TUTU Pet Wellness Center

23/07/2025

📘 НАУЧНАТА ПИСМЕНОСТ КАКО ШТИТ ОД ДЕЗИНФОРМАЦИИ ЗА КУЧИЊАТА
👩‍🏫 „Кинолошка култура и кинолошка писменост“ од Надица Радевска

Во време кога социјалните мрежи се преполни со самопрогласени „експерти“ за животни, особено кучиња, исклучително е важно да направиме разлика помеѓу лично мислење и проверен научен факт. Без кинолошка писменост, лесно стануваме подложни на дезинформации кои можат да влијаат негативно врз хуманото постапување, безбедноста и благосостојбата и на луѓето и на кучињата.

📚 Оваа книга нуди редок систематизиран пристап кон теми како:

Потекло и еволуција на кучињата 🧬

Доместикација и неотенични промени 🐶

Културна и религиска симболика на кучињата 🌍

Анатомија, мускулатура и физиологија 🦴

Темперамент, однесување, дресура и презентирање на изложби 🏆

Одгледување, нега, исхрана и болести 🩺

На секој што навистина сака кучиња, му должиме вистината. Не се учи за кучиња со шер од статуси на Фејсбук, туку со читање литература што почива на биологија, етологија, анатомија, генетика и ветеринарна наука. 🧠

🎯 Ако навистина ни е грижа за животните, првиот чекор е да се информираме КОРЕКТНО.
Сѐ друго е слепо активистичко верување.

📖 Почнете со оваа книга.
Кинолошка култура и кинолошка писменост е прв македонски обид за целосна научно-педагошка рамка во сферата на одгледувањето, разбирањето и односот кон кучињата.

22/07/2025

Во современиот свет, популацијата на миленици претставува продукт на длабоко антропоцентричен процес – вештачката селекција. Човекот, низ милениуми, селективно ги размножувал кучињата според сопствени естетски, практични или емотивни критериуми. Тоа резултирало со стотици раси кои, и покрај генетската припадност на ист вид (Canis lupus familiaris), покажуваат драматично различни морфолошки и бихевиорални особини. За жал, многу од нив страдаат од вродени патологии, како последица на екстремна селекција.

Посебно загрижувачки се примерите на брахицефални раси (како мопс, англиски булдог и пекинезер), кај кои е присутна испакната долна вилица (прогнатија), скратена носна шуплина, нарушено дишење (синдром на брахицефални кучиња), хронична хипоксија, стенозирани ноздри, како и проблеми со терморегулацијата и репродукцијата. Истражувањата укажуваат дека „брахицефалните раси имаат значително пократок животен век и почести здравствени интервенции“ (O’Neill et al., 2020, Canine Genetics and Epidemiology).

Овие кучиња не се резултат на природна адаптација, туку на естетски преференци на човекот. Нивната преживливост и репродукција зависат исклучиво од човечка грижа и контролиран узгој, а не од способноста за преживување во природна или полу-природна средина. Според М. Coppinger и Р. Coppinger (2001), „вештачката селекција води до закрепостена морфологија и нарушена функција кај миленичињата, особено кај популарните шоу-раси“.

Спротивно на тоа, фералните кучиња – оние кои живеат без човечка грижа, често во урбани и рурални средини – не се миленици. Тие се подложни на природна селекција, каде преживуваат само оние единки што се здрави, прилагодени на локалната средина, способни за набавка на храна, избегнување опасности и успешно репродуцирање. Нивната морфологија со текот на времето се стабилизира: средна големина (околу 15–20 kg), издолжен череп (долихоцефален тип), симетрични пропорции и умерено недоверлив однос кон луѓето.

Истражувањето на Raymond Coppinger и неговиот тим на над 400 улични кучиња во Мексико, Русија и Бугарија заклучува дека „фералните кучиња еволуираат според закони на урбана природна селекција, не според критериумите на домашни миленичиња“ (Coppinger & Coppinger, 2001; Coppinger et al., 2015).

Голем дел од јавноста, под влијание на активистички наративи, погрешно смета дека секое куче на улица е напуштен миленик. Иако напуштањето миленици претставува реален проблем, современите податоци покажуваат дека најголем дел од уличните кучиња потекнуваат од ферална, саморепродуцирачка популација, а не од директно напуштање (Boitani & Ciucci, 1995; Lord et al., 2013).

