Dharma Donkey Sanctuary - DDS

25/06/2025

नांदेड जिल्ह्यात प्राणी कल्याणासाठी एसपीसीए समिती लवकरच सक्रीय! : समिती सदस्य म्हणून प्राणी मित्रांना अर्ज करण्याचे आवाहन

प्रत्येक जिल्ह्यात कार्यरत असलेल्या जिल्हा प्राणीक्लेश प्रतिबंधक समिती (District Society for Prevention of Cruelty to Animals - SPCA) चा मुख्य उद्देश म्हणजे प्राण्यांवरील अत्याचारांना प्रतिबंध घालणे, त्यांच्या हक्कांचे रक्षण करणे आणि त्यांच्या कल्याणासाठी प्रयत्न करणे. या समितीचे पदसिद्ध अध्यक्ष मा. जिल्हाधिकारी असतात, तर सचिव म्हणून जिल्हा पशुसंवर्धन विभागाचे उपायुक्त कार्यरत असतात.

नांदेड जिल्ह्यातही ही समिती प्रभावीपणे कार्यान्वित व्हावी, या उद्देशाने धर्मा डॉंकी सेंच्युअरी, सगरोळी या संस्थेच्या प्रतिनिधींनी नुकतीच मा. जिल्हाधिकारी राहुल कर्डिले यांची भेट घेतली. या बैठकीत प्राणी कल्याणाच्या दृष्टीने धोरणात्मक उपायांची चर्चा झाली. मा. जिल्हाधिकारी यांनी जिल्हा पशुसंवर्धन विभागाच्या उपायुक्तांना तात्काळ कार्यवाही करण्याचे स्पष्ट निर्देश दिले असून, समितीची स्थापना करून तिच्या नियमित बैठका आणि निर्णय प्रक्रिया सुनिश्चित करण्याचा आदेश दिला आहे.

या अनुषंगाने उपायुक्त पशुसंवर्धन यांनी धर्मा डॉंकी सेंच्युअरीला जिल्हा एसपीसीए समितीवर अशासकीय सदस्य म्हणून समाविष्ट होण्यासाठी अर्ज सादर करण्याचे आवाहन केले आहे. या संदर्भात अधिकृत प्रेस नोटही जारी करण्यात आली आहे. त्यानुसार जिल्हास्तरीय प्राणी क्लेष प्रतिबंधक समिती, नांदेड यावर काम करण्यासाठी इच्छुक व्यक्तींनी दि. ३० जून पर्यंत विहित नमुन्यात जिल्हा पशुसंवर्धन उप आयुक्त कार्यालय, देगलूर नाका, नांदेड येथे जावून अर्ज करावा.

धर्मा डॉंकी सेंच्युअरीच्या या पुढाकारामुळे नांदेड जिल्ह्यात एक सक्षम आणि कार्यक्षम एसपीसीए समिती स्थापन होण्याची दिशा स्पष्ट झाली आहे. भविष्यात जिल्ह्यातील प्राणी हक्क संरक्षण आणि कल्याणासाठी ही समिती ठोस पावले उचलणार, अशी अपेक्षा व्यक्त करण्यात येत आहे.

25/06/2025

ग्लँडर्स आजाराबाबत पशू पालकांत जनजागृती करण्यासाठी धर्मा डोंकी सँच्युरी तर्फे आरली, बोरगाव आणि परिसरातील गावात प्रत्यक्ष भेट देऊन माहिती देण्यात येत आहे.

17/06/2025

गाढवांमधील ग्रँडर्स (Glanders) व फार्सी – कारणे, उपचार व प्रतिबंधक उपाय

ग्रँडर्स (Glanders) किंवा फार्सी हा गाढवांमध्ये आढळणारा एक अत्यंत गंभीर व संसर्गजन्य रोग आहे, जो Burkholderia mallei या जीवाणूमुळे होतो. हा रोग मुख्यतः श्वसनमार्ग, त्वचा व रक्तप्रवाहातून पसरतो आणि तो माणसांमध्येही होऊ शकतो, त्यामुळे अत्यंत काळजीपूर्वक हाताळावा लागतो.

कारणे:
संसर्ग झालेल्या प्राण्यांशी संपर्क, संक्रमित अन्नपाणी, श्वसनाद्वारे बॅक्टेरिया शरीरात प्रवेश करतो. रोग ग्रस्त प्राण्याचा पू, नाकातील स्त्राव, संक्रमित फोड फुटून झालेल्या जखमा यांच्याशी संपर्क हा मुख्य संसर्गाचा मार्ग असतो.

