Dharma Donkey Sanctuary - DDS

16/08/2025

16/08/2025

🌿🐴 शासकीय पशुवैद्यकीय सेवेचा लाभ घ्यावा...
सुगाव (ता. देगलूर) येथील पशुपालकांना आवाहन...
"धर्मा डॉंकी सेंच्युअरी"तर्फे समन्वय बैठक...

👉 बैठकीत पशुसंवर्धन अधिकारी डॉ. नितीन कोकले यांनी गाढवांमध्ये होणारे आजार, त्यांची लक्षणे व उपचार याची माहिती दिली.
👉 गाढवांसाठी शासकीय दवाखान्यात मोफत औषधे व उपचार उपलब्ध असल्याचे सांगून, सर्व पशुपालकांनी या सेवांचा लाभ घ्यावा, असे त्यांनी आवाहन केले.
👉 "धर्मा डॉंकी सेंच्युअरी"चे विश्वस्त अभिजीत महाजन यांनी गाढवांच्या कष्टाचे भान ठेवून संस्थेतर्फे राबविल्या जाणाऱ्या उपक्रमांची माहिती दिली.
✅ बैठकीनंतर गाढवपालकांना जंतनाशक औषधे वाटप करण्यात आली.
🌟 जनावरांचे आरोग्य म्हणजेच पशुपालकांचे बळ 🌟

#धर्मा_डॉंकी_सेंच्युअरी #गाढवपालक #पशुवैद्यकीयसेवा # #सुजाणपशुपालक #

09/08/2025

🐴 किनवटमध्ये गाढव-खेचर आरोग्य तपासणी व संरक्षणासाठी ठोस पावले!

सगरोळी (ता. बिलोली जि. नांदेड) येथील "धर्मा डॉंकी सँचुअरी" च्या पुढाकाराने दि. ८ ऑगस्ट रोजी पशुसंवर्धन विभाग व नगरपरिषद, किनवट यांच्या सहकार्याने किनवट व गोकुंदा परिसरात ५० पेक्षा अधिक गाढव व खेचरांची तपासणी, लसीकरण, डी-वॉर्मिंग व औषधोपचार करण्यात आले.

या उपक्रमाचा उद्देश —
🛑 रस्त्यावर भटकणाऱ्या प्राण्यांमुळे होणारे अपघात टाळणे
🛑 अश्ववर्गीय प्राण्यांचे आरोग्य जपणे

बैठकीत महत्त्वाचे ठराव:
✔ अश्ववर्गीय प्राण्यांच्या संरक्षणासाठी असलेले कायदे प्रभावीपणे राबवणे
✔ वृद्ध, अपंग, बेवारस किंवा कामासाठी अयोग्य प्राण्यांना सगरोळी येथे कायमस्वरूपी आश्रय
✔ वर्षातून ३ आरोग्य शिबिरांचे आयोजन

या निर्णयामुळे अपघातांचे प्रमाण कमी होईल, रस्त्यावर भटकणारे प्राणी कमी होतील व पशुपालकांचा खर्चही घटेल.

🙏 या उपक्रमात पशुसंवर्धन विभागाचे अधिकारी, नगरपरिषदेचे प्रतिनिधी, सामाजिक कार्यकर्ते व पशुपालक यांचा उत्स्फूर्त सहभाग होता.

#गाढवसंवर्धन

17/07/2025

"गाढव" हा धर्माशी निगडीत व देखणा नसल्याने दुर्लक्षित; मेघना कावली : सगरोळी येथे "धर्मा डॉंकी सँच्यूअरी" व FIAPO संस्थेच्या विद्यमाने "कार्यरत अश्ववर्गीय प्राण्यांमधील आरोग्य समस्या व त्यांचे व्यवस्थापन: व्यावहारिक मार्गदर्शन"प्रशिक्षण कार्याक्रमाचे आयोजन

