตัวผู้ไม่ทำหมัน กินอึบ่อยกว่าหมาตัวผู้ที่ทำหมันแล้ว และบ่อยกว่าหมาตัวเมีย โดย 2/3 ของหมาเหล่านี้ชอบกินอึหมาตัวอื่นมากกว่าของตัวเอง


พฤติกรรมตะกละ เป็นปัจจัยเสี่ยงที่พัฒนาให้เด็ก ๆ ชอบกินอึ โดยหมาส่วนใหญ่ท่ีกินอึ มักเคยอยู่สถานที่ที่มีหมาหลายตัวและมีอึสดให้กิน มีทฤษฎีหนึ่งอธิบายปรากฏการณ์นี้ว่า ปัญหาชอบกินอึ อาจมาจากจิตใต้สำนึกในการทำความสะอาดสิ่งแวดล้อมในคอกและควบคุมพยาธิในประชากรของเค้าเอง (ว้าวววว)

เมื่อน้องหมากินอึ สิ่งแรกที่หมอทำคือ ตรวจเลือด ปัสสาวะ เอนไซม์ ฮอร์โมน ส่องอึ ดูพยาธิ ดูเยื่อโปรตีน เรียกได้ว่าละเอียดสุดๆ ครับ หากมีภาวะตับอ่อนทำงานผิดปกติ ลำไส้อักเสบ ทำให้การดูดซึมสารอาหารหรือการย่อยอาหารบางอย่างผิดไป เกิดพฤติกรรมกินอึเพื่อเอาสารอาหารกลับเข้าไปใหม่ได้ หรือภาวะฮอร์โมนบกพร่องบางอย่าง เช่น Cushing's syndrome ทำให้เกิดพฤติกรรมตะกละขึ้น เหนี่ยวนำการกินอึได้

ถ้าไม่สามารถประเมินสาเหตุแท้จริงได้ หรือหาแล้วไม่พบความผิดปกติ การจัดการคือปรับที่สิ่งแวดล้อมครับ เช่น หากน้องหมาชอบกินอึตัวอื่น เปลี่ยนเป็นปล่อยเค้าไปอึเป็นตัวสุดท้าย หลังเก็บกวาดอึของตัวอื่น ๆ เสร็จ หากน้องกินอึตัวเอง ให้เฝ้าระวังขณะเค้าออกไปอึ หลังอึเสร็จใหม่ ๆ พาเค้าออกห่างจากบริเวณนั้น จนกว่าจะเก็บอึเสร็จจึงปล่อยเล่นได้ หากทำไม่ได้จริง ๆ ใช้ตะกร้อครอบปากไว้ขณะปล่อยไปอึ


ด้านอาหาร ให้เปลี่ยนเป็นอาหารที่ย่อยง่ายขึ้น เพิ่มกากใย เสริมอาหารที่มีเอนไซม์ย่อยโปรตีน ช่วยเพิ่มการดูดซึมโปรตีน ลดความน่ากินของอึลง(สัตว์ชอบกินแหล่งโปรตีน ซึ่งอึปกติจะไม่พบโปรตีนหลงเหลือออกมา) เสริมผงชูรส โยเกิร์ต สับปะรด เพิ่มการย่อย

หากน้องชอบกินอึที่เป็นก้อนแข็งหน่อย ให้เพิ่มน้ำมันพืชหรือกากใยลงในอาหาร เพิ่มระยะเวลาการกินอาหาร กำจัดความตะกละลง โดยใส่อาหารในของเล่น หรือซ่อนอาหารไว้ก็อาจช่วยได้ เสริมผงชูรส โยเกิร์ต หรือสับปะรด ช่วยเพิ่มการย่อย ลดความน่ากินของอึได้ อย่างไรก็ตาม จากการศึกษาถึงการปรับอาหารเพื่อรักษาภาวะชอบกินอึ พบอัตราความสำเร็จที่ต่ำเพียง 1-2% เท่านั้น

ขณะที่วิธีรักษาด้วยการลงโทษ ไม่ว่าจะเป็นการดุ กักขัง ใช้อุปกรณ์ลงโทษ ยังไม่พบงานศึกษาไหนว่าได้ผลในทางปฏิบัติจริง


โดยสรุป ภาวะกินอึเป็นภาวะที่ไม่ปกติ จำต้องตรวจหาสาเหตุหนึ่งใดที่โน้มนำให้เกิดความชอบอึเสียก่อน หากไม่มีความผิดปกติ จึงจะใช้วิธีการปรับอาหารและพฤติกรรมตามการแนะนำของสัตวแพทย์ประจำของคุณ

14/03/2022

น้องกินน้อยลง ทำอย่างไร?

