Animal Happiness

02/10/2025

Voor zij die twijfelen of castratie/sterilisatie de beste manier is bij hun dier, best eerst even dit lezen.

Gedragsproblemen oplossen met castratie of sterilisatie? De waarheid is veel ingewikkelder.

"Je reu is zo dominant, je moet hem laten castreren."
"Onze hond is zo nerveus, misschien helpt sterilisatie haar om rustiger te worden?"

Het is misschien wel het meest gegeven advies in de hondenwereld: een gedragsprobleem? Castreren! Maar is het echt de magische oplossing waar het vaak voor wordt versleten? De wetenschap toont aan dat het een medische ingreep is met verstrekkende hormonale en dus gedragsmatige gevolgen, zowel positief als negatief.

Voordat je deze beslissing neemt puur voor gedrag, is het cruciaal om te weten wat bewezen is, wat niet en wat ronduit onzeker is.

---

✅ Wanneer is het BEWEZEN nuttig?

De ingreep heeft het meeste effect op gedragingen die direct door geslachtshormonen (voornamelijk testosteron bij reuen) worden aangestuurd.

1. Seksueel gemotiveerd gedrag:
* Zwerfgedrag/weglopen: De drang om op zoek te gaan naar een loopse teef vermindert drastisch of verdwijnt. Studies tonen hier een zeer hoog slagingspercentage (tot 90%).
* Markeren in huis: Het markeren met urine om territorium af te bakenen neemt bij een groot deel van de reuen significant af.
* Rijgedrag/mounten: Als het rijden seksueel gemotiveerd is (op andere honden, objecten of mensen), zal castratie dit gedrag sterk verminderen. Let op: rijden kan ook een uiting van stress of opwinding zijn en in dat geval helpt castratie niet.

2. Agressie tussen reuen:
Castratie kan agressie gericht op andere intacte reuen verminderen. Testosteron kan de competitiedrang verhogen en het wegnemen hiervan kan de lont uit het kruitvat halen. Echter, dit is geen garantie. Als de agressie ook een aangeleerde component heeft of voortkomt uit onzekerheid, zal het gedrag niet volledig verdwijnen of kan het zelfs toenemen.

---

❌ Wanneer is het BEWEZEN NIET nuttig (of zelfs schadelijk)?

Dit is het belangrijkste waar veel eigenaren aan voorbijgaan. Het weghalen van geslachtshormonen kan bestaande problemen verergeren.

1. Angst en onzekerheid:
* Dit is de belangrijkste waarschuwing. Testosteron heeft ook een 'zelfvertrouwen-boostend' effect. Bij een al angstige of onzekere reu kan het wegnemen van testosteron de angst juist verergeren. Dit kan leiden tot een toename van angst-agressie (blaffen/uitvallen naar vreemden, honden, etc.), geluidsfobieën en algemene nervositeit.
* Bij teven kan het verwijderen van progesteron (dat een kalmerend effect heeft) eveneens leiden tot meer onvoorspelbaar of angstig gedrag.

2. Agressie bij teven:
Meerdere studies suggereren dat teven die al reactief of agressief waren vóór de sterilisatie, een verhoogd risico hebben op verergering van dit gedrag ná de ingreep. Het is absoluut geen oplossing voor agressie bij teven en kan het probleem groter maken.

3. Niet-seksuele gedragingen:
Verlatingsangst, vernielzucht (uit verveling), overmatig blaffen, trekken aan de lijn, niet luisteren... Geen van deze gedragingen is primair hormoongestuurd. Castratie/sterilisatie zal hier niets aan veranderen. Het is geen vervanging voor training, management en mentale stimulatie.

---

❓ Wat is ONZEKER of afhankelijk van het individu?

1. Timing van de ingreep:
Vroeg-castratie (vóór 6 maanden) wordt steeds vaker in verband gebracht met gedragsproblemen op latere leeftijd, waaronder toegenomen angst, geluidsgevoeligheid en zelfs agressie. De geslachtshormonen spelen een cruciale rol in de sociale en emotionele rijping van een pup. Het wegnemen hiervan voordat de hersenen volledig ontwikkeld zijn, kan de ontwikkeling verstoren.

