05/05/2025
BEZPIECZNY START. JAK ZNALEŹĆ DOBRĄ STAJNIĘ DLA DZIECKA?
☘️Jeździectwo to piękna pasja. Kontakt z wspaniałym zwierzęciem, przebywanie na powietrzu, rozwój fizyczny, kształtowanie równowagi i zręczności, umiejętności współpracy i opieki, przebywanie w gronie osób o podobnych zainteresowaniach – przygoda z końmi wydaje się wymarzonym, choć drogim, hobby dla dziecka. Czy jednak można BEZPIECZNIE spełnić to marzenie?
☘️ W kontekście ostatnich wydarzeń, gdy jedna dziewczynka zginęła, inna została w wyniku upadku sparaliżowana, a jednocześnie ogłaszają się w internecie osoby, które same niewiele umiejąc, uczyć chcą innych lub udostępnią konia w samotny (!) teren każdemu, kto zapłaci… chcę chwilę o bezpieczeństwie zajęć jeździeckich dla dzieci porozmawiać.
☘️Dzieci – i to nie tylko 8-10 letnich; w świetle prawa 14 czy 17 latek to też dziecko. Mówimy, że to dziecko ‘ma’ konia – ale tak naprawdę, ma go rodzic. Rodzic też odpowiada za dziecko poza czasem, gdy odpowiedzialność częściowo przejmuje inna osoba. I przecież rozumiemy to dobrze w kontekście wycieczki klasowej. Tak, nauczyciel czy opiekun może zwrócić uwagę, zabronić lub nakazać czynności, od których zależy bezpieczeństwo osobiste i porządek zajęć, czasowo przejąć telefon, zabronić wyjścia z danego terenu. Ten opiekun będzie odpowiadał za wypadki dzieci – ale dlatego też ma prawo wymagać i sprawdzać przestrzegania odpowiednich dla aktywności zasad bezpieczeństwa. Jego odpowiedzialność kończy się, gdy przekazuje dziecko z powrotem rodzicowi. Czemu uważamy, że w przypadku ośrodka jeździeckiego jest inaczej? Gdy słyszę, że dziecko na swoim koniu może robić co chce i właścicielowi stajni nic do tego to zastanawiam się, co gdyby dziecko trenowało np. łucznictwo, ze SWOIM łukiem?
☘️ Kilka rzeczy, na które moim zdaniem warto zwrócić uwagę, wybierając ośrodek na początek jeździeckiej drogi. Jest oczywiste, że rodzic nie będący koniarzem, jest laikiem w jeździectwie, i tak samo jak zapisując dzieci na zajęcia karate czy tańca, ufa, że oddaje je w ręce znających się na danej aktywności, jak i podstawach pedagogiki, osób. Z mojego doświadczenia jako jeździec i instruktor, kilka kwestii uważam za warte podkreślenia:
☘️ 1) Dobry ośrodek ma ZASADY. Tak, te nudne regulaminy, umowy i zgody. Te wyliczenia, ile czasu przed jazdą być, jak długo trwają zajęcia, w jakim obuwiu przyjść, gdzie i z kim można wchodzić a nawet którą stroną się mijać na placu. Nie, nie puszczamy piesków luzem, nie, 3 letniego braciszka nie można wsadzić w ramach jazdy Marysi, itd. To dla bezpieczeństwa wszystkich.
☘️ 2) Do podstaw bezpieczeństwa należy jazda w kasku, odpowiednim obuwiu, słuchanie poleceń instruktora, odkładanie rzeczy na miejsce. Ale też komunikatywność – porządek w ośrodku nie powinien oznaczać terroru, przy którym dziecko boi się np. powiedzieć, że coś je boli, jest zmęczone lub coś się zepsuło. O tym, że i jeździec, i koń mogą mieć gorszy dzień powinni pamiętać wszyscy: jeźdźcy, instruktorzy, rodzice. Wymuszony trening mimo złego samopoczucia, zmęczenia jest ryzykowny.