---

Ризици од популарната кампања „Adopt, don’t shop“

Во последните децении, кампањата „Adopt, don’t shop“ стекна глобална популарност – поттикната од медиуми, активистички организации и јавни личности. Целта е хуманистичка: да се охрабри вдомување наместо купување миленици. Но во пракса, оваа порака станува сè почесто некритички применувана како идеолошка догма, а не како дел од информирана политика.

Ризикот настанува кога оваа порака не прави разлика меѓу социјализирани миленици и ферални, несоцијализирани кучиња, кои со генерации живеат без контакт со луѓето. Ваквите животни не поседуваат когнитивен или поведенски капацитет за нормална интеграција во домашна средина. Присилната ресоцијализација често доведува до фрустрација, хроничен стрес, агресија или напуштање по вдомувањето – што го нарушува благосостојбата и на кучето и на човекот (Marston & Bennett, 2003; Herron et al., 2009).

Дополнително, кампањата „Adopt, don’t shop“ доведе до демонизација на контролираното, етичко одгледување, наместо фокусирање на вистинскиот проблем – неконтролираното улично размножување и нелегалната продажба. Тоа ги доведува во непријатна положба и оние граѓани што сакаат генетски проверено, предвидливо куче од одгледувач со етички стандарди – наместо случаен хибрид со непознато потекло и трауми.

---

Заклучок

Кучињата што се резултат на вештачка селекција – миленици – и кучињата што преживуваат преку природна селекција – ферални – претставуваат две фундаментално различни популации. Мешаниот третман на овие групи доведува до лоши политики, емоционални заблуди и неуспешни решенија. Решението за проблемот со уличните кучиња не лежи во романтизација, туку во научно, етичко и реално согледување на биолошките факти.

---

Користени извори:

Coppinger, R., & Coppinger, L. (2001). Dogs: A Startling New Understanding of Canine Origin, Behavior and Evolution. Scribner.

Coppinger, R. et al. (2015). “What is a free-ranging dog?” In The Domestic Dog: Its Evolution, Behavior and Interactions with People. Cambridge University Press.

O’Neill, D.G. et al. (2020). “Longevity and mortality of brachycephalic dog breeds in the UK.” Canine Genetics and Epidemiology, 7(1).

Boitani, L., & Ciucci, P. (1995). “Comparative social ecology of feral dogs and wolves.” Ethology Ecology & Evolution, 7(1).

Lord, K. et al. (2013). “A dog's-eye view of anthropomorphism.” Anthrozoös, 26(3).

Marston, L.C., & Bennett, P.C. (2003). “Reforging the bond — towards successful canine adoption.” Applied Animal Behaviour Science, 83(3).

Herron, M.E., Shofer, F.S., & Reisner, I.R. (2009). “Retrospective evaluation of the effects of diazepam in dogs with anxiety-related behavior problems.” Journal of the American Veterinary Medical Association, 234(10).

22/07/2025

Гледајќи нагоре,
нема г💩мно на кое
не сум згазнал

19/07/2025

Во 21 век, кучето сè повеќе се третира како заменик за дете, партнер, или дури како продолжение на личниот имиџ. Со падот на наталитетот во многу развиени општества и порастот на индивидуализмот, кучињата добиваат нова улога – емотивна, интимна, естетска.

Дел од сопствениците ги облекуваат кучињата во облека и им обуваат чевлички на шепите намачкани со балсам, ги возат во колички и ги носат во раце, им слават родендени, им даваат локални човечки имиња и се посветуваат на инстаграм-профили наменети единствено за нивниот миленик. Станаа симбол на стил и „чувствителност“, но и огледало на социјалните и психолошките потреби на човекот денес – потребата за безусловна љубов, за контрола врз врската, за емоција без конфронтација.

Вдоми, не купувај – етичка порака или морален притисок?

Паралелно, последниве децении, се појавува силна кампања во духот на т.н. „adopt don't shop“ (вдоми, не купувај), која го позиционира вдомувањето како морално супериорен чин, а купувањето како неетичко и себично. Во многу култури, вдомувачите се перципираат како сочувствителни, општествено свесни личности.