2. Cognitieve achteruitgang:
Recent onderzoek wijst op een mogelijke link tussen het verwijderen van geslachtshormonen en een verhoogd risico op Canine Cognitive Dysfunction (dementie) op latere leeftijd. De hormonen lijken een beschermend effect op de hersenen te hebben. Dit is een actief onderzoeksveld.

Conclusie: De gouden regel

Castratie of sterilisatie is geen gedragstherapie. Het is een drastische medische ingreep die een paar specifieke gedragingen kan oplossen, maar vele andere kan verergeren.

De enige juiste aanpak: Laat EERST een volledige gedragsdiagnose stellen door een gediplomeerd gedragsprofessional. Alleen als de motivatie achter het probleemgedrag duidelijk is (is het hormonaal, angst, aangeleerd, medisch?), kan er een weloverwogen beslissing worden genomen in overleg met je dierenarts.

Een ingreep is onomkeerbaar. Een goed trainingsplan is dat niet.

---

Bronvermelding:

1. Hart, B. L., & Eckstein, R. A. (1997). The role of veterinary medicine in the treatment of dominance aggression in dogs. Journal of the American Veterinary Medical Association. (Klassieke studie die de effecten op markeren en zwerven aantoont).
2. Neilson, J. C., Eckstein, R. A., & Hart, B. L. (1997). Effects of castration on problem behaviors in male dogs with reference to age and duration of behavior. Journal of the American Veterinary Medical Association.
3. AVSAB (American Veterinary Society of Animal Behavior). Position Statement on Dominance Theory. Hoewel over dominantie, raakt het aan de misvatting dat castratie een 'dominantieprobleem' oplost.
4. Spain, C. V., Scarlett, J. M., & Houpt, K. A. (2004). Long-term risks and benefits of early-age gonadectomy in dogs. Journal of the American Veterinary Medical Association. (Vond een toename in angst-gerelateerd gedrag).
5. Zink, M. C., Farhoody, P., et al. (2014). Evaluation of the risk and age of onset of cancer and behavioral disorders in gonadectomized Vizslas. Journal of the American Veterinary Medical Association. (Linkt vroege neutralisatie aan toegenomen gedragsproblemen zoals angst en fobieën).
6. O’Farrell, V., & Peachey, E. (1990). Behavioural effects of oestrogen-progestagen combinations in bi***es. Journal of Small Animal Practice. (Een vroege studie die al wees op mogelijke toename van agressie na sterilisatie).
7. Kim, H. H., Yeon, S. C., et al. (2006). Behavioural effects of ovariohysterectomy on bi***es. Journal of Veterinary Science. (Concludeert dat sterilisatie 'indiscriminate appetite and aggression' kan verhogen).
8. Hart, B. L. (2001). Effect of gonadectomy on subsequent development of age-related cognitive impairment in dogs. Journal of the American Veterinary Medical Association.

10/09/2025

Is je hond angstig of reactief? De oplossing ligt misschien in zijn voerbak.

Je doet alles goed. Je volgt een privélessen, creëert een rustige omgeving en werkt met een professional aan de reactiviteit of angst van je hond. Toch blijft er een onderliggende onrust. Je hond heeft een "kort lontje", is snel overprikkeld of blijft angstig. Wat als de sleutel niet alleen in training ligt, maar ook in zijn voeding?

De wetenschap toont steeds duidelijker een krachtige connectie aan die we lang hebben onderschat: de darm-brein-as. Wat er in de darmen van je hond gebeurt, heeft een direct en meetbaar effect op zijn hersenen en dus op zijn gedrag.

De basis: Een sterk bewerkt dieet

De meeste honden eten dagelijks brokken. Hoewel praktisch, is dit een sterk bewerkt product. De hoge verhittingstemperaturen die nodig zijn om brokken te maken, kunnen de voedingswaarde van ingrediënten verminderen en de structuur van eiwitten en vetten veranderen. Belangrijker nog: het gebrek aan variatie en verse, onbewerkte ingrediënten leidt tot een verarming van de darmflora (het microbioom).