लक्षणे:
गाढवांमध्ये लक्षणे तीव्र स्वरुपाची असतात. त्यांच्या यामुळे आकस्मिक मृत्यू होतो. म्हणून फारसी लक्षणे दिसत नाहीत. पण घोड्यामध्ये नाकातून पूयुक्त स्त्राव, घशात गाठी, त्वचेवर गाठी, ताप, खोकला, श्वास घेण्यात अडचण, अशक्तपणा व मरगळ दिसते.
उपचार: ग्रँडर्सवर कोणताही खात्रीशीर उपचार उपलब्ध नाही. त्यामुळे संशयित प्राणी तात्काळ विलग करावा. रोगाची खात्री झाल्यास शासनाच्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार प्राण्याला संक्रामक म्हणून वेदनामुक्त वध करणे आवश्यक असते. यासाठी CFT (Complement Fixation Test) तपासणी केली जाते.

प्रतिबंधक उपाय:
✔ गोठा स्वच्छ व निर्जंतुक ठेवावा
✔ नवीन प्राणी घेताना तपासणी करूनच गोठ्यात सामावून घ्यावा. शकयतो बाधित क्षेत्रातून खरेदी/ प्रवास करणे टाळावे
✔ संसर्ग झाल्यास इतर प्राण्यांपासून पूर्णपणे वेगळे ठेवावे
✔ पशुवैद्यकीय दवाखान्यात सूचना देणे व त्यांच्या सल्ल्याशिवाय कोणताही उपचार करू नये
✔ शासनाच्या सूचनांचे पालन करणे अत्यावश्यक
ग्रँडर्स ही अत्यंत धोकादायक व सार्वजनिक आरोग्यासाठी घातक असलेली साथ आहे, त्यामुळे सतर्कता आणि योग्य प्रतिबंध हाच सर्वोत्तम उपाय आहे.

28/05/2025

Greetings…
In a joint initiative by the Animal Husbandry Department and Dharma Donkey Sanctuary (Sagroli, Tal. Biloli), a rabies vaccination campaign for pet and stray dogs has been launched in Sagroli. The campaign will be conducted from 28th to 30th May.
Dog lovers in Sagroli are requested to cooperate by ensuring dogs in their area receive the vaccination, contributing towards making Sagroli rabies-free.
For vaccination, dog owners are requested to bring their pet dogs to the Dharma Donkey Sanctuary Clinic, near Anandi Gopal Dairy, Shardanagar, Sagroli.
Arrangements will also be made to vaccinate stray dogs in each lane, and support from local dog lovers and youth is requested to assist in this effort.
For further information, please contact the number below.Thank you!

Contact: Bhaskar Buchhalwar (Para-Vet.)
Dharma Donkey Sanctuary.
Mobile: 9923612588.

17/05/2025

16/05/2025

15/05/2025

पशुपालक व संबंधितांना प्राणी संरक्षण नियमांचे पालन सक्तीचे : जिल्हाधिकाऱ्यांचे लेखी आदेश; ‘धर्मा डॉंकी सँच्युअरी’च्या पाठपुराव्याला यश.

भारतीय जीवजंतू कल्याण बोर्डाचे (AWBI) मार्गदर्शक तत्त्व, सन १९६० चा प्राणी क्रूरता प्रतिबंधक कायदा व सन १९६५ चा ड्रॉट अँड पॅक अॅनिमल रुल्स (Draught and Pack Animal Rules) यातील नियमानुसार पशूंची काळजी घेण्यात यावी, याबाबत जिल्हाधिकारी राहुल कर्डिले व पशुसंवर्धन विभागाचे उपायुक्त डॉ. राजकुमार पडिले यांनी बुधवार (ता.१४) रोजी आदेश निर्गमित केले. नांदेड जिल्ह्यातील पशुपालक व संबधितांना या आदेशानुसार पशूंची काळजी घ्यावी लागणार आहे. सगरोळी (ता.बिलोली) येथील गाढवांच्या कल्याणासाठी कार्य करणाऱ्या ‘धर्मा डॉंकी सँच्युअरी’ या संस्थेने मागणी करून पाठपुरावा केला होता.