Но ваквиот пристап често е идеологизиран и поедноставен, затоа што ја игнорира огромната еволутивна и бихевиорална разлика помеѓу:

🐶кучиња селектирани од луѓе (расни или мешанци родени во дом)

и

🐺кучиња кои потекнуваат од ферални, улични популации – размножувани со генерации без човечка интервенција, без контрола и со природна селекција : единствено целосно адаптираните преживуваат.

Фералното куче НЕ е „спасено милениче“ – тоа е организам обликуван од природна селекција во услови на преживување меѓу отпад, асфалт, глутници и конфликти.

Кај него, стравот, територијалноста, повлеченоста или агресивноста при заштита на ресурси не се последици од траума – туку нормално, очекувано еволутивно однесување.

Иако може да изгледа симпатично, тоа е во суштина некомпатибилно со урбаниот живот во стан, а често и опасно – особено во домови со мали деца, други животни или неподготвени сопственици.

❌️❌️❌️Опасности од принудно вдомување на ферални единки:

‼️Агресија или напад од страв (fear biting) при најобичен допир.

‼️Хипертериторијално однесување – чување ресурси, агресија кон гости.

‼️Недостиг на социјализација – нема толеранција на густи средини, звуци, деца.

‼️Фрустрации и хормонски проблеми – поврзани со неподмирени инстинкти.

‼️Психолошки товар за сопственикот – чувство на вина, изолација, немоќ да „се поправи“ кучето.

Истражувањата (Coppinger, Lord, Serpell) покажуваат дека социјализацијата во првите 8–12 недели е клучна за нормален однос со луѓето. Ако таа фаза е промашена, вдомувањето станува психолошки ризик и за кучето и за човекот.

Антропоморфизацијата го замаглува инстинктот

Кога човекот му припишува на кучето човечки чувства, морал или намери – тој престанува да го разбира инстинктивниот јазик на видот. Очекува љубов, благодарност, дисциплина – а добива фрустрација, страв, одбрана. Ова често завршува со повторно напуштање, уривање на довербата и длабока траума кај двете страни.

Вдомувањето само по себе не е „ин“ или „аут“. Не е прашање на мода, туку на знаење, одговорност и соодветност. Да се вдоми ферално куче значи да се преземе комплексна, често долгорочна, ризична задача – која бара разбирање на биологијата, а не само социјалните етикети.

16/07/2025

Пет индустријата е за жал се почесто ориентирана кон сопствениците и се помалку кон кучињата. Таа често се инспирира од индустријата за производи за бебиња и деца (колички, чевличиња, роденденски торти, јакнички...) и од козметиката за луѓе (балсам за шепи и муцка, лакови за коса...).

СИТЕ овие производи се НЕПОТРЕБНИ а често и штетни за кучето (балсам, чевли...)

Но дали сте се запрашале во Пет Шоп од која индустрија е добиена инспирацијата за следниве производи ? Dog or s*x toy ?

16/07/2025

Оваа скулптура претставува редок и впечатлив пример од средновековната уметност — дел од камен капител на величествената Катедрала Нотр Дам во Париз 🇫🇷, едно од најпознатите архитектонски и духовни достигнувања на готскиот стил во Европа.

🎨 Што е прикажано?

Во сцената се врежани две животни во директна и симболична интеракција:

🐶 Куче — со спуштена глава и шепи поставени на ушите, прикажано во состојба на страв, повлекување или немоќ. Во средновековната симболика, кучето може да претставува човечка лојалност, но исто така и инстинкти, нагони, па дури и мрзеливост или заслепеност од сетилата.

🦅 Сокол — поставен над кучето, со изразена надмоќ и контрола. Соколот е чест симбол во европската хералдика и религиозна уметност, и најчесто претставува виш разум, божествено водство, благородништво, волја и спиритуална дисциплина. Тој ја симболизира духовната сила која се обидува да го надвладее телесното.

Сцената ја отсликува внатрешната борба помеѓу духовното и телесното, разумот и нагонот, светлото и сенката во човековата природа. Таа е длабоко алегориска и повикува на размислување за моралната структура на човечкиот живот.