🔬 De wetenschap: De darm-brein-as en het "tweede brein"

De darmen van je hond zijn veel meer dan een verteringsorgaan. Ze huisvesten biljoenen bacteriën die samen het microbioom vormen. Dit microbioom functioneert als een soort "tweede brein" en communiceert non-stop met de hersenen via zenuwbanen, hormonen en het immuunsysteem.

Hier wordt het écht interessant:

1. Productie van Neurotransmitters: Wist je dat ongeveer 90% van de serotonine (de neurotransmitter die stemming, slaap en welzijn reguleert) in de darmen wordt geproduceerd? Deze hebben via de regulatie van stresshormonen en de manipulatie van de Nervus Vagus een indirect effect op de hersenen. De bacteriën in de darmflora zijn verantwoordelijk voor de productie van deze stoffen. Een gezonde, diverse darmflora produceert meer "geluksstofjes". Een verarmde darmflora doet dit niet, wat kan leiden tot een tekort en een grotere gevoeligheid voor angst en depressie. Daarnaast zijn er bijproducten van de darmflora zoals korteketenvetzuren die een directe invloed hebben op emotie en dus gedrag.

2. De link met gedragsproblemen: Recent onderzoek legt een directe link tussen een verstoorde darmflora (dysbiose) en gedragsproblemen. Een studie gepubliceerd in Scientific Reports toonde aan dat honden met agressieproblemen een significant andere samenstelling van hun darmmicrobioom hadden dan niet-agressieve honden. Andere studies suggereren een verband met angst en stress.

De oplossing: Verrijk het dieet met verse ingrediënten

Hoe verbeter je de darmflora van je hond? Door deze te voeden met wat hij nodig heeft: variatie en verse, vezelrijke voeding. Het toevoegen van kleine hoeveelheden verse ingrediënten aan de dagelijkse brok kan al een wereld van verschil maken. Deze verse toevoegingen fungeren als prebiotica: voeding voor de goede bacteriën.

Wat kun je toevoegen? Begin klein en met één ingrediënt tegelijk:

* Groene bladgroenten (bv. Veldsla, boerenkool): Rijk aan vezels en vitaminen die de darmbacteriën voeden.
* Bosbessen: Vol antioxidanten en vezels, een bewezen booster voor de cognitieve functie.
* Pompoenpuree (100% pompoen, zonder suiker): Een fantastische bron van oplosbare vezels die de spijsvertering reguleert.
* Gefermenteerde voeding (bv. een lepel water-kefir of geitenyoghurt): Dit zijn probiotica, oftewel levende goede bacteriën die de darmflora direct aanvullen.
* Omega-3 vetzuren (bv. een sardientje in water, geen zout): Deze vetzuren hebben een sterke ontstekingsremmende werking, wat de communicatie via de darm-brein-as verbetert.

Belangrijk: Voeding is geen magische oplossing die training vervangt. Het is een fundamenteel onderdeel van het welzijn van je hond. Door de darmgezondheid te optimaliseren, creëer je een hond die mentaal evenwichtiger is, beter kan omgaan met stress en meer openstaat voor training. Je legt letterlijk de biochemische basis voor gedragsverbetering.

Overleg altijd met je dierenarts of een voedingsdeskundige voordat je grote veranderingen in het dieet van je hond aanbrengt, zeker als je hond medische problemen heeft.

---
Bronnen:

1. Strandwitz, P. (2018). Neurotransmitter modulation by the gut microbiota. Brain Research, 1693, 128-133. Dit artikel beschrijft het mechanisme waarmee darmbacteriën neurotransmitters zoals serotonine en GABA produceren en beïnvloeden.
2. Kirchoff, N. S., et al. (2019). The gut microbiome correlates with conspecific aggression in a small population of rescued dogs (Canis familiaris). Scientific Reports, 9(1), 7917. Deze studie toont een directe correlatie aan tussen de samenstelling van de darmflora en agressief gedrag bij honden.
3. Zicker, S. C., et al. (2012). Cognitive improvement in aged dogs following dietary supplementation with a nutrient blend containing antioxidants, mitochondria cofactors, and fish oil. The Canadian Journal of Veterinary Research, 76(1), 43-52. Hoewel deze studie breder is, ondersteunt ze het effect van antioxidanten (zoals in bosbessen) op de hersenfunctie.
4. Bauer, J. E. (2011). Therapeutic use of fish oils in companion animals. Journal of the American Veterinary Medical Association, 239(11), 1441-1451. Dit overzichtsartikel bespreekt de brede voordelen van omega-3 vetzuren, inclusief hun ontstekingsremmende effecten die relevant zijn voor de darm-brein-as.