นี่เป็นปัญหาที่หมอได้ยินเจ้าของถามบ่อยมากถึงมากที่สุด โดยเฉพาะในแมว สัตวกินน้อยลง หลายกรณี มาจากประสบการณ์ฝังใจกับอาหารไม่ดีในอดึต เช่น กินอาหารชนิดนี้แล้วอาเจียน ไม่สบายท้อง หรือในขณะนั้นป่วยอะไรบางอย่างอยู่ มีภาวะอาเจียนอยู่แล้ว เมื่อได้อาหารใหม่ในช่วงนั้น จึงจำภาพว่าอาหารนั้น ๆ ทำให้เค้าอาเจียนเลยพาลเกลียดอาหารนั้นไป

บางกรณี น้องอาจจะฉลาดเกินเบอร์ เป็นต้นว่า ถ้าเค้ารอไม่กินอาหารนั้นได้นานพอ เจ้าของจะให้อาหารที่น่ากินกว่ามาแทน เช่น อาหารเปียก ขนม เป็นต้น (ฉลาดไม่เบาเลยใช่มั้ยล่ะครับ)

ส่วนสาเหตุว่าส่วนประกอบอะไรในอาหารที่ทำให้สัตว์ไม่ชอบกินอาหารชนิดนั้น ปัจจุบันยังไม่มีใครสามารถระบุได้แน่ชัด เพราะหลายปัจจัย เช่น กลิ่น รส เนื้อสัมผัส อุณหภูมิ ล้วนมีอิทธิพลต่อความน่ากินหรือไม่น่ากินของอาหาร

หลักการประเมินของหมอ เมื่อเจ้าของมาด้วยปัญหาน้อง ๆ กินได้น้อย คือ ใช้น้ำหนักเป็นเกณฑ์ครับ ถ้าน้ำหนักปกติ หรือเกิน ไม่พบอาการป่วยชัดเจน เราจะอนุมานได้ว่า เหตุที่น้องไม่กิน เพราะรักษาหุ่น!! อ่านไม่ผิดครับ เนื่องจากในธรรมชาติ สัตว์นักล่าจะมีกลไกของร่างกายในการคงสภาพน้ำหนักให้ผอมเพรียว เพื่อทำให้การล่าประสบความสำเร็จ ลองนึกว่าผู้ล่าอ้วนจ้ำม่ำ คงล่าใครมากินไม่ได้แน่ ถูกมั้ยล่ะครับ (เมื่อเค้าถูกทำหมัน จะเสียทักษะตรงนี้ไป)

อีกกรณีหนึ่ง ถ้าน้ำหนักปกติแต่กินน้อย คือ ได้อาหารจากแหล่งอื่นที่เจ้าของไม่เห็น เช่น จากเพื่อนบ้าน หรือล่ากินเอง สมาชิกคนอื่นในบ้านให้ของกิน

กลับกัน หากน้ำหนักน้อยลง ร่วมกับกินน้อย เราจะสงสัยเรื่องโรคเป็นลำดับแรก เราอาจจะต้องตรวจสอบอวัยวะ ได้แก่ ตับอ่อน ช่องปาก ระบบลำไส้ ไต ตับ ว่ามีปัญหาใด ๆ หรือไม่เป็นเบื้องต้น หากไม่พบอะไรพิเศษ เราจึงสงสัยเรื่องภาวะวิตกกังวลเป็นลำดับถัดไป

ปัญหาที่อยู่ดี ๆ ก็ไม่กินซะอย่างนั้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแมว มักมีเหตุโน้มนำจากความเครียด สาเหตุที่ทำให้เค้าเครียดได้แก่ มีแมวตัวใหม่เข้ามา สิ่งแวดล้อมในบ้านเปลี่ยน สมาชิกในบ้านเปลี่ยน หรือตารางเวลาในชีวิตประจำวันเปลี่ยน หากไม่ได้รับการแก้ไข จะทำให้เกิด Hepatic Lipidosis หรือภาวะไขมันพอกตับในอนาคตได้