☘️ 3) Dobry ośrodek jest zainteresowany zebraniem informacji o kliencie takich, które pozwolą optymalnie dobrać rodzaj zajęć, konia i sprzęt. Wzrost, waga, wcześniejsze doświadczenia jeździeckie, poziom sprawności, przewlekłe choroby, ale też nasze oczekiwania – omówmy to przed pierwszymi zajęciami. Być może, instruktor zrewiduje nasze plany czy zamysły. Być może nie znajdziemy w danym miejscu tego, czego szukamy. Lepiej wiedzieć przed. Żadne miejsce nie jest idealne dla wszystkich.
☘️ 4) Jako rodzic, bądź szczery w informacjach o dziecku. Nie służy nikomu zapisywanie np. dzieci, które kwalifikują się do hipoterapii, na ‘zwykłe’ jazdy, z zatajaniem ich stanu. Istnieje też terapeutyczna jazda konna, gdzie dzieci sprawne fizycznie, ale z problemami sfery emocjonalnej czy społecznej, mogą we wspierającej atmosferze, znajdować ich rozwiązanie. Jednak do prowadzenia takich zajęć nie wystarczy być instruktorem jeździectwa, potrzebne są kwalifikacje pedagogiczne i psychologiczne (więcej informacji znajdziecie na grupie w Polsce).
☘️ 5) Odwiedzając stajnię, zwróćmy uwagę na poziom opieki nad końmi. Powinny codziennie wychodzić na padoki, na których mają jedzenie – siano, lub mogą być cały dzień na pastwisku. Zdrowy jest też chów wolnowybiegowy – bez zamknięcia, ale powinny mieć wiatę. Bardziej szkodzi im upał, niż zimno. Zdrowe śpią i na stojąco i na leżąco, są ciekawskie i przyjazne, nie uciekają przed ludźmi ale też nie próbują atakować. Każdy koń ma swoje, podpisane, siodło i ogłowie. Skórzany sprzęt powinien być nasmarowany, elastyczny, niepopękany.
☘️ 6) W dobrych stajniach pojedynczy koń pracuje zwykle nie dłużej niż 3-4 godziny dziennie, a jeśli wyjątkowo dłużej to z przerwą. Mają też 1-2 dni przerwy od jazd w tygodniu. Nie jedzą południowego posiłku z siodłem na plecach. Konie kulawe są wykluczone z pracy. Do pracy z dziećmi powinny mieć minimum 5 lat, a optymalnie więcej; koni nie powinno się w ogóle ujeżdżać przed skończeniem 3 lat.
☘️ 7) naukę jazdy konnej powinna prowadzić dorosła osoba z uprawnieniami, czyli taka, która ukończyła kurs instruktora rekreacji ruchowej ze specjalnością jazda konna lub ewentualnie ze specjalnością turystyka jeździecka, albo Instruktora sportu PZJ. Przy tym sensowny kurs instruktora rekreacji obejmuje dwa tygodnie szkolenia z zajęciami praktycznymi i teoretycznymi - niestety, zdarzają się bowiem też osoby po kursie...online.
☘️ 8) Rodzaj zajęć powinien być dobrany do wieku, zdolności uczenia, sprawności i umiejętności dziecka. To normalne, że zaczyna się od lonży – nawet, jeśli w innej stajni dziecko jeździło już bez. W odpowiedzialnej stajni poziom umiejętności nowego adepta się sprawdza. Jazdy terenowe zwykle nie są możliwe wcześniej niż po kilku miesiącach lub i roku jazdy, i nie oznaczają braku potrzeby dalszego szkolenia na placu. Pierwsze „tereny” powinny odbywać się stępem i kłusem, ale jednocześnie jadący w teren jeździec musi mieć już umiejętność jazdy galopem.
☘️ 9) LONŻA to wspaniała forma zarówno prowadzenia pierwszej części szkolenia jeździeckiego (i to mogą być tygodnie i miesiące, kiedy dominuje, zwłaszcza przy najmniejszych dzieciach) jak i cenne uzupełnienie późniejszego rozwoju. Zaawansowani jeźdźcy cieszą się z możliwości lonży dosiadowych, gdzie mogą poprawić rozmaite aspekty dosiadu nie prowadząc konia. Nie naciskaj na szybsze zejście dziecka z lonży. Te lekcje budują trwały, dobry fundament jazdy konnej.