21/08/2025

Volledig waar. Zelfcontrole leren is voor een ieder een zeer belangrijke (overlevings) skill

Eerst door de deur gaan werkt, maar niet waarom je denkt 🤔

Klaar voor een stoute stelling? De roedeltheorie had gelijk. Althans, over iets: je hond laten wachten aan de deur is een gouden regel. Decennialang werd ons verteld dat je dit moet doen om je 'alfapositie' te claimen en te tonen wie de baas is. En hoewel het resultaat (een kalmere hond) klopt, is die redenering compleet achterhaald.

De waarheid is veel logischer, praktischer en respectvoller voor je hond. Laten we de mythe ontmantelen en ontdekken waarom deze simpele handeling écht nuttig is, gebaseerd op wat we vandaag weten over hondengedrag en leertheorie.

Het aspect uit de roedeltheorie: als eerste door de deur gaan

Volgens de traditionele roedeltheorie is de fysieke ruimte en het initiëren van beweging een ‘recht’ van de leider. Een hond die door een deuropening probeert te dringen, zou dit doen om zijn hogere status te claimen. Door als mens consequent als eerste door de deur te gaan, zou je je positie als 'alfaleider' bevestigen en de hond 'op zijn plaats' zetten.

De claim: Eerst door de deur gaan = dominantie tonen = de hond leert zijn lagere rang.

De wetenschappelijke analyse: waarom deze techniek werkt (maar niet om de geclaimde reden)

Het is inderdaad een uitstekende en zeer aan te raden managementtechniek om een hond te leren wachten bij deuren. De wetenschappelijke verklaring hiervoor is echter geworteld in veiligheid, management en het aanleren van zelfbeheersing, niet in het winnen van een imaginaire machtsstrijd.

De ware motivatie van de hond: Een hond stormt niet door de deur om de wereldheerschappij over te nemen. Hij stormt door de deur omdat daarachter de opwinding wacht: de wandeling, de tuin, de auto. Het is een uiting van puur enthousiasme en een gebrek aan aangeleerde zelfbeheersing, geen geplande coup.

De echte redenen waarom het werkt: veiligheid en impulscontrole. De effectiviteit van deze techniek is te danken aan twee krachtige, praktische principes:

1. Veiligheid en management (de allerbelangrijkste reden): Dit is de meest cruciale functie. Een hond die op commando wacht bij een open deur, rent niet onverwacht de straat op, springt niet tegen bezoekers op en kan niet ontsnappen. Het is een levensreddende vaardigheid.

2. Zelfbeheersing: Een open deur is een enorme trigger. Door de hond te leren wachten op een vrijgavecommando ("vrij", "oké"), leert hij zijn onmiddellijke impuls te beheersen. Hij leert dat rustig wachten wordt beloond met datgene wat hij wil (naar buiten gaan). Dit is een fundamentele oefening in zelfbeheersing.

Samenvatting: de praktische voordelen van een verkeerd begrepen regel

Dus, waarom is de techniek "de hond laten wachten bij de deur" zo waardevol?

1. Het is een veiligheidsmaatregel.
2. Het is een gouden oefening in impulscontrole.
3. Het creëert duidelijkheid en voorspelbaarheid.
4. Het bevordert een beleefde en veilige interactie.

Conclusie: De handeling (de hond leren wachten) is nuttig, maar de onderliggende filosofie is drastisch veranderd. We doen het niet om een fictieve rangorde te bevestigen, maar om een partnerschap op te bouwen waarin de mens de rol van betrouwbare leider op zich neemt. Een leider die zorgt voor veiligheid, duidelijke regels stelt en de hond de vaardigheden aanleert om succesvol en veilig in onze mensenwereld te functioneren.