และนี่คือ 10 วิธีแก้ไขเบื้องต้นเมื่อน้องกินน้อยลง ที่เจ้าของทำเองได้ที่บ้าน

1. ทำอาหารให้เปียก อุ่น หรือผสมอาหารเปียก

2. เพิ่มแหล่งโปรตีนต่อไปนี้ ในสุนัข ได้แก่ เนื้อวัว ไก่ หมู แกะ ในแมว ได้แก่ เนื้อไก่ ปลา หมู สัตว์จะชอบแหล่งโปรตีนเหล่านี้มากกว่าที่มาจากพืช

3. เพิ่มรสที่ชอบ เช่น รสตับ น้ำเกรวี่ เป็นต้น

4. เพิ่มกระเทียมสุก ปริมาณเล็กน้อยในอาหาร หากมากไปจะเป็นพิษต่อสัตว์เลี้ยง

5. เสริมผลไม้บด หรือผลไม้ปั่นลงในหน้าอาหาร โดยเฉพาะแอปเปิล กล้วย สัตว์ที่ไม่เคยกินผลไม้ มักยอมรับผลไม้สองชนิดนี้ได้ง่าย หรืออาจะเสริมสารให้ความหวาน เช่น แอสปาแตม (Aspartame) เลี่ยงผลไม้พวกลูกเกด องุ่น หรือ ไซลิทอล (Xylitol) เพราะเป็นพิษต่อสัตว์เลี้ยง

6. ผสมแหล่งโปรตีนที่ปรุกสุกใหม่ ๆ เช่น แฮมเบอเกอร์ ตับ ไก่ ปลา

7. ลองอาหารรสชาติและสัมผัสใหม่ ๆ (บางตัสอาจจะชอบ หรือไม่ก็เกลียดไปเลย) เช่น ฟักทอง เป็นต้น

8. งดให้ขนม สัตว์บางตัวรอกินขนมมากกว่าอาหารมื้อหลัก

9. หาต้นเหตุความเครียด ความกังวลใจให้เจอ หากกำจัดไม่ได้จึงจะเลือกการใช้ยาช่วย

10. หากต้องเข้าพักโรงพยาบาล ให้นำของใช้ที่ วัสดุรองนอนที่สัตว์คลุกคลีบ่อยๆ เข้ากรงใหม่ไปด้วย หรือใช้ฮอร์โมนสังเคราะห์ ช่วยลดความกังวล เพิ่มความอยากอาหารได้

10/03/2022

ความโชคดีของสัตวแพทย์ คือได้เห็นชีวิตเล็ก ๆ เกิด เติบโตและตายไป วัฏจักรชีวิตหนึ่ง หมุนวนตั้งแต่เริ่มจนจบ มีไม่มี่อาชีพที่จะได้เจอการตายบ่อย ๆ ไม่ว่าการแพทย์จะก้าวหน้าแค่ไหน เราก็ยังหนีความตายไม่พ้น เมื่อหนีไม่ได้ จะดีกว่ามั้ย ถ้าเราเลือกการตายให้ตัวเองได้

แนวคิดเรื่องของ การตายที่ดี การุณยฆาต หรือการมอบความตายให้ตนเองเพื่อพ้นทรมาน กำลังเป็นที่ยอมรับมากขึ้นในโลกสมัยใหม่ จากฐานความเชื่อที่ว่า เรามีสิทธิสมบูรณ์ในการตัดสินใจกระทำการใด ๆ ต่อร่างกายของเราก็ได้ หากไม่ขัดต่อสิทธิผู้อื่น ซึ่งรวมไปถึงการมอบความตายให้แก่ตนเอง

การตายที่ดี เป็นการใช้ยาสลบ เมื่อผู้ป่วยหลับแล้ว จะใช้การเพิ่มระดับการสลบให้ลึกขึ้น เมื่อถึงระดับที่ลึกพอ หัวใจจะหยุดเต้น ปอดหยุดทำงาน บางกรณี จะใช้ Potassium Chloride เพื่อหยุดการทำงานของหัวใจโดยตรงหลังจากผู้ป่วยอยู่ในภาวะหลับ