पशूंमधील आजार ओळखून उपचार करावे लागतात, हे अवघड काम आहे. इतर प्राण्यांपेक्षा गाढवांना अधिक कष्ट असून देखील हाल सहन करावे लागतात. कदाचित गाढव कुठल्याही धर्माशी निगडीत अथवा देखणा नसल्याने दुर्लक्षित असावा असे जिल्हा परिषदेच्या मुख्यकार्यकारी अधिकारी मेघना कावली म्हणाल्या. मंगळवार (ता.१५) रोजी सगरोळी (ता.बिलोली) येथे "धर्मा डॉंकी सँच्यूअरी" या संस्थेने नांदेड जिल्ह्यातील पशुधन विकास अधिकाऱ्यांसाठी फेडरेशन ऑफ इंडिअन अॅनिमल प्रोटेक्शन ऑर्गनायझेशन्स, नवी दिल्ली यांच्या सहकार्याने "कार्यरत अश्ववर्गीय प्राण्यांमधील आरोग्य समस्या व त्यांचे व्यवस्थापन: व्यावहारिक मार्गदर्शन". प्रशिक्षण कार्याक्रमाचे आयोजन केले होते. कार्यशाळेच्या उद्घाटनप्रसंगी त्या बोलत होत्या. यावेळी व्यासपीठावर संस्थेचे अध्यक्ष प्रमोद देशमुख, विश्वस्त संजीव सगरोळीकर, माफसूचे सेवा निवृत्त, संशोधन संचालक डॉ. अनिल भिकाने, पशुसंवर्धन व दुग्धव्यवसाय विभागाचे प्रादेशिक सहआयुक्त डॉ. नाना सोनावणे, जिल्हा उपायुक्त डॉ. राजकुमार पडिले, निवृत्त जिल्हा पशुसंवर्धन अधिकारी डॉ. भूपेंद्र बोधनकर, डॉ. दिनेश मोहिते, शिक्षणाधिकारी माधव सलगर आदींची उपस्थिती होती.
संस्थेचे विश्वस्त सगरोळीकर यांनी, संस्थेची सुरुवात व उद्देश स्पष्ट केला. डॉ. पडिले यांनी जिल्ह्यात रेती वाहतुकीसाठी गाढवांचा मोठ्या प्रमाणावर वापर होत असल्याने संस्थेचे कार्य अत्यंत गरजेचे असल्याचे सांगितले. डॉ. सोनावणे यांनी माळेगाव यात्रेत गाढवांसाठी विशेष सुविधा सुरू करण्याचे आश्वासन दिले व संस्थेस शासनाच्या योजनांमध्ये सहभागी होण्याचे आवाहन केले. डॉ. दिनेश मोहिते व डॉ. निहाल मुल्ला यांनी गाढवांच्या आजार व उपचार याबाबत प्रात्यक्षिकासह मार्गदर्शन केले. सूत्रसंचालन डॉ. प्रवीणकुमार घुले यांनी केले.

निवृत्तीबद्दल डॉ. अनिल भिकाने व डॉ. भूपेंद्र बोधनकर यांचा सत्कार
डॉ. भिकाने यांनी, सत्कारास उत्तर देताना, माझा सत्कार व प्रशिक्षणासाठी जिल्ह्यातील १०० पशुवैद्यकांची उपस्थिती हा दुग्ध शर्करा योग आहे. पशु आधारित व्यवसाय हा देशाच्या अर्थ व्यवस्थेचा कणा आहे. दूध, अंडी, मांस उत्पादनाचा मोठा वेग असून, यामध्ये पशुसंवर्धन विभागाचे मोठे योगदान आहे. मुक्या जनावरांसाठी कार्यरत राहावं कारण पशुवैद्यकांना शेतकरी दैवत मानतात असे म्हणाले.

25/06/2025

नांदेड जिल्ह्यात प्राणी कल्याणासाठी एसपीसीए समिती लवकरच सक्रीय! : समिती सदस्य म्हणून प्राणी मित्रांना अर्ज करण्याचे आवाहन

प्रत्येक जिल्ह्यात कार्यरत असलेल्या जिल्हा प्राणीक्लेश प्रतिबंधक समिती (District Society for Prevention of Cruelty to Animals - SPCA) चा मुख्य उद्देश म्हणजे प्राण्यांवरील अत्याचारांना प्रतिबंध घालणे, त्यांच्या हक्कांचे रक्षण करणे आणि त्यांच्या कल्याणासाठी प्रयत्न करणे. या समितीचे पदसिद्ध अध्यक्ष मा. जिल्हाधिकारी असतात, तर सचिव म्हणून जिल्हा पशुसंवर्धन विभागाचे उपायुक्त कार्यरत असतात.

नांदेड जिल्ह्यातही ही समिती प्रभावीपणे कार्यान्वित व्हावी, या उद्देशाने धर्मा डॉंकी सेंच्युअरी, सगरोळी या संस्थेच्या प्रतिनिधींनी नुकतीच मा. जिल्हाधिकारी राहुल कर्डिले यांची भेट घेतली. या बैठकीत प्राणी कल्याणाच्या दृष्टीने धोरणात्मक उपायांची चर्चा झाली. मा. जिल्हाधिकारी यांनी जिल्हा पशुसंवर्धन विभागाच्या उपायुक्तांना तात्काळ कार्यवाही करण्याचे स्पष्ट निर्देश दिले असून, समितीची स्थापना करून तिच्या नियमित बैठका आणि निर्णय प्रक्रिया सुनिश्चित करण्याचा आदेश दिला आहे.