---

Bronnen

1. American Veterinary Society of Animal Behavior (AVSAB). (2008). Position Statement on the Use of Dominance Theory in Behavior Modification of Animals. Dit document stelt expliciet dat de dominantietheorie een misplaatste benadering is voor de hond-mens relatie en dat gedragsproblemen niet het gevolg zijn van een strijd om een hogere rang.
2. Mech, L. D. (1999). Alpha Status, Dominance, and Division of Labor in Wolf Packs. Canadian Journal of Zoology. In dit invloedrijke artikel herroept de wetenschapper die de term 'alpha' populair maakte zelf het concept voor natuurlijke wolvenroedels en legt uit dat het een familiestructuur betreft, geen constante machtsstrijd.
3. Bradshaw, J. W., Blackwell, E. J., & Casey, R. A. (2009). Dominance in domestic dogs—useful construct or bad habit? Journal of Veterinary Behavior: Clinical Applications and Research. Dit artikel beargumenteert dat het dominantieconcept zelden nuttig is om de relatie tussen hond en eigenaar te beschrijven en dat de meeste gedragingen beter verklaard kunnen worden door de leertheorie.
4. Overall, K. L. (2013). Manual of Clinical Behavioral Medicine for Dogs and Cats. Elsevier. Dit handboek beschrijft uitgebreid de neurobiologische en psychologische basis van leerprincipes zoals operante conditionering en het belang van het aanleren van zelfbeheersing ('response inhibition') als onderdeel van een gedragstherapeutisch

10/07/2025

Voor zij die het nog niet zouden weten.

De wetenschap achter de dominantietheorie: een update

Het idee van de 'dominante hond' en de 'roedelleider' is een concept dat velen van ons kennen. Decennialang was het de standaardmanier om de relatie tussen mens en hond te bekijken. Maar net als elke wetenschap, evolueert ook de gedragswetenschap. Vandaag de dag biedt onderzoek ons een genuanceerder en accurater beeld, dat ons helpt de band met onze honden te versterken.

Laten we eens kijken waarom de wetenschap is afgestapt van het klassieke dominantie-model.

1. Een verkeerd begrepen wolvenroedel

De theorie was grotendeels gebaseerd op studies naar wolven in gevangenschap in de jaren '40. Dit waren vaak ongerelateerde wolven in een kleine ruimte, wat leidde tot stress en competitie. Dit model van een constante strijd om de hoogste rang werd toegepast op onze huishonden.

Echter, onderzoek door o.a. dr. L. David Mech aan wolven in het wild toonde een heel ander beeld. Een wilde roedel is geen vechtclub, maar een familie: een ouderpaar met hun jongen. De leiders zijn simpelweg de ouders en hun rol is opvoedkundig, niet gebaseerd op onderdrukking.

2. Een hond is geen wolf

Door duizenden jaren domesticatie zijn honden fundamenteel gaan verschillen van wolven. Hun sociale gedrag is veel flexibeler en gericht op samenleven met de mens. Onderzoek van gedragsbiologen zoals dr. John Bradshaw toont aan dat de relatie die een hond met zijn eigenaar heeft, wetenschappelijk gezien veel meer lijkt op een hechtingsband (zoals tussen ouder en kind) dan op een concurrentiestrijd binnen een roedel. Onze honden proberen ons niet te domineren, ze proberen binnen onze sociale groep te functioneren op een manier die voor hen logisch is.

3. De sociale structuur van honden is fundamenteel anders

Dit is niet zomaar een aanname, het is aangetoond in direct vergelijkend onderzoek. Studies naar het gedrag van vrijlevende honden (de meerderheid van de hondenpopulatie wereldwijd) tonen aan dat zij geen stabiele, coöperatieve roedels vormen zoals wolven dat doen. Wolvenroedels hebben een duidelijke hiërarchische structuur die essentieel is voor de gezamenlijke jacht en het grootbrengen van welpen. Vrijlevende honden daarentegen vormen losse, veranderlijke groepen. Hun interacties zijn meer gebaseerd op het vermijden van conflicten en het onderhouden van individuele vriendschappen dan op het handhaven van een rigide rangorde. Een studie van o.a. Cafazzo et al. (2010) naar vrijlevende honden toonde aan dat 'dominantie' bij hen zeer contextafhankelijk en fluïde is, en niet de vaste structuur heeft die we bij wolven zien. De hond is geëvolueerd tot een 'scharrelaar' die profiteert van de nabijheid van de mens, niet tot een roedeljager.