หลักความเชื่อแบบนี้เป็นที่ถกเถียงกันอย่างมาก เนื่องจากการฆ่าตัวตายนั้นขัดกับหลักความเชื่อในหลายศาสนา เป็นบาปร้ายแรง ขณะที่ฝั่งโลกเสรีกลับมองว่า ชีวิตที่มีคุณภาพ ปราศจากความทรมานเป็นเรื่องสำคัญกว่าการคาดหวังเรื่องสวรรค์ หรือภพภูมิที่ดีข้างหน้าว่ามีอยู่จริง หากแพทย์บรรเทาความทรมานจากโรคไม่ได้อีก เมื่อคุณภาพชีวิตแย่ลง เราก็มีสิทธิจะจบชีวิตให้ตัวเองได้

โลกตะวันตกมีแนวโน้มยอมรับแนวคิดนี้มากขึ้นเรื่อย ๆ ขณะที่บ้านเรายังต้องใช้ความเข้าใจอีกมาก แต่ไม่ช้า เราทุกคนต้องเลือกข้างเสมอ และผมได้เลือกข้างแล้ว

แมวส้มอายุประมาณ 3 เดือน ถูกหมากัดตอนเช้า บริเวณศอกซ้าย แต่เจ้าของพามารักษาช่วงเย็น วิการข้อศอกจึงบวมเป่ง มีสารคัดหลั่งมาก มองไม่เห็นลักษณะกระดูกที่หัก (เห็นชัดหลังล้าง พันแผลลดบวมในวันรุ่งขึ้น) เรื่องแปลกคือ เจ้าแมวตัวนี้กินเก่งมาก ลุกไปอึ ฉี่ได้ดี นอนได้ดี ทั้ง ๆ ที่มันควรจะปวดจนไม่ยอมกินอะไรด้วยซ้ำ

วันรุ่งขึ้น หลังจากที่เห็นบริเวณกระดูกหักชัดเจนแล้ว ก็รีบแจ้งค่าใช้จ่ายคร่าว ๆ ที่ต้องใช้ในการซ่อมแซมกระดูก

ปลายสายเป็นคุณป้า พูดด้วยเสียงเศร้า

"ป้าไม่มีตังค์เลย ตอนนี้ป้าก็นอนอยู่โรพยาบาลค่าคุณหมอ ไม่รู้จะมีตังค์รักษาตัวเองมั้ยเลย"

ปัญหาน่าใช้จ่ายของเจ้าของ สร้างความลำบากใจให้ผมเสมอ แต่ครั้งนี้ต่างออกไปมาก ทางเลือกสุดท้ายที่ดีกับคุณป้าและแมวของคุณป้าแล่นมาในหัว

"มีอีกทางเลือกนึงครับคุณป้า ที่ต่างประเทศใช้กันเยอะ ในกรณีไม่มีทางรักษา หรือมีปัญหาค่าใช้จ่าย คือทำการุณยฆาตครับ ให้เค้าจากไปแบบหลับสบาย ๆ ซึ่งไม่ใช่เรื่องผิดอะไร"

ปลายสายเงียบไปอยู่พักนึง ก่อนจะโพล่งออกมา "เด๊่ยวป้าขอคิดดูก่อนนะ ยังไงฝากหมอดูแลน้องด้วยนะคะ"

เย็นวันนั้น คุณป้าโทรกลับมา

"คุณหมอทำได้เลยค่ะ ป้าสงสารเค้า ป้าไม่มีตังค์เลย ถ้าผ่าไปก็ไม่มีใครดูแลเค้าอีก ไม่ใช่ป้าไม่รักเค้านะ แต่สงสาร" น้ำเสียงคุณป้าเศร้า

"ผมเข้าใจครับคุณป้า คุณป้าไม่ผิดอะไร แบบนี้ดีกับน้องแล้วครับ"

นี่เป็นครั้งแรกที่เจ้าของเข้าใจและเลือกทำการุณยฆาต โดยส่วนตัวผมรู้สึกขอบคุณคุณป้า ที่รับผิดชอบชีวิตน้อง ไม่ทอดทิ้งจนสุดทาง

ผมหวังว่าสังคมไทยจะยอมรับวิธี กาุณยฆาต มากขึ้น เป็นการแสดงความรับผิดชอบสูงสุดแก่สัตว์เลี้ยงของตนในโอกาสสุดท้าย มากกว่าความกังวลเรื่องบาป แล้วปล่อยให้เค้าทุกข์ทรมาน