
29/04/2025
Гөлөгний мэдрэлийн системийн ЗӨВ УДАМШИЛ гэдэг ойлголт
1. Юу гэж үздэг вэ?
SV болон WUSV системд “зөв мэдрэлийн системтэй” гэдэг нь:
Гөлөг тархины болон мэдрэлийн хөгжлийн суурь бүтцүүдийг генетикаас зөв дамжуулан авсан
бөгөөд энэ нь дараах чадваруудаар илэрдэг:
Орчны шинэ нөхцөлд хурдан дасан зохицох
Стрессд зөв хариу үзүүлэх (flight биш fight/freeze ч биш, healthy adapt)
Гэнэтийн цочролд тэсвэртэй байх
Биеэ удирдах (self-control) өндөр байх
Аюул мэдрэхэд ухаалаг шийдвэр гаргах (panic хийхгүй)
Тайван, ухаалаг сэтгэлгээтэй, урт хугацааны фокус барих
Энэ бүхэн бол цэвэр генетикийн суурь дээр бий болдог.
2. Гөлөгний мэдрэлийн систем яаж хөгждөг вэ? (Deep level)
Насны үе шат
Мэдрэлийн хөгжлийн үндсэн процесс
0–2 долоо хоног
Reflex only (сорох, мөлхөх мэдрэмж)
2–4 долоо хоног
Sensory awakening – сонсгол, хараа идэвхжих
4–7 долоо хоног
Нийгмийн холбооны үе – бусад нохой, хүнтэй харилцах мэдрэл идэвхжих
7–12 долоо хоног
Байгаль орчинд хариу үйлдэл үзүүлэх төвшний хөгжлийн оргил
12 долоо хоногоос хойш
Мэдрэлийн системийн тогтвортой байдал бүрэлдэн тогтоно
4-7 долоо хоногт мэдрэлийн систем хамгийн эмзэг бөгөөд үүрд суух зан чанарын хэв шинж үүсдэг!
Энэ үеэр мэдрэлийн системийн “зөв эсвэл буруу” хөгжлийг ялгаж чаддаг.
3. Зөв удамшсан мэдрэлийн системийг хэрхэн таних вэ? (Deep checklist)
А. Орчны цочролд хариу үзүүлэх
Гэнэтийн дуу чимээ гаргахад гөлөг яадаг вэ?
Тайван зогсоно уу? Зөв мэдрэлийн систем
Давхин зугтах уу? Эмзэг мэдрэл
Хэт догдлох уу? Сул impulse control
Б. Бие даасан шийдвэр гаргах
Ганцаараа үлдүүлсэн үед:
Орчноо судлах уу? Self-confidence, Strong Nerves
Уйлж, орилох уу? Dependent, Emotional Weakness
В. Байгаль орчинд суралцах чадвар
Гулгамтгай шал, шинэ орчныг үзэх үед:
Болгоомжтой ч итгэлтэй алхаж эхэлнэ Adaptive nerve system
Хөшиж, хөдөлж чадахгүй байвал Сул мэдрэлийн реакц
Г. Хэт хүчтэй стрессийн үед биеэ хэр удирддаг вэ?
Стрессийн дараа хурдан тайвширч чадаж байна уу?
Эсвэл сандрал үргэлжилж байна уу?
Хурдан тайвширвал зөв мэдрэлийн системтэй.
4. Удамшлын гол илрэлүүд
Хэрвээ нохойны эцэг, эх дараах шинжтэй байвал гөлөг өндөр магадлалтай зөв мэдрэлийн систем өвлөж авна:
Courage test дээр “Ausgeprägt” оноо авсан байх
Wesensbeurteilung (WB) дээр маш сайн оноотой байх
Шоу үзэсгэлэнгийн эсвэл ажлын тэмцээний үед тайван, төвлөрсөн байх
Ямар ч олон нийтийн арга хэмжээнд стрессгүй ажилладаг байх
Төвийн мэдрэлийн систем (CNS)-д ямар нэгэн эмгэг (ашиггүй мэдрэл, hyper/hypo responses) илрээгүй байх
Deep Pro Дүгнэлт:
Зөв мэдрэлийн системтэй гөлөг = Удамшлын өндөр чанартай эцэг эх + Эхний 8 долоо хоногт зөв орчинд өссөн + Стресс удирдах чадвар сайтай байна.
Tip:
WUSV/SV breeding philosophy-д:
Prey Drive > Courage > Self-control > Nerve Strength
гэсэн шалгуураар зан чанарыг дэс дараалалтай хардаг.
Гол тулгуур бол мэдрэлийн системийн “root programming” буюу анхны генетик кодлогдол.
Өөрөөр хэлбэл:
Мэдрэлийн систем зөв суусан нохой бол IGP, BSZS, WUSV тэмцээнд хамгийн өндөр амжилт гаргах суурьтай байдаг.
Үргэлжлэлийг Үжингээс via Goo