☘️10) Jeździectwo nie zaczyna się i nie kończy w siodle. Czyszczenie, prowadzenie, siodłanie, rozsiodłanie, szkolenie z ziemi, karmienie to ważne czynności. Jednak im młodsze dziecko tym bardziej udział w nich musi być kontrolowany i przemyślany. Czyszczenie kucyków, pod opieką dorosłych, mogą wykonywać już kilkulatki. Za to szkolenie młodych koni i lonżowanie to dziedziny wymagające doświadczenia i dodatkowych szkoleń. Dzieci lepiej jeżdżące NIE powinny być wykorzystywane w zastępstwie ujeżdżaczy, do samodzielnego szkolenia czy poprawiania koni! Mogą w tym czasem, w odpowiednich warunkach ASYSTOWAĆ doświadczonemu dorosłemu.
☘️ 11) Zajęcia teoretyczne to cenne uzupełnienie praktycznych. Bardzo dobrze, jeśli stajnia je oferuje. Warto z nich korzystać, mogą to być zajęcia o żywieniu, siodłaniu, zdrowiu koni, pierwszej pomocy. To nie są zapchajdziury ale kluczowe tematy dotyczące koni, niezbędne dla każdego, kto chce kiedyś pracować z nimi albo mieć własnego.
☘️ 12) Warto znaleźć stajnię specjalizującą się w zajęciach dla dzieci – a nie taką, która wsadzi maluchy na nieprzygotowane konie, tylko z chęci zysku. Stajnie, które regularnie organizują dobrze oceniane obozy jeździecki, ferie z końmi itd., to grupa w której warto szukać. Żaden ośrodek nie jest przecież dobry we wszystkim, potrzeby dzieci i metodyka prowadzenia zajęć z nimi są inne niż dorosłych
☘️ 13) Konie i sprzęt powinny być dostosowane do nauki jazdy dla dzieci i młodzieży- wzrostem, budową i umiejętnościami. Na koniu za dużym lub za szerokim, dzieci nie uczą się prawidłowego dosiadu i używania pomocy jeździeckich, taka dysproporcja nie jest też zdrowa dla układu ruchu. Mały jeździec potrzebuje też odpowiedniej wielkości siodła i strzemion. Sadzanie małych osóbek w wielkie siodła, strzemiona, przez które stopy przelatują na wylot, to droga do złych nawyków i ryzykownych sytuacji. Sprzęt powinien wskazywać, że dzieci są docelowymi klientami ośrodka.
☘️14) Prawidłowa nauka jazdy konnej trwa DŁUGO, wymaga CIERPLIWOŚCI a postępy mogą być wolne. To normalne! Nie naciskaj na dziecko ani instruktora by je przyspieszać
☘️ 15) Rozmawiaj z dzieckiem o tym, co się dzieje w stajni. To dla niego dodatkowa radość, z dzielenia się wrażeniami, z bycia w czymś dobrym; a dla rodzica sposób na to, by być z dzieckiem bliżej, z jego postrzeganiem świata; nieraz przez pryzmat końskich spraw wyzna coś wcale niekońskiego, związanego z własnymi spostrzeżeniami, wątpliwościami, przemyśleniami. Zainteresowanie stajennym życiem pozwala równocześnie trzymać rękę na pulsie jeśli chodzi o całościową sytuację w ośrodku.
☘️ 16) Rozmawiajmy i z instruktorem, bo to jak się zachowuje dziecko w stajni, co mówi jego ciało i jego zachowanie, to spora dawka wiedzy o nim – warto się interesować. Te informacje nie muszą być ani dobre ani złe, po prostu cenne dla rodzica, nieraz bardziej niż to, „czy Amelka już galopuje”.
