Шинэ эриний технологийн давалгааг дагаж 20-р зууны төгсгөл үед гарч ирсэн мянга мянган нээлт, дэвшилтэт бүтээлүүд хүн төрөлхтөний хэрэглээнд үй олноор нэвтэрч эхэлсэн. Эдгээрийн нэгэн эд эс бол Sony болон Philips компанийн 1982 онд хамтран боловсруулж гаргасан дижитал бүтээгдэхүүн болох компакт диск хэмээх гарын алганы дайтай гялтгар дугуй эд байлаа. Энэ нь өөртөө маш онцгой чадварыг агуулсан нь хүмүүсийн гайхшралыг төрүүлж эхэлсэн юм. Түүн дотор бүх төрлийн дуу, дүрс бичлэгүүд маш нарийн нягтралтайгаар бичигдэх болсон нь өгөгдлийг хадгалах дата форматын гайхамшиг байлаа. Ийнхүү хүн төрөлхтөн энэ цаг үеээс хойш пянз, хуурцаг гэдэг зүйлийг хэрэглээнээс аажмаар халж “ноён компакт диск”-ийг таашааж эхэллээ. Авсаархан хэмжээтэй, чанарын өндөр түвшинд уран бүтээлийг хэвлэж болохуйц энэхүү дижитал бүтээгдэхүүн дэлхийн жишгийг дагаж Монголд нэвтэрсэн нь Хай Фай рекордсын түүх юм.
Энэ бол 1995 он. Дунд сургуулиа дөнгөж дүүргээд удаагүй байсан нэг ангийн хоёр найз санаандгүй гэмээр байдлаар энэ салбар луу оржээ. Тэднийг холбодог цор ганц зүйл нь хөгжимд хязгааргүй дуртай хобби нь. Чөлөөт цаг гэдэг нь тэдний ойлголтоор MTV үзэж дэлхийн шилдэг дуу хөгжмийг сонсох-үзэх-бишрэх явдал байлаа. Үнэхээр ч интэрнет хөгжөөгүй байсан 1980-аад онд арай ахмад үе нь Beatles, Bee Gees, Boney M, Modern Talking, Sandra, C C Catch хамтлагуудыг сонсож, залуу үе нь Pet Shop Boys, Depeche Mode, Bon Jovi, Queen зэрэг хамтлаг дуучдыг ид шүтдэг байсан тийм хөгжимлөг орчинд өсөж хүмүүжжээ. Чухамхүү тэр үеэс дуу хөгжмийн амтанд орж, хэдэн цагаар ч хамаагүй кассет эргүүлэн сонсдог байлаа. Энэ мэдрэмжээ бусдад түгээж, өөрсдийнх нь сонсож ойлгодог тэр хөгжмийн урсгал, орчин цагийн чиг хандлагыг монголын залуус ойлгодог хүртдэг байгаасай гэж хүсэж эхэллээ. “Яагаад бид дэлхийтэй хөл нийлүүлэн алхаж болохгүй гэж?” Энэ хүсэл бол хоёр найзын анхны Эх оронч үзэл байв. Сэргэлэн, бизнес сэтгэлгээтэй, хориодхон настай гал цог нь бадарсан тэдгээр залуус бол одоогийн Хай Фай рекордсын үүсгэн байгуулагчид болох Н.Баярсайхан, Ц.Нацагдорж нар байлаа.