---

📍 СЕГА ВО СКОПЈЕ!

За првпат, дел од оваа историја може да се види во живо!

Во галеријата „Откритие“ во Скопје изложени се:

🪨 Автентично парче од истата карпа од која се изработени скулптурите на Богородичната Црква во Париз
🪨 Дополнително парче од друга, структурна карпа од која е изградена самата Катедрала Нотр Дам

Овие примероци се пренесени директно од Франција, со стручна потврда за нивното потекло.

📍 Погледнете ги лично, почувствувајте ја материјалната и духовната тежина на едно од најзначајните светски светилишта.

🔗 Повеќе информации на: otkritie.mk

15/07/2025

Органите на власта 🚓🏛 донесоа пресуда која ги казнува сторителите на делото. За поздравување е што за првпат во Македонија 🇲🇰 се носи пресуда од ваков тип. Се надеваме дека почести казни за злоставување, мачење и убиство на животно, борби на кучиња, труење на животни ќе допринесат да се намали бројот на дела и тенденциите на одредени луѓе. Оваа пресуда иако симболична влева надеж кај сите љубители на животни дека свеста позитивно се менува. Насилството е недозволено. Истакнуваме дека ги осудуваме сите обиди на узурпација на борбата за благосостојба на животни и одговорно сопствеништво од страна на луѓе кои практикуваат насилни методи и повикуваат на насилство врз луѓе. Едукацијата за животните, посебно околу кучињата, е неопходна да се врши од страна на професионалци со соодветно образование и кредибилитет кои ќе помогнат за подигнување на свеста и да се внимава на наменски пласирана пропаганда која се користи при емотивни настани.

Кривичниот суд денеска ги осуди Љубе Крстевски и Бранко Билбиловски за убиството на кучето Феликс, кое почина на 7 јануари 2025 година од последици на нанесените повр...

13/07/2025

🐾 „Скршено куче под крзното“

Еволуцијата и последиците од вештачката селекција кај кучиња миленици

Ова е целосна рендгенска снимка на пекинезерот Chik T'Sun of Caversham, шампион според кинолошките стандарди, објавена во списанието Life во 1960 година.

🎯 Она што не се гледа на прв поглед, но е очигледно на рендген, е што телото на пекинезерот – резултат на генерации вештачка селекција – има анатомски деформитети што се далеку од она што природната селекција би го дозволила. Денес, кинологијата инсистира на рендгенски снимки токму заради превенција на ширење на вакви скелетни деформитети во генетиката на потомството и прави чекор назад кон морфолошките критериуми за одредени раси.

🔍 Кратка еволутивна позадина

Расните кучиња не се продукт на природна еволуција, туку на интензивна човечка интервенција преку селекција по надворешен изглед (морфологија) и функционалност кон одредена задача. Нивните предци биле дел од слободната бездомна популација на кучиња, со пропорционално тело и отпорност.

Но, поради царските естетски идеали во древна Кина, кај пекинезерите биле поттикнувани следните карактеристики:

‼️Скратен муцкаст дел на черепот (брахицефалија)

‼️Изразено кратки екстремитети

⁉️Голема количина крзно што ги покрива диспропорциите

‼️Изразена неотенија (задржување на младешки црти во зрелост)

Овие карактеристики, иако „слатки“, се далеку од функционални во природен контекст.

Скоро ниту едно куче миленик не би преживеало во средина без човечка интервенција за разлика од слободната популација на кучиња која е подложна на природната селекција и НЕМА ниту зависност, ниту потреба од човекот.

📉 Ваквите раси се подложни на:

⚠️Дишни проблеми (брахицефалички синдром)

⚠️Повреди на 'рбетот поради диспропорции

⚠️Проблеми со очите (изразено испакнати)

⚠️Тешкотии при природно породување

⚠️Проблеми со терморегулација

Со други зборови, вештачката селекција на некои современи раси – пекинезер, англиски булдог, мопс е спротивна со еволутивната природна адаптација.
Еволуцијата е бавен, природен процес во кој преживуваат само оние што се прилагодени на околината додека вештачката селекција е брза и насочена – но често води кон морфолошки и мозочни функционални загуби со што се губи способноста за преживување и опстанок во отсуство на човек.

