06/05/2019
K-9 (Canine unit)(သို႔)အထူးရဲေခြးတပ္ဖြဲ႔
==================
ကြ်န္ေတာ္တို႔လူသားေတြရဲ႕အေကာင္းဆံုး သစၥာ အ႐ွိဆံုး သတၱဝါကိုျပပါဆိုရင္ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ေခြးေလးေတြကိုပဲ လက္ညဳႇိးထိုးျပမွာပဲ။သူတို့ေလးေတြကို အလယ္ေခတ္Middle ageမွစျပီးလူသားမ်ားကဲ႕သို႔ေကာင္းစြာအသိဥာဏ္ျမင့့္မားလာသည့္အခ်ိန္ကစၿပီး ေခြးေတြကိုသူတို႔ရဲ႕ဝမ္းစာအတြက္အမဲလိုက္ျကရာမွာ
ပါတနာအျဖစ္စတင္အသံုးျပဳလာၾကတယ္။ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြမွာေတာ့14century မွာပထမဆုံးစတင္မွတ္တမ္းတင္ခံခဲ့ရတာကေတာ့bloodhound အမ်ိဳးအစားေခြးေတြပဲျဖစ္တယ္။သူတို့ကိုျပင္သစ္ႏိုင္ငံတြင္တင္ပီးအသံုးျပဳလာ
ခဲ့ပါတယ္။ေနာက္ပိုင္းမွာ အျခားျခားေသာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြကပါ တြင္က်ယ္စြာအသံုးျပဳလာခဲ့ၾကပါတယ္။
K-9ဆိုေသာနာမည္မွာcanine (ေျဖာင့္မတ္တည္ၾကည္ကာ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရေသာ လူမဟုတ္သည့္ ေခြးတပ္ဖြဲ႕)မွေနာက္ပိုင္းွ K-9ဟူၿပီးေျပာင္းလဲေခၚဆိုခဲ့သည္။ ပထမဆံုးစတင္အသံုးျပဳသည္ဟုသတ္မွတ္မွတိတမိးတင္ထားသည္မွာလန္ဒန္မွ sir charlen warren မွ bloodhound dogအမ်ိုးအစားမ်ားကို္္ေလ့က်င့္ေပးခဲ့သည္။ထို႔ေနာက္ဘယ္ဂ်ီယံမွ police dog servic programကိုေရးဆြဲကာ မိတ္ဆက္ျပသခဲ့သည္။ထို႔ေနာက္ ၾသစေတးလ်၊ ဟန္ေဂရီ၊ဂ်ာမနီစေသာႏိုင္ငံေတြမွာ unitေတြအလွ်င္အျမန္ဖြဲ႔စည္းလာၾကသည္။1920ခုႏွစ္မွာတရားဝင္ police dog training schoolကိုဖြင့္လွစ္ခဲ့ၾကသည္။
K-9unit ဆိုတာနဲ႔ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သိၾကမွာပါ အထူးေလ့က်င့္ထားတဲ့ လိမ္မာပါးနပ္ၿပီး သာမာန္ေခြးေတြထက္ intelligence ေကာင္းတဲ့ေခြးေတြနဲ႔ စိတ္႐ွည္ၿပီး မိမိပါတနာ
အေပၚကို ေကာင္းေကာင္း handleလုပ္ႏိုင္တဲ့ ကိုင္တြယ္ထိန္းေၾကာင္းသူ( professional dog handler)ေတြကိုေျပးျမင္မိမွာပါ။
သူတို႔ကို လူေပ်ာက္႐ွာေဖြျခင္း၊ သဘာဝေဘးအႏၲယ္မ်ားေၾကာင့္
ပ်က္စီးၿပိဳလဲေနသည့္အေဆာက္အဦးမ်ားၾကားတြင္ပိေနေသာလူမ်ား
(သို့)ရုပ္အေလာင္းမ်ားကို႐ွာေဖြျခင္း၊
အစာေရစာမ်ား ပို႔ေပးေစျခင္း၊
ေပါက္ကြဲေစေသာပစၥည္းမ်ားကို႐ွာေဖြျခင္း၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးမ်ား႐ွာေဖြျခင္း၊ လ်ွပ္တျပက္ဝင္ေရာက္စီးနင္းျခင္း၊
ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ခါနီးတရားခံကို
ဖမ္းဆီးျခင္း၊ကင္းလွည့္ျခင္းစသၫ့္ operation မွာ
အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ သူတို႔ကိုေရြးခ်ယ္ရာမွာလည္း အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွေခြးပိုင္႐ွင္မ်ားသည္ မိမိေခြးကိုK-9
တပ္ဖဲြ ့ဝင္အျဖစ္လာေရာက္ေရြးခ်ယ္ခံ
ၾကသည္။ထို႔အျပင္ေခြးထိန္းသိမ္းေရးနွင့္အျခားးေသာေနရာ့္မွလည္းစီစစ္ေရြးခ်ယ္ၾကပါသည္။ သူတို႔ကို
အဓီကအားျဖင့္ အနံ႔ခံအာရံုေကာင္းမြန္ျခင္း(sense smell skill )၊ အမိန္႔နာခံတတ္ျခင္း(obedience skill)၊ၾကံ့ခိုင္သြက္လက္ျခင္း(strong )၊ညဏ္ရည္ညဏ္ေသြးေကာင္းမြန္ျခင္းIntelligence( skill)၊ handlerရဲ႕ေစၫႊန္းခ်က္ကိုနားလည္လြယ္ကူျခင္း (understanding skill)စသည့္ အေျခခံအရည္အေသြးေတြကို စီစစ္ေရြးခ်ယ္ၾကပါသည္။မ်ားေသာအားျဖင့္ဥာဏ္ရည္ေကာင္းမြန္ေသာ German Shepherd, Belgian Malinois,Bull dog, Bloodhound ႏွင့္ Dutch Shepherdစသည့္အမ်ိဳးအစားေတြကိုဦးစားေပးေရြးခ်ယ္ၾကသည္။
ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးရာမွာလည္း handlerနဲ႔အတူ obedience ေကာင္းေအာင္၊ က်န္းမာသန္စြမ္းကာ အျမင္႔့ခုန္ အတားအဆီးျဖတ္ေက်ာ္ျခင္း/ လံုးေထြးသတ္ျဖတ္ျခင္း၊ အေပးအယူညီမွ်တမႈတို႔ႏွင့္္ sence smell search skillတို႔ကို ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးသည္။
သူတို႔ကိုအပိုင္းအားျဖင့္unitအေသးေလးေတြထပ္ခြဲထားျပန္ပါတယ္။
Sentry and attack K9s (SAA)-ကင္းလွည့္ျခင္း၊ ထြက္ေျပးေသာ တရားခံကို ရွာေဖြဖမ္းဆီးျခင္းစသည့္ေနရာေတြမွာလည္းအသံုးျပဳသည္။
Search and rescue K9s (SAR)-ေျခရာခံျခင္း၊ကယ္ဆယ္႐ွာေဖြေရးေတြမွာ Bloodhounds ေတြကိုအသံုးျပဳပါတယ္။
Detection or explosive K9(DOE)ေပါက္ကြဲေစေသာပစၥည္းမ်ား၊ မူးယစ္ေဆး၀ါးမ်ား႐ွာေဖြျခင္းဆိုၿပီးးခြဲျခားထားပါတယ္။
အေျခခံအားျဖင့္သူတို႔Unitမွာ single နဲ႔ dualဆိုၿပီး အတန္းအစားခြဲျခားထားပါေသးသည္။
Singleမွာဆိုလ်ွင္ personal protection, ေျခရာခံျခင္း(tracking) ၊စသည့္႐ိုး႐ွင္းေသာ operation ေတြမွာ
သာအသံုးျပဳၾကသည္။ Dualကေတာ့
ေပါက္ကြဲေစေသာပစၥည္း႐ွာေဖြျခင္း၊
မူးယစ္ေဆး၀ါး႐ွာေဖြျခင္း၊လွ်ပ္တျပက္စီးနင္းတိုက္ခိုက္ျခင္း(Raid)စသည္တို႔အျပင္ single purpose ေတြလုပ္ႏိုင္ေသာအရာေတြအကုန္လံုးကို လည္းသင္ၾကားေပးထားသည္။
အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံမ်ားတြင္အမ်ိဳးအစားအလိုက္ တာဝန္ေတြခြဲေဝထားေသးသည္။
Basset Hound (ဗံုး႐ွာေဖြျခင္း)
Beagle (မူးယစ္ေဆး၀ါး ႏွင့္ဗံုး႐ွာျခင္း)
Belgian Malinois (ကာကြယ္ျခင္း၊တိုက္ခိုက္ျခင္း၊အက်ဥ္းသားေျပာင္းရာမွာလိုက္ပါ ေစာင့္ၾကပ္ျခင္း၊IED location ႐ွာေဖြျခင္း.)
Bloodhound (ေျခရာခံျခင္း၊ဗံုးတည္ေနရာ႐ွာျခင္း.)