या अनुषंगाने उपायुक्त पशुसंवर्धन यांनी धर्मा डॉंकी सेंच्युअरीला जिल्हा एसपीसीए समितीवर अशासकीय सदस्य म्हणून समाविष्ट होण्यासाठी अर्ज सादर करण्याचे आवाहन केले आहे. या संदर्भात अधिकृत प्रेस नोटही जारी करण्यात आली आहे. त्यानुसार जिल्हास्तरीय प्राणी क्लेष प्रतिबंधक समिती, नांदेड यावर काम करण्यासाठी इच्छुक व्यक्तींनी दि. ३० जून पर्यंत विहित नमुन्यात जिल्हा पशुसंवर्धन उप आयुक्त कार्यालय, देगलूर नाका, नांदेड येथे जावून अर्ज करावा.

धर्मा डॉंकी सेंच्युअरीच्या या पुढाकारामुळे नांदेड जिल्ह्यात एक सक्षम आणि कार्यक्षम एसपीसीए समिती स्थापन होण्याची दिशा स्पष्ट झाली आहे. भविष्यात जिल्ह्यातील प्राणी हक्क संरक्षण आणि कल्याणासाठी ही समिती ठोस पावले उचलणार, अशी अपेक्षा व्यक्त करण्यात येत आहे.

25/06/2025

ग्लँडर्स आजाराबाबत पशू पालकांत जनजागृती करण्यासाठी धर्मा डोंकी सँच्युरी तर्फे आरली, बोरगाव आणि परिसरातील गावात प्रत्यक्ष भेट देऊन माहिती देण्यात येत आहे.

17/06/2025

गाढवांमधील ग्रँडर्स (Glanders) व फार्सी – कारणे, उपचार व प्रतिबंधक उपाय

ग्रँडर्स (Glanders) किंवा फार्सी हा गाढवांमध्ये आढळणारा एक अत्यंत गंभीर व संसर्गजन्य रोग आहे, जो Burkholderia mallei या जीवाणूमुळे होतो. हा रोग मुख्यतः श्वसनमार्ग, त्वचा व रक्तप्रवाहातून पसरतो आणि तो माणसांमध्येही होऊ शकतो, त्यामुळे अत्यंत काळजीपूर्वक हाताळावा लागतो.

कारणे:
संसर्ग झालेल्या प्राण्यांशी संपर्क, संक्रमित अन्नपाणी, श्वसनाद्वारे बॅक्टेरिया शरीरात प्रवेश करतो. रोग ग्रस्त प्राण्याचा पू, नाकातील स्त्राव, संक्रमित फोड फुटून झालेल्या जखमा यांच्याशी संपर्क हा मुख्य संसर्गाचा मार्ग असतो.

लक्षणे:
गाढवांमध्ये लक्षणे तीव्र स्वरुपाची असतात. त्यांच्या यामुळे आकस्मिक मृत्यू होतो. म्हणून फारसी लक्षणे दिसत नाहीत. पण घोड्यामध्ये नाकातून पूयुक्त स्त्राव, घशात गाठी, त्वचेवर गाठी, ताप, खोकला, श्वास घेण्यात अडचण, अशक्तपणा व मरगळ दिसते.
उपचार: ग्रँडर्सवर कोणताही खात्रीशीर उपचार उपलब्ध नाही. त्यामुळे संशयित प्राणी तात्काळ विलग करावा. रोगाची खात्री झाल्यास शासनाच्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार प्राण्याला संक्रामक म्हणून वेदनामुक्त वध करणे आवश्यक असते. यासाठी CFT (Complement Fixation Test) तपासणी केली जाते.

प्रतिबंधक उपाय:
✔ गोठा स्वच्छ व निर्जंतुक ठेवावा
✔ नवीन प्राणी घेताना तपासणी करूनच गोठ्यात सामावून घ्यावा. शकयतो बाधित क्षेत्रातून खरेदी/ प्रवास करणे टाळावे
✔ संसर्ग झाल्यास इतर प्राण्यांपासून पूर्णपणे वेगळे ठेवावे
✔ पशुवैद्यकीय दवाखान्यात सूचना देणे व त्यांच्या सल्ल्याशिवाय कोणताही उपचार करू नये
✔ शासनाच्या सूचनांचे पालन करणे अत्यावश्यक
ग्रँडर्स ही अत्यंत धोकादायक व सार्वजनिक आरोग्यासाठी घातक असलेली साथ आहे, त्यामुळे सतर्कता आणि योग्य प्रतिबंध हाच सर्वोत्तम उपाय आहे.