Иронично, она што луѓето го сметаат за „совршено куче“ често е анатомски компромитиран организам.

🧠 Размислување за иднината

Оваа рендгенска снимка не е само приказ на едно куче.
Доколку сакаме кучиња што ќе нè следат во животот, треба да размислуваме не само за тоа како изгледаат – туку и како живеат, дишат и се снаоѓаат во природата.

25% од популацијата на кучиња во Македонија се вештачко селекционирани домашни миленици 🦮кои се зависни од човекот и НЕМААТ капацитет да опстанат во слобода.

75% од популацијата на кучиња во Македонија ја сочинуваат "слободната, бездомна, дива" популација на кучиња 🐺 која преку природна селекција опстанува преку 15 000 години сосема независно од човекот. Секоја навидум позитивна човечка интервенција во нивното секојдневие ги прави зависни, мрзеливи со што го губат природниот инстинкт за преживување со што се продолжува кругот на човечка интервенција врз нив.

11/07/2025

Науката шокира :

‼️‼️Кучето НЕ Е дете

‼️‼️Бездомната популација на кучиња НЕ СЕ миленици

Поради константните девијации на денешното општество, се наметнува потребата да се експонираат овие два крајно евидентни факти на природата со цел да се намали човечкото психолошко страдање како и загрозувањето на благосостојбата на кучињата.

Денес, фундаментални научни вековно докажани постулати како што се биолошкиот принцип на еволуција или пак геометрискиот облик на планетите се ставени под знак прашалник од страна на луѓе со "Фејсбук групно образование".

Поради таа причина е потребно да се инсистира на научно аргументирани ставови за да се застане на страната на разумот во време на слободно ширење на секташки пропаганди кај лица во емотивно кревки моменти.

Меѓу другите :

Eratosthenes – околу 240 п.н.е.
Claudius Ptolemy – околу 150
Nicolaus Copernicus – 1543
Ferdinand Magellan – 1522
Galileo Galilei – 1610
Isaac Newton – 1687
Charles Darwin – 1859
Konrad Lorenz – 1949
Carl Sagan – 1980
Stephen Hawking – 1988
James Serpell – 1995
John Paul Scott – 1965
John L. Fuller – 1965
Raymond Coppinger – 2001
Brian Hare – 2002
Ádám Miklósi – 2007

09/07/2025

🐾 ДОГОР – 18.000 години старото кутре замрзнато во времето! ❄️🦴

Во 2018 година, близу Јакутск 🇷🇺, научниците открија неверојатно добро сочувано младенче – поради пермафростот (вечен мраз) телото на животното останало замрзнато и недопрено дури 18.000 години! 🧊🐶

🔬 Генетичка анализа покажала нешто фасцинантно:
Dogor не припаѓа целосно ниту на денешните волци 🐺, ниту на домашните кучиња 🐕, туку веројатно на изумрена гранка од еволуцијата на канидите. Можеби е еден од првите обиди на природата да го создаде денешното куче! 🧬 Кучињата НЕ се човечки производ туку резултат на природната еволуција. Тие, како бездомна популација со природна селекција, постоеле, постојат и ќе постојат во целиот свет сосема независно од човекот и од популацијата кучиња миленици. Милениците според извештајот на Светската Здравствена Организација не сочинуваат ниту 25% од целокупната светска популација на кучиња.

📌 Научни факти за Dogor:

📅 Старост: 18.000 години (датирано со радиоактивен јаглерод – C14)

🐾 Состојба: Сочувани се крзното, муцката, забите, па дури и брковите!

🧬 ДНК анализа: Непозната популација – не припаѓа на ниту еден познат вид

🌍 Локација: Јакутски пермафрост, Русија – познат по сочувани мамути и други праисториски животни

🧠 Истражувачи: Шведскиот центар за палеогенетика и рускиот Североисточен федерален универзитет

👥 Dogor е наречен така бидејќи „догор“ на јакутски значи „пријател“, но истовремено е игра на зборови: Dog or…? (Куче или…?)