सगरोळी (ता.बिलोली) येथील ‘धर्मा डॉंकी सँच्युअरी’ ही संस्था 'द फेडरेशन ऑफ इंडिअन अॅनिमल प्रोटेक्शन ऑर्गनायझेशन' (FIAPO) च्या सहकार्याने परिसरातील हजाराहून अधिक गाढवांच्या आरोग्याची काळजी घेत आहे. उन्हाळ्यात गाढवांना उष्माघात व डीहायड्रेशनचा मोठा त्रास सहन करावा लागतो. वारंवार पिण्यासाठी पाणी, विश्रांती व योग्य निवारा मिळत नाही. जिल्हाधिकारी यांनी काढलेल्या आदेशामध्ये उष्णतेमुळे थंड वेळेत गाढवाकडून कामे करून घ्यावीत, दुपारी १२ ते ३ या वेळेत काम बंद ठेवावे, वारंवार पिण्याच्या पाण्याची उपलब्धता करावी, गाढवांच्या पाठीवर टाकण्यात येणाऱ्या ओझ्याच्या मर्यादांचे पालन करावे, गाढवांकडून सलग पाच तासांच्यावर काम करून घेऊ नये. त्यांना विश्रांती द्यावी. असा उल्लेख आदेशामध्ये केला आहे. हा आदेश जिल्ह्यातील गाढव प्रण्यासोबतच इतर प्राण्यांनाही लागू असल्याने पशूंना सुख लाभणार आहे.

'धर्मा डॉंकी सँच्युअरी’ या संस्थेचे विश्वस्त अभिजित महाजन, स्वयंसेवक माधव ताटे व फियापोचे डॉ. दिनेश मोहिते यांनी जिल्हाधिकारी भेट घेतली होती. पशु कल्याणासाठी काम करणाऱ्या संस्था, व्यक्ती, संबधित शासकीय कार्यालये, पशुपालक व वीटभट्ट्यांचे मालक यांना जिल्हाधिकारी यांनी काढलेल्या आदेशाचे पालन करावे लागणार आहे. या आदेशामुळे गाढव व इतर पशूंना नक्कीच दिलासा मिळेल.

FIAPO

10/05/2025

Gratitude Expressed on World Donkey Day – Dharma Donkey Sanctuary Organizes Awareness Event

Gratitude Expressed on World Donkey Day – Dharma Donkey Sanctuary Organizes Awareness EventWorld Donkey Day is celebrated globally on May 8 to honor and rais...

08/05/2025

जागतिक गाढव दिनी साजरा केली कृतज्ञता — धर्मा डॉंकी सँच्युअरी, सगरोळीचा उपक्रम

अत्यंत कष्टाळू पण दुर्लक्षित अशा गाढवांप्रती कृतज्ञता व्यक्त करत जागरूकता निर्माण करण्यासाठी दरवर्षी ८ मे रोजी "जागतिक गाढव दिन" साजरा केला जातो. सगरोळी (ता. बिलोली) येथील धर्मा डॉंकी सँच्युअरी संस्थेच्या वतीने आरळी (ता. बिलोली) येथे गाढव आणि त्यांच्या पालकांसोबत हा विशेष दिवस साजरा करण्यात आला.

या दिवशी गाढवांच्या जीवनातील महत्त्व, मानवी जीवनात त्यांचे योगदान याविषयी माहिती देण्यात आली. कृषी निविष्ठा, बांधकाम साहित्य आणि रेती वाहतुकीसाठी या प्राण्यांचा मोठ्या प्रमाणावर वापर होतो. या क्षेत्रात गाढवांची संख्या १०० हून अधिक आहे.

कार्यक्रमात पशुवैद्यक आणि कृषी विज्ञान केंद्राचे तज्ज्ञ डॉ. निहाल मुल्ला यांनी गाढवांच्या निगा, आरोग्य, आणि उष्माघातापासून संरक्षण याविषयी सविस्तर मार्गदर्शन केले. यावेळी गाढवांना सकस आहार पुरवण्यात आला. लहान मुलांसह अनेक पशुपालकही उपस्थित होते.

"जागतिक गाढव दिन" ही संकल्पना प्रथम २०१८ मध्ये वाळवंटी प्राणीशास्त्रज्ञ अर्क रझीक यांनी मांडली होती. २०१९ पासून हा दिवस अधिकृतपणे साजरा केला जातो.

धर्मा डॉंकी सँच्युअरी ही संस्था गेल्या २५ वर्षांपासून गाढवांच्या आरोग्य व कल्याणासाठी कार्यरत आहे. गेल्या वर्षभरात फियापो व इंडिया अॅनिमल फाउंडेशन यांच्या सहकार्याने बीड जिल्ह्यातील परळी, अंबेजोगाई आणि सगरोळी परिसरात दोन हजाराहून अधिक गाढवांची काळजी घेतली जात आहे.