4. 'Dominant gedrag' is meestal iets anders

Gedrag dat we vaak als 'dominant' bestempelen, heeft meestal een andere oorzaak. Vanuit de gedragstherapie kijken we naar de onderliggende emotie en motivatie:

* Grommen bij de voerbak? Dit is vaak 'resource guarding' (het bewaken van een bron), wat voortkomt uit de angst om iets waardevols te verliezen, niet uit een drang om de baas te zijn.
* Op de bank springen? De bank is comfortabel. Dit is aangeleerd gedrag dat zichzelf beloont.
* Trekken aan de lijn? De hond is enthousiast, wil ergens naartoe, of heeft nooit geleerd om rustig mee te lopen.

Door gedrag te labelen als 'dominantie' missen we de echte oorzaak en de ware communicatie van onze hond. Een aanpak gebaseerd op straf en correctie om de 'dominantie' te onderdrukken, kan angst en onzekerheid vergroten en de vertrouwensband ernstig beschadigen.

❗️Conclusie: van hiërarchie naar harmonie

Een moderne, wetenschappelijk onderbouwde visie stapt af van het idee van een machtsstrijd. In plaats daarvan focussen we op het begrijpen van de communicatie van de hond, het bieden van veiligheid en voorspelbaarheid en het opbouwen van een partnerschap via positieve bekrachtiging. Dit leidt niet alleen tot effectievere resultaten, maar ook tot een diepere, meer respectvolle relatie.

Onze aangesloten gedragsprofessionals zijn getraind om te werken vanuit deze nieuwste wetenschappelijke inzichten. Ze helpen u de vraag achter het gedrag van uw hond te begrijpen.

➡️ Vind een gekwalificeerde professional in uw buurt via onze website: https://diergedragsprofessional.be

---
Referenties voor verdere lectuur:
1. Mech, L. D. (1999). Alpha status, dominance, and division of labor in wolf packs. Canadian Journal of Zoology, 77 (8), 1196-1203.
2. Bradshaw, J. W. S., Blackwell, E. J., & Casey, R. A. (2009). Dominance in domestic dogs—useful construct or bad habit? Journal of Veterinary Behavior, 4 (3), 135-144.
3. Cafazzo, S., Valsecchi, P., Bonanni, R., & Natoli, E. (2010). Dominance in a group of free-ranging domestic dogs: age, s*x, and access to resources. Behavioral Ecology, 21 (3), 443-455
4. Herron, M. E., Shofer, F. S., & Reisner, I. R. (2009). Survey of the use and outcome of confrontational and non-confrontational training methods in client-owned dogs showing undesired behaviors. Applied Animal Behaviour Science, 117 (1-2), 47-54.

20/05/2025

Next Monday this beautiful soul will lay her body down 🐾✨🤍

06/04/2025

Zondag ochtend begonnen met een fijne social run met Bocholt in het mooie gebied te Valkenswaard. Om achteraf lekker te zonnen in de achterbak van de auto terwijl de lopers een stukje vlaai en drankje nuttigen, én we wachten op de om de loslopende Rottweiler met jong Kameroenschaapje mee te nemen. Thuis gekomen een heerlijk ontspannende massage gekregen én de voetkussentjes verwend met de paw wax van .connection.pet.food . Men zou zeggen het zwaardere hondenleven ;)

28/03/2025

My goal is = creating moments of bliss 💜✨

And then creating some more moments of bliss 😊
And teaching you how to create your own moments of bliss.
And teaching you how to create moments of bliss for your furry friends. Be it fur, scales, feathers or even just plain skin that your beloved companion has, we all deserve at least one moment of bliss in our lives here on earth ✨

01/02/2025

I love me a 'we're all mad here' moon 🥰💜🤍

28/11/2024

You left us on a golden sunset 🖤✨ Roam free 🐴

04/10/2024

Happy World Animal Day to all

10/06/2024

Let me make your day

29/03/2024

Easter Night Run, you were nice :) Jeneverkes halverweg is een aanrader ;) 🤣😎