🧠 Значење за науката: Ова откритие ни дава директен прозорец кон моментот кога волкот започнал да еволуира во куче – процес кој веројатно се случил во Сибир. 🏕️👣🐺

---

✨ Dogor ни покажува дека науката не само што открива фосили, туку понекогаш и буквално ги враќа духовите од праисторијата во сегашноста.

08/07/2025

Едукација не е возможна без инспирација.

Како на професионален така на спортски, научен, бихевиористички, филозофски, спиритуален или било кој аспект од животот имаме потреба од ИНСПИРАЦИЈА.

Меѓу светски признаените научни етолошки истражувања, тие на Рејмонд Копингер ги препорачувам како основни за да подобро ги разбереме кучињата како природно животно а не човечки нус производ. Постојат плејада на модерни биолози кои со своите истражувања ги надополнуваат и потврдуваат оние на Копингер, но за жал истите, иако стари неколку децении, сеуште се непознати за нашата балканска публика.

Господинот Саша Риес чиј пост споделуваме подолу, е оној кој ја носи таа светска наука на нашите простори. Тоа е човекот кој на својот врв во кариерата, застана и се запраша која е поентата да бидеш најуспешен во индустрија која почнува да се деформира во општество кое еволуира спротивно од законите на биологијата.

Научната "вулгаризација" или доближувањето на комплексни научни заклучоци до широката популација која е недоволно, и за жал, често погрешно, информирана, наидува на бран критики. Доближувањето на природата ја плаши индустријата и сите екстремни девијации кои ги произведува со децении.

Овој текст на Саша е за нас еден знак СТОП на кој треба да застанат СИТЕ љубители на кучиња и да ја направат неопходната пауза пред да продолжат со патувањето во правилната насока.

Наша задача како најуспешен и прв салон за стилизирање на домашни миленици и сега како единствен Центар за Благосостојба на миленици во Македонија, е исправно да се информираме, комуницираме, еволуираме, напредуваме, останеме аналитични и самокритични со соодветно адаптиран приод кон домашните миленици и пред се кучињата.

As part of our comprehensive study on dog stress physiology, I'm sharing this chart that we'll be analyzing in detail during Monday's webinar.

What the data shows:

🔶 Dog Stress Index
🔷 Anthropomorphism Index

It shows the devastating correlation between two trends that are destroying our dogs' wellbeing:

The more we treat dogs like humans, the more stressed they become.

Key Timeline Events:
1975: Offices shift indoors - dogs lose working roles
2000: Anthropomorphism emerges - dogs become "family members"
2020: Pandemic digital burnout - dogs become emotional surrogates

How the grooming industry contributes to BOTH problems:

PROMOTING ANTHROPOMORPHISM:
✗ Marketing "spa days" for dogs
✗ "Your dog deserves to feel beautiful"
✗ Designer cuts based on human aesthetics
✗ Monthly grooming for human cleanliness standards

INCREASING STRESS:
✗ High tables (fear of falling)
✗ Loud equipment (predator alerts)
✗ Restraint systems (capture stress)
✗ Forced compliance with human expectations

THE BRUTAL TRUTH: We've convinced owners that dogs need human-like grooming experiences, then traumatized them with methods that ignore their actual physiology.

Dogs in the 1950s: Working animals with natural stress inoculation, functional grooming Dogs in 2025: Humanized pets with compromised stress tolerance, aesthetic-focused grooming following their physiology sensitivity increased for over 2,760%

RESULT:
over 70% of dogs now hate professional grooming. Incident reports up 340%.

The industry is collapsing because we're fighting canine biology instead of working with it.

But there's hope.

Science-based grooming that respects dogs as DOGS (not furry humans) shows 92% behavioral improvement rates.

The solution isn't more anthropomorphism. It's understanding that dogs are not humans.

They don't want spa days. They want to feel safe.
They don't care about looking perfect. They care about not being traumatized.

They don't need monthly grooming. They need physiological respect.

Join my FREE webinar to learn the science that can save both dogs and our industry:

"Dog Stress Physiology in Professional Grooming"
Monday, January 14th at 7:00 PM CST

Registre here:

https://www.plhschool.com/dog-stress-physiology-in-professional-grooming-

SHARE this if you think dogs deserve better than being treated like stressed-out humans.

The chart doesn't lie. The correlation is undeniable. The choice is ours.