ပန်ကေတု 27/12/2024
ကြက်မီးကိုင်ခြင်း အနုပညာ (brooding management)
စီးပွားဖြစ် ကြက်မွေးမြူရေး (အသားစား ၊
ဥစား) ဟာ ခုနောင်ပိုင်းမှာ တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် ခေတ်စားလာတဲ့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်း တစ်ခုပါ။
မွေးမြူ သူ တချို့က အောင်မြင်ပြီး စီးပွားဖြစ်လာကြသလို တချို့ကတော့ ကျရှုံး ပီး လုပ်ငန်းတွေ ရပ်လိုက်ရတဲ့ အထိ ဖြစ်သွားကြပါတယ်။ အစာ ကြက်ပေါက် ဆေး စတာတွေကို အမျိုးစားတူ သုံးတဲ့ သူတွေ မှာကို ဒီဖြစ်စဉ်တွေ ကို တွေ့နေရပါတယ်။ ကြက်မွေး မြူရေးမှာ ပြုစုစောင့်ရှောက် (Management) က အောင်မြင်မှု အတွက် ရာခိုင်နှုန်း များများ လုပ်ဆောင်ပေးပါတယ်။
Management တွေထဲမှ brooding management ကြက်မီးကိုင်ခြင်းက အစတာထွက် ဖြစ်သလို အလွန်ကို အရေးပါတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုပါ။ အသားတိုးနှုန်း ကောင်းကောင်း ရဖို့ ဥနှုန်းကောင်းကောင်း ရဖို့ စတဲ့ အနှောင်းပိုင်းရလဒ်တွေ သေချာဖို့ ရန်အတွက် အစ ပိုင်းဖြစ်တဲ့ မီးကိုင်ခြင်းက ကောင်းဖို့ လိုပါတယ်။
ကြက်ကလေးများရဲ့ အရေးပါသော ကိုယ်တွင်း အင်္ဂါ (vital organs) တွေဟာ ပထမ သုံးပတ်အတွင်း ဖွံ့ဖြိုးကြပါတယ်။ မီးကိုင်တာ ညံ့ခဲ့ရင် immune system နဲ့ G.I tract ဖွံ့ဖြိုးမှုတွေ နည်းပါပြီး ရလဒ်ဆိုးတွေ ဖြစ်စေပါတယ်။ ရောဂါဒဏ် ခံနိုင်မှု နည်းပါခြင်း ကြောင့် သေနှုန်းမြင့်မား ခြင်း အစာချေဖျက်မှု သုံးစွဲ မှုတွေ မပြည့်ဝ တဲ့ အတွက် အသားထွက်နှုန်း ကျဆင်းခြင်းတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
Brooding management နဲ့ ပတ်သတ်ပြီး စာစောင်တွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။ အမှန်တွင် brooding management ကို လေ့လာရာတွင် ၄င်များသည် အကိုးအကား guide line မျှသာ ဖြစ်ပြီး မိမိနေရာဒေသ မိမိရာသီ ဥတု မိမိရဲ့ ခြံ အမျိုးအစား စတဲ့ အနေအထား တွေ နဲ့ ကိုင်ညီ တဲ့ management ကို မိမိကိုယ်တိုင် ဖန်တီးယူရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
Brooding management မှာ
1 . Temperature
2. Ventilation
3. Humidity
အချက်သုံးချက်က အရေး ပါဆုံး ဖြစ်ပြီး မျှချေ ဖြစ်အောင် ထိန်းရမှာပါ။ တစ်ခု နဲ့ တစ်ခု ဟာ တိုက်ရိုက် သက်ရောက်မှု တွေ ရှိနေတဲ့ အတွက် အရမ်းကို သတိထားရတဲ့ အချက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ တခြားသော lighting, feed and warer supplying pattern စတဲ့ အချက်တွေ ကိုလည်း ထည့်တွက်ရမှာပါ။