☘️17) Obozy jeździeckie są świetną formą poszerzenia dziecku jego końskiego świata: to pełne zanurzenie w rytm stajni, mnogość zajęć nie tylko w siodle, okazja do zabaw i nawiązywania przyjaźni. Jest to dużo lepszy pomysł, niż za szybkie kupno własnego konia lub pchanie dzieci w zawody
☘️ 18) Właśnie – zawody. Szczerze – po co? Większość jeźdźców jeździe REKREACYJNIE, czyli dla przyjemności, i nic w tym złego. Częścią obozów zwykle są amatorskie zawody czy pokazy, z elementami rywalizacji ale bez nadmiernej spiny. Z ewentualnym wejściem w sport absolutnie nie należy się spieszyć. I tym bardziej, jeśli „musimy” (bo…?) to trzeba najpierw podszlifować bezpieczne podstawy.
☘️ 19) Własny koń – JAK NAJPÓŹNIEJ. Własny koń to za duża odpowiedzialność dla dziecka – finalnie i tak jest rodzica. I teraz: mamy dziecko, które jeszcze mało wie, mamy rodzica, który na koniach się nie zna…no co może pójść nie tak, prawda? Książkę bym mogła napisać. Jeśli chęć ‘posiadania własnego’ jest ogromna, namawiam na zaczęcie od DZIERŻAWY, pozwala zweryfikować na ile całościowa opieka nad koniem z jej blaskami i cieniami jest dla nas odpowiednia. Pamiętajcie, że czas i pieniądze wydane na własnego konia OGRANICZAJĄ młodemu jeźdźcowi możliwość wszechstronnego rozwoju, spróbowania różnych stajni, stylów, rajdów, obozów, kursów, wyjazdów. Dostaje swojego, i jest do niego UWIĄZANY, do tego często okazuje się, że na swoim zrobi wiele, ale na żadnym innym…nie jest to przyszłościowe, dużo lepiej jeśli konie kupują sobie dorosłe i doświadczone osoby.
☘️ 20) Jeszcze na koniec co NIE świadczy o tym, że stajnia jest ‘zła': muchy, zapach stajni, obecność gnojownika – to normalne. Konie do jazdy powinny mieć zaokrąglone grzbiety, błyszczącą sierść, brak wystających kości kręgosłupa, bioder, żeber (ale też nie powinny być otyłe). Natomiast jeśli ośrodek zapewnia swoim koniom emeryturę to możliwe, że zobaczymy też konie chude, wyleniałe, czy kulawe. Jeśli maja opiekę i leczenie, a nie jeździ się na nich, to nic złego.
DALSZA LEKTURA - Kilka miejsc, gdzie możecie przeczytać więcej o dobrej rekreacji, a także aspektach prawnych poruszanych tu tematów:
1) Good rider, happy horse. Mnogość wpisów dotyczących między innymi dobrej rekreacji, jak powinna wyglądać i na co zwrócić uwagę https://www.facebook.com/profile.php?id=100076210443308
2) Stajnia Iskra: jedna z najbardziej polecanych, jeśli chodzi o obozy jeździeckie. Znana też z nacisku na bezpieczeństwo, w tym stosowanie kasku: https://www.facebook.com/stajniaiskra
3) Stajnia Zaczarowane Wzgórze: również bardzo polecane obozy i zajęcia dla dzieci: https://www.facebook.com/profile.php?id=100063484313862
4) Prawo I konie: strona prawniczki specjalizującej się w tematach związanych z jeździectwem. Jeśli interesują Was kwestie, kto odpowiada za jaki wypadek, co powinno być w umowie z ośrodkiem, jaka jest odpowiedzialność właściciela konia, rodzica, instruktora – polecam skorzystać z webinarów, które klarownie tłumaczą te tematy. https://www.facebook.com/prawoikonie
Dobrych stajni jest dużo więcej i nie będę tu robić wyliczanki. Znam też sporo wspaniałych ośrodków, które zwyczajnie NIE specjalizują się w nauce dzieci; nie muszą się w tym lubować również Wasi znajomi, posiadający swoje rumaki. Mam natomiast nadzieję, że powyższe 20 punktów pomoże Wam w podjęciu świadomych i optymalnych decyzji na początku pięknej, jeździeckiej drogi Waszych dzieci 😊 Powodzenia!
Tekst i zdjęcie: Joanna Smulska
Obowiązują PRAWA AUTORSKIE: linkuj - nie kopiuj, dziękuję :)