Rottweiler (ကာကြယ္ျခင္း၊တိုက္ခိုက္ျခင္း)
English Cocker Spaniel (လက္နက္ခဲယမ္းႏွင့္စက္ပစၥည္းမ်ား၊ေပါက္ကြဲေစေသာပစၥည္းမ်ား႐ွာေဖြျခင္း)
Doberman Pinscher (တိုက္ခုိက္ျခင္း၊
Dutch Shepherd (ကာကြယ္ေပးျခင္း၊တဖက္ရန္သူကိုေခ်မႈန္းရန္)
Springer Spaniel (မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ေပါက္ကြဲေစတတ္ေသာပစၥည္းႏွင့္ဗံုးမ်ား႐ွာေဖြျခင္း)
German Shepherd (ကာကြယ္ျခင္း၊တိုက္ခိုက္ျခင္း၊ ground-based tracking and air-based tracking, သဘာဝေဘးအႏၲရယ္မ်ားေၾကာင့္ေပ်ာက္ဆံုးေသဆံုးသူမ်ားကို႐ွာေဖြျခင္း)
German Shorthaired Pointer (ground-based tracking and air-based tracking, မူးယစ္ေဆးဝါး႐ွာေဖြျခင္း)
Labrador Retriever (ကာကြယ္ျခင္း၊တိုက္ခိုက္ျခင္း၊တည္ေနရာ႐ွာျခင္း၊ဗံုး႐ွာေဖြျခင္း၊ မူးယစ္ေဆးဝါး႐ွာေဖြျခင္း)၊
စသည္အားျဖင့္ အမ်ိဳးအစားအလိုက္ ထူးခြၽန္ေသာပင္ကိုယ္အရည္အေသြးမ်ားအလိုက္operation typeမ်ားကိုခြဲျခားထားပါသည္။သို႔ေပမယ့္ ႏိုဂ္ငံအလိုက္ဖြဲ႔စည္းပံုႏွင့္ ေပါင္းစပ္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ပံုကြာျခားပါသည္။
ထို႔အတူကိုင္တြယ္ထိန္းေၾကာင္းသူ
(Dog handler)အေနနဲ႔လည္း သာမာန္ရဲတစ္ေယာက္ရဲ႕ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းဥပေဒပညာရပ္မ်ားကို ကြၽမ္းက်င္ပိုင္ႏိုင္ရေပသည္။ K-9တပ္ဖြဲ႔ဝင္handlerတစ္ေယာက္အျဖစ္အေရြးခံရန္ အရည္အခ်င္းစစ္စာေမးပြဲမ်ားကိုေျဖဆိုရမည္။ဥပေဒပညာ၊ ႀကံ႕ခိုင္ျခင္း၊ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး၊ပူးေပါင္းၿပီး အေပးအယူမ်ွတျခင္းစသည္အရည္အေသြးစစ္ေသာေမးပြဲမ်ားကို
ေျဖဆိုၾကရသည္။ စာေမးပြဲေျဖဆို၍ေရြးခ်ယ္ခံၿပီးမွသာdog handlerသင္တန္းကိုတက္ရသည္။ထိုမွတဆင့္ အထက္ကခ်ေပးေသာ မိမိပါတနာ(ေခြး)ႏွင့္အတူ အေပးအယူမ်ွေအာင္
ထပ္မံေလ့က်င့္ရပါသည္။အခ်ိဳ႕သူမ်ားသည္ အိမ္သို္႔ေခၚရန္ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းၿပီး ပါတနာႏွင့္အတူေနထိုင္ႏိုင္ပါသည္။
သူတို႔ operation ကုို့္ အျခားအထူးတပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ေဒသခံရဲမ်ားႏွင့္အတူပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရပါသည္။သူူတို႔ကို vest, flack jacket, GPS tracking system,cameraအျပင္ အခ်ိဳ႕တြင္ bullet proof hehelmetပါတပ္ဆင္ေပးထားပါသည္။2011mayတြင္ The Bureau of Labor and Statistics (BLS),ကသတ္မွတ္ထားေသာပ်မ္းမ်ွလစာမွာ $21,120 မွ $112,730 per yearရ႐ွိပါသည္။တာဝန္ထမ္းေဆာင္သက္တမ္းမွာ 6ႏွစ္မွ9ထိတာဝန္ထမ္းေဆာင္ရပါသည္။သူတို္႔ေလးေတြကို သတ္ျဖတ္မိသည္ျဖစ္ေစ ၊ ဒဏ္ရာအနာတရျဖစ္ေအာင္လုပ္မိသည္ျဖစ္ေစ ထိုသူသည္ သာမာန္ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္တစ္ေယာက္ကို အနာတရျဖစ္ေအာင္လုပ္ေဆာင္ျခင္း၊သတ္ျဖတ္ျခင္းေၾကာင့္ခံစားရေသာျပစ္ဒဏ္နီးပါးခံရႏိုင္ေၾကာင္း ဥပေဒျပ႒ာန္းထားပါသည္။
Lin Tun
(Myanmar weapon observers)
Sources from Internet