Сүлжээ дэлгүүр бий болсон нь
Юм бүхний үүссэн түүхийг харахад энгийн боловч сонирхолтой байдаг. Одоогийн Хай Фай-ын эхлэл бол 19-р хорооллын “Жаргалан” үйлчилгээний төвийн номын санд түрээсэлсэн жижгэвтэр лангуу байсан гэдгийг хүмүүс тэр бүр мэдэхгүй. Энэ нь видео прокатны үйлчилгээ байсан бөгөөд багагүй ашиг өгдөг байсан нь шинэхэн бизнесмэнүүдэд боломжийн хуримтлал үүсгэж, мөрөөдөж байсан CD-ний дэлгүүрээ нээх суурь нь болж өглөө. Ингээд гадаад хамтлаг дуучдын цомгийг өргөн сонголттойгоор Москвагаас оруулж ирэн, зориулалтын лангуу тавиуртай хаяг шошготойгоор Хай Фай-ын “галт тэрэг” хөдөлж эхэлсэн түүхтэй. Харин HI-FI гэдэг нэр хэрхэн мэндэлсэн бол гэж сонирхож байна уу, энэ ч бас тодхон дурсамж. Нэр оноох эрэлд гарсан залууст олон хувилбар төрсөн ч дэргэдэх аудио хөгжим дээрээс олж харсан Hi-Fi Stereo гэдэг үг нүдэнд тусчээ. HI-FI гэдэг нь High Fidelity гэдэг үгийн товчлол бөгөөд “Өндөр нарийвчлал” хэмээх утгаар илэрхийлэгддэг нь бүр ч таалагдав. Оновчтой сонголт хийсэндээ тэд огт эргэлзээгүй бөгөөд санаа нийлж баталсанаар монголд орчин үеийн интерьер дизайн бүхий CD-ний жинхэнэ дэлгүүр үүдээ нээлээ. Цоо шинэ уур амьсгал, цоо шинэ өнгө төрх. Тиймээ энэ бол HI-FI Reords хөгжмийн сүлжээ дэлгүүрийн эхлэл бөгөөд хөгжим сонирхогч хүүхэд залуусын нүд баясаж, сэтгэл тэнийсэн гэрэлт цаг үе ийн бичигдэж эхэллээ.
Монголын анхны дуу хөгжмийн цомгууд
Анхдагчдыг энд дурдах нь нэр төрийн хэрэг. Дайчин хатагтай Сарантуяагаас эхлээд, “Сонор” студийн гаргасан алдарт Хурд, Никитон, Камертон, Хар Сарнай хамтлагуудын цомгууд бол хэрэглэгчдийн гарт очсон Монголын анхны бүтээлүүд юм. Одоо ч үнэ цэнээ алдаагүй, үргэлж эрэлттэй байдаг бүтээлүүд гэхэд хилсдэхгүй. Эдгээрийн араас төрсөн зуу зуун уран бүтээлчдийн бүхий л төрөл жанрын цомгууд эдүгээ Хай Фай-ын лангууг дүүргэн Монголын дуу хөгжмийн өнгийг тодорхойлж байна.
“HI-FI MUSIC AWARDS” Алтан Пянзны шагнал гардуулах ёслол
Сүр хүч бүхий энэ шагналыг бид Дэлхийн хөгжмийн тавцангаас гардан авч буй супер оддын бичлэгээс олж хардаг байв. Борлуулалтаараа тэргүүлсэн цомогт “Silver” “Golden” “Platinium” “Diamond” дискний шагналуудыг олгодог бөгөөд улс орон бүрийн шалгуур, тоо хэмжээ нь өөр байдаг. АНУ-аар жишээ авахад тухайн цомог 500.000 ширхэг борлогдоход Алтан диск, нэг сая бол Платиниум, арван саяд Даймонд дискийг олгодог бөгөөд бүхий л зүрх сэтгэлээ урлагт зориулсан дуучид уран бүтээлчдийн магнайг тэнийлгэдэг цорын ганц шударга шагнал гэхэд болно. Дэлхийд хамгийн анх 1942 онд Glenn Miller-ийн “Chattanooga Choo Choo” бүтээлд “Алтан пянз” олгосон байдаг. Ийнхүү энэ шагнал жил бүр уламжлал болж явсаар өнөөг хүрчээ.
Эх орныхоо уран бүтээлчдийг шагнах, олон улсын тавцанд мөр зэрэгцэн алхах, мөн цаашид энэхүү салбараа хөгжүүлэн цэцэглүүлэх томоохон зорилго агуулж хийсэн нэгэн үйл явдал бол 2005 онд 10 жилийнхээ ойн хүрээнд зохион байгуулсан анхны “Алтан пянз” гардуулах ёслол хүндэтгэлийн үйл ажиллагаа байв. Тиймээ, Хай Фай рекордсоос өөр хэн үүнийг хийх билээ. Алтан пянзаар тогтохгүй Монголдоо анх Улаан хивсний ёслолыг мөн үүгээрээ хийсэн нь дээд зэрэглэлийн хүлээн авалтын жишгийг Монголдоо тогтоосон анхдагч байгууллага болсон юм. HI-FI Records тухайн үедээ өөрийн радио болох HI-FI Radio 98.9 болон UBS телевизийн “UBS Music” хөгжмийн хөтөлбөр, FM-105.5 FM-102.5 радионуудтай хамтран шилдэг борлуулалттай TOP-10 цомгийн долоо хоног бүрийн үзүүлэлтүүдийг нэгтгэн хамтлаг дуучид, уран бүтээлчдийн 10 гаруй жилийн хөдөлмөр бүтээлийг үнэлэн урамшуулж тэдний амжилт нэр хүндийг батламжлах зорилгоор энэхүү наадмыг амжилттай зохион байгуулсан. Нийт 26 номинациар шалгаруулан гардуулсан тэдгээр “Алтан пянз” одоо хир нь дахин давтагдашгүй, өндөр нэр хүнд бүхий шагнал хэвээр үлдсэн юм.