28/05/2025

Greetings…
In a joint initiative by the Animal Husbandry Department and Dharma Donkey Sanctuary (Sagroli, Tal. Biloli), a rabies vaccination campaign for pet and stray dogs has been launched in Sagroli. The campaign will be conducted from 28th to 30th May.
Dog lovers in Sagroli are requested to cooperate by ensuring dogs in their area receive the vaccination, contributing towards making Sagroli rabies-free.
For vaccination, dog owners are requested to bring their pet dogs to the Dharma Donkey Sanctuary Clinic, near Anandi Gopal Dairy, Shardanagar, Sagroli.
Arrangements will also be made to vaccinate stray dogs in each lane, and support from local dog lovers and youth is requested to assist in this effort.
For further information, please contact the number below.Thank you!

Contact: Bhaskar Buchhalwar (Para-Vet.)
Dharma Donkey Sanctuary.
Mobile: 9923612588.

16/05/2025

15/05/2025

पशुपालक व संबंधितांना प्राणी संरक्षण नियमांचे पालन सक्तीचे : जिल्हाधिकाऱ्यांचे लेखी आदेश; ‘धर्मा डॉंकी सँच्युअरी’च्या पाठपुराव्याला यश.

भारतीय जीवजंतू कल्याण बोर्डाचे (AWBI) मार्गदर्शक तत्त्व, सन १९६० चा प्राणी क्रूरता प्रतिबंधक कायदा व सन १९६५ चा ड्रॉट अँड पॅक अॅनिमल रुल्स (Draught and Pack Animal Rules) यातील नियमानुसार पशूंची काळजी घेण्यात यावी, याबाबत जिल्हाधिकारी राहुल कर्डिले व पशुसंवर्धन विभागाचे उपायुक्त डॉ. राजकुमार पडिले यांनी बुधवार (ता.१४) रोजी आदेश निर्गमित केले. नांदेड जिल्ह्यातील पशुपालक व संबधितांना या आदेशानुसार पशूंची काळजी घ्यावी लागणार आहे. सगरोळी (ता.बिलोली) येथील गाढवांच्या कल्याणासाठी कार्य करणाऱ्या ‘धर्मा डॉंकी सँच्युअरी’ या संस्थेने मागणी करून पाठपुरावा केला होता.

सगरोळी (ता.बिलोली) येथील ‘धर्मा डॉंकी सँच्युअरी’ ही संस्था 'द फेडरेशन ऑफ इंडिअन अॅनिमल प्रोटेक्शन ऑर्गनायझेशन' (FIAPO) च्या सहकार्याने परिसरातील हजाराहून अधिक गाढवांच्या आरोग्याची काळजी घेत आहे. उन्हाळ्यात गाढवांना उष्माघात व डीहायड्रेशनचा मोठा त्रास सहन करावा लागतो. वारंवार पिण्यासाठी पाणी, विश्रांती व योग्य निवारा मिळत नाही. जिल्हाधिकारी यांनी काढलेल्या आदेशामध्ये उष्णतेमुळे थंड वेळेत गाढवाकडून कामे करून घ्यावीत, दुपारी १२ ते ३ या वेळेत काम बंद ठेवावे, वारंवार पिण्याच्या पाण्याची उपलब्धता करावी, गाढवांच्या पाठीवर टाकण्यात येणाऱ्या ओझ्याच्या मर्यादांचे पालन करावे, गाढवांकडून सलग पाच तासांच्यावर काम करून घेऊ नये. त्यांना विश्रांती द्यावी. असा उल्लेख आदेशामध्ये केला आहे. हा आदेश जिल्ह्यातील गाढव प्रण्यासोबतच इतर प्राण्यांनाही लागू असल्याने पशूंना सुख लाभणार आहे.

'धर्मा डॉंकी सँच्युअरी’ या संस्थेचे विश्वस्त अभिजित महाजन, स्वयंसेवक माधव ताटे व फियापोचे डॉ. दिनेश मोहिते यांनी जिल्हाधिकारी भेट घेतली होती. पशु कल्याणासाठी काम करणाऱ्या संस्था, व्यक्ती, संबधित शासकीय कार्यालये, पशुपालक व वीटभट्ट्यांचे मालक यांना जिल्हाधिकारी यांनी काढलेल्या आदेशाचे पालन करावे लागणार आहे. या आदेशामुळे गाढव व इतर पशूंना नक्कीच दिलासा मिळेल.

FIAPO