1. Temperature
Brooding management မှာ အပူချိန် (temperature) ကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် ကြက်ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန် (chick's body temperature) နဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် အပူချိန် ( ambient temperature) ၂ မျိုးလုံး ထည့်တွက်ရပါမယ်။ ကြက်ပေါက်ကလေးများဟာ ငယ်ရွယ်စဉ်မှာ ပတ်ဝန်းကျင် အပူချိန်နဲ့ မိမိတို့ ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန် ကို သဟဇာတ ဖြစ်အောင် မိမိတို့ ရဲ့ ဇီဝဖြစ်စဉ်လုပ်ဆောင်နိုင်မှု အရမ်းနည်းပါတယ်။ ကြက်ကလေး ရဲ့ ကိုယ်အပူချိန်ဟာ ၁ ပတ်သားမှ ၄ ပတ်သား အတွင်း
၃၉°C မျှ ရှိပြီး ၅ပတ်သားအထက်မှာ ၄၀ မှ ၄၁ အထိ ရှိပါတယ်။
မီးကိုင်စဉ်ကာလ အတွင်း ကြက်ကလေးများ၏ ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန်ဟာ ပတ်ဝန်းကျင် အပူချိန်ကို အမှီ ပြု နေရပါတယ်။ ပြင်ပ အပူချိန် ကျဆင်းသွားတဲ့ အခါ ကြက်ကလေးများရဲ့ အပူချိန် ကျဆင်းပြီး အအေးပတ်ခြင်း (Chilling effect) ကို ဖြစ်စေပါတယ်။ ထို့ အတူ အပူလွန်ကဲ လာပါကလည်း ကြက်ကလေးများ သက်သောင့် သက်သာ မရှိပဲ ဆိုးကျိုး ဖြစ်စေပါတယ်။
အပူချိန် ကျတဲ့ အခါခဲ့ ကြက်ကလေး များဟာ ၄င်းကို ကာကွယ်ခုခံ ဖို့ စားထားတဲ့ စွမ်းအင်တွေကို လောင်ကျွမ်းစေပြီး အပူဓာတ်ကို ထုတ်လုပ်ရပါတယ်။ စားထားတဲ့ အာဟာရ တွေဟာ ကြွက်သားတည်ဆောက်မှု ကိုယ်တွင်း အင်္ဂါ များတည်ဆောက်မှု အတွက် ပြည့်ဝစွာ မသုံး နိုင်ပဲ အအေးဒဏ် ကာကွယ်ဖို့ သုံးလိုက်ရတဲ့ အတွက် ကြက်ကလေးများဟာ အရွယ်အစား သေးခြင်း ကျန်းမာရေး ချို့တဲ့ ခြင်းများ ဖြစ်စေပါတယ်။ အရမ်းကို ဆိုးဝါးတဲ့ cold stress မျိုး မှာ သေနှုန်း မြင့်မားမှု ကို တွေ့ နိုင်ပါတယ်။ cold stress ဖြစ်မယ်ဆိုရင် ရေသောက်နှုန်းကျခြင်း ရေဓာတ် ခမ်းခြောက်ခြင်း ကျောက်ကပ်ရောင်ခြင်း သည်းခြေ အိတ်များပြည့်တင်းနေခြင်း အမွေးအတောင် ရှည်ခြင်း စတဲ့ လက္ခဏာ တွေကို တွေ့ နိုင်ပါတယ်။
အပူလွန်ကဲခြင်း (Heat stress) မှာလည်း ကြက်များဟာ အစာစားနှုန်းကျခြင်း ရေဓာတ်ခမ်းခြောက်ခြင်း စတာတွေ ဖြစ်ပီး သေနှုန်း မြင့်စေနိုင်ပါတယ်။
ကြက်ကလေးများ အတွက် သင့်တော်တဲ့ အပူချိန်တွေကတော့
၁-၂ ရက်သား မှာ ၃၃ မှ ၃၅