Өргөн хүрээнд үйл ажиллагаа явуулж эхлэв
Хай Фай зөвхөн цомог борлуулдаг худалдааны байгууллага байхаа болж, сүүлийн арваад жил хөгжимтэй холбоотой бүхий л салбарт нэгдэж эхлэв. Энэ бол итгэл үнэмшил, мөн үүрэг хариуцлага. Хөгжмийн олон урсгал чиглэлийг сурталчлан таниулах зорилгоор өөрсдийн фм радиог нээж, HI-FI Radio 98.9 бий боллоо. Мөн рок альтернатив хамтлаг дуучдыг төрүүлэх, дэмжих зорилго бүхий HI-FI Label үүсгэн байгуулагдаж, үүний үр дүнд The Lemons, A-Sound, The Pips гэх мэт олон хамтлагууд зах зээлд хүлээн зөвшөөрөгдөж байр сууриа олж чадсан. Түүнчлэн монгол “хөгжмийн стрим” үйлчилгээг нэвтрүүллээ. Энэ нь цахим орчинд хөгжмийг багцалж хүргэх шинэ бүтээгдэхүүн байсан юм. Мөн дуу зохиогчдын бүтээлийг буюу оюуны өмчийг хамгаалах зорилготой “Moscap” ТББ-д нэгдлээ. Эдгээрээс гадна баттай босгож чадсан нэг зүйл бол 2004 оноос тасралтгүй явагдсан PLAYTIME амьд хөгжмийн наадам билээ. Өнөөдөр энэ үгийг мэддэггүй орчин үеийн хүн гэж үгүй. Playtime наадамд Монголын төдийгүй гадны улсаас уригдсан алдартай хамтлагууд оролцох болсон нь түүний цар хүрээг илтгэж буй хэрэг юм. Хөгжмийн хорхойтнуудын ёстой л жаргалаа эдэлдэг гурав хоног бол амьд хөгжмийг цацруулагч Playtime наадам билээ.
Дата салбарын хөгжил ба CD-ний зах зээлийн уналт
Гайхан шагшигдаж байсан шинэ нээлтүүд өөрийн цаг үеийг эзэгнээд, дараа үедээ байраа тавьж өгдөг нь хорвоогийн жам. Технологид суурилсан бүтээлийн хувьслыг авчирсан 1980-аад оны диск гэдэг зүйл маань хэрэглээнээс шахагдах цаг ирсэнийг 2006-2008 он харуулна. Ямар нэгэн биет зүйлийг уншуулж биш, харин өндөр чанартайгаар хөгжмийг үй олноор нь дата болгон хадгалах, цуглуулах, сонсох боломж бий болсон нь дижитал эриний сонгодог хувилбар боллоо. Компьютер, флаш диск, IPod, ухаалаг утас зэрэг төхөөрөмжүүдийн тусламжтайгаар манай гаригийн хүн нэг бүр чихэвчнээс уяатай болж, өмнөх зууны хуурцаг, пянз, диск нь зай талбай эзэлсэн хуучны эд зүйлийн тоонд орж эхлэв. Энэ дайрлагыг Хай Файчууд ч мөн амслаа. Өдөр ирэх тусам борлуулалт багасаж, хүмүүс CD авахаасаа илүүтэй хүссэн дуу хөгжмөө интэрнетээс бөөнд нь татаад авчихдаг хялбархан амьдрал руу гулсан орлоо. Мөн MTV-ээр дуртай клипээ үзэх гэж хүлээх ч шаардлагагүй болж, Youtube-ээр амьсгалж эхлэв. Бүх зүйл хэтэрхий хурдтай, амархан, бас тоймгүй их. Энэ бол жинхэнэ хөгжил мөн бас биш. Өрнөдийн олон салбартай хөгжмийн сүлжээ дэлгүүрүүд хүртэл үүдээ барихад хүрэв. Энэ том шуургыг давж гарах үнэхээр чанга байсныг тэдний өмнөөс ойлгож болно. Хай Фай салбаруудаа цөөлж, үйл ажиллагаагаа хумилаа. Технологиос шууд хамааралтай бизнесийн үндсэн эрсдэл энэ ажээ. Гэвч олон жилийн хөдөлмөрийн үр шимээр энэ байгууллага бүтэн хоёр үеийн залуусыг хөгжмөөр бойжуулж хүмүүжүүлсэн юм. Хай Фай-ын галт тэрэг урт холын замдаа үргэлжлэн явсаар буй. Цөөрсөөр буй хэрэглэгчиддээ тэд үйлчилсээр, хамтлаг дуучид шинэ цомгоо үйлдвэрлэсээр.