या उपक्रमात संस्था विश्वस्त अभिजीत महाजन, स्वयंसेवक सचिन येरमाळकर, भास्कर बुच्छलवार, ज्ञानेश्वर जाधव यांच्यासह स्थानिक पशुपालक उपस्थित होते.

FIAPO

08/05/2025

Join hand together to take care the most hardworking but neglected Animal.... World Donkey Day...!

FIAPO

17/04/2025

वीटभट्टी मालक व संबंधितांना प्राणी संरक्षण नियमांचे पालन सक्तीचे.
जिल्हाधिकाऱ्यांचे लेखी आदेश; ‘धर्मा डॉंकी सँच्युअरी’च्या पाठपुराव्याला यश.

भारतीय जीवजंतू कल्याण बोर्डाचे (AWBI) मार्गदर्शक तत्त्व, सन १९६० चा प्राणी क्रूरता प्रतिबंधक कायदा व सन १९६५ चा ड्रॉट अँड पॅक अॅनिमल रुल्स (Draught and Pack Animal Rules) यातील नियमानुसार पशूंची काळजी घेण्याचे आदेश जिल्हाधिकारी अविनाश पाठक व पशुसंवर्धन विभागाचे उपयुक्त डॉ. आर. डी. कदम यांनी नुकतेच काढले असून बीड जिल्ह्यातील विशेषतः अंबेजोगाई व परळी तालुक्यातील वीटभट्टी मालक, पशुपालकांना काढलेल्या आदेशानुसार आता पशूंची काळजी घ्यावी लागणार आहे.

अंबाजोगाई व परळी तालुक्यात पाचशेहून अधिक वीटभट्ट्या कार्यरत आहेत. या भट्ट्यांवर कामासाठी मोठ्या प्रमाणात गाढवांचा वापर केला जातो. येथील जवळपास पंधराशेहून अधिक गाढवांच्या आरोग्याची काळजी सगरोळी (जि. नांदेड) येथील ‘धर्मा डॉंकी सँच्युअरी’ व 'द फेडरेशन ऑफ इंडिअन अॅनिमल प्रोटेक्शन ऑर्गनायझेशन' (FIAPO) या संस्थेमार्फत घेतली जात आहे. उन्हाळ्यात गाढवांना उष्माघात व डीहायड्रेशनचा मोठा त्रास सहन करावा लागतो. वारंवार पिण्यासाठी पाणी, विश्रांती व योग्य निवारा मिळत नाही. ही समस्या समजून घेत ‘धर्मा डॉंकी सँच्युअरी’ व 'द फेडरेशन ऑफ इंडिअन अॅनिमल प्रोटेक्शन ऑर्गनायझेशन' (FIAPO) या संस्थेमार्फत गेल्या दोन महिन्यांपासून वीट भट्टी तसेच सार्वजनिक निवासाजवळ गाढवांना पाण्याची सोय तसेच निवारा उभारण्यात आला आहे.

जिल्हाधिकारी यांनी काढलेल्या आदेशामध्ये उष्णतेमुळे थंड वेळेत गाढवाकडून कामे करून घ्यावीत, दुपारी १२ ते ३ या वेळेत काम बंद ठेवावे, वारंवार पिण्याच्या पाण्याची उपलब्धता करावी, गाढवांच्या पाठीवर ५० किलोपेक्षा जास्तीचे वजन टाकू नये. थोडक्यात पाठीवर टाकण्यात येणाऱ्या ओझ्याच्या मर्यादांचे पालन करावे, गाढवांकडून सलग पाच तासांच्यावर काम करून घेऊ नये. त्यांना कामामध्ये विश्रांती द्यावी. असे आदेशात स्पष्टपणे उल्लेख केला आहे.

‘धर्मा डॉंकी सँच्युअरी’ या संस्थेचे विश्वस्त अभिजित महाजन व फियापोचे डॉ. दिनेश मोहिते यांनी जिल्हाधिकारी अविनाश पाठक व पशुसंवर्धन उपायुक्त डॉ. आर. डी. कदम यांची भेट घेऊन याबाबत निवेदन सादर केले होते. पशु कल्याणासाठी काम करणाऱ्या संस्था, व्यक्ती, संबधित शासकीय कार्यालये, पशुपालक व वीटभट्ट्यांचे मालक यांना जिल्हाधिकारी यांनी काढलेल्या आदेशाचे पालन करावे लागणार आहे. या आदेशामुळे वीटभट्ट्यांवरील गाढव व इतर पशूंना नक्कीच दिलासा मिळणार आहे.

FIAPO