Сайн цаг айсуй
Шинэ цагийн төсөөлөл бол бидний ирээдүйн итгэл найдвар байдаг. Бүх зүйлийг өөдрөгөөр харах чадвар нь бизнесийн замналд ээлтэй. Контент бүтээгчид оюуны бүтээлээ хулгайд алдах энүүхэнд болсон хэтэрхий харгис нийгмийг бид өөрсдөө бүтээчихэж. Гэвч сайтар харвал хүн төрөлхтөн эгэл энгийн рүүгээ эргэх хандлагатай болжээ. Үйлвэрлэл байгальд ээлтэй болж, илүү хүмүүнлэг нийгмийг хүсэмжлэх болов. Хүмүүс өөртөө байгаадаа сэтгэл хангалуун байж, хэтийдсэн брэндлэг хэрэглээнээс татгалзаж эхлэв. Тэрбумтангууд бусдад хөрөнгөө хандивлаж сэтгэлийн амгаланг олж, харин хөгшин европууд даруухан байдлыг шүтэцгээж эхэллээ. Боловсролтой байх тусмаа минималист амьдарч, хэрээс хэтэрсэн бүхэн моодноос гарлаа. Энэ давалгаа хөгжмийн бизнесийн ертөнцөд эерэгээр нөлөөлж, “үнэгүй татсан амтгүй дууг сонсох” нь таашаалгүй санагддаг болж бүх юм голдрил руугаа эргэж, урин салхи наашлав. Өөрийгөө хүндэлдэг хүмүүс номыг худалдан авч уншдагтай яг адил пянз, оюуны бүтээлийг мөнгөөр нь худалдан авч, цуглуулгаа сэргээж, таашаалыг илүү мэдэрдэг болж байна. Хорь гаруй жил түүчээлэн зүтгэсэн Хай Фай рекордсд үүнээс илүү сайхан зүйл гэж хаа байхав. Түүнээс гадна энэ зууны онлайн хувьсалд Хай Фай-ийн эзлэх орон зай тодхон зурайж байна. Хөгжмийг биет хэлбэрээр борлуулахын хажуугаар биет бусаар түгээж эхлээд багагүй хугацааг өнгөрүүллээ. Дэлхийгээр тархан суурьшсан элэг нэгтнүүддээ хүргэхээр зорьсон үйлчилгээгээ www.hi-fi.mn сайтаараа дамжуулан борлуулахаас гадна, гадаад зах зээлд нэвтрэх үүднээс АНУ-ын Believe Digital компанитай хамтарч iTunes, Amazon гэх зэрэг 40 гаруй платформ дээр байршиж, дэлхийн томоохон цахим дэлгүүрээр үндэснийхээ дуу хөгжим, уран бүтээлүүдийг олон улсын зах зээлд худалдаалах үйлчилгээг нэвтрүүлээд явж байна.
Хай Фай анх үүссэн цагаасаа нийгэмд хүлээсэн хариуцлагаа хэзээ ч умартаагүй бөгөөд, өөрсдөдөө үнэнч байхын сайхныг олж авсанаараа энэ салбараа хайрлаж тордсоор явна. Хай Фай зөвхөн ашгийн төлөө яваагүй, тэдэнд хөгжмийг дэмждэг үнэнч сонсогчид хэрэгтэй. Хөгжмийг түгээгч ордныг хаанаас олохоо залуус сайн мэднэ, тийшээ очих зам үргэлж гэрэлтэж байдаг. Хай Фай-чууд хөгжмийн ертөнцөд дахиад олон арван жил хичээн зүтгэх болно.
ALL COLOURS OF MUSIC HI-FI MUSIC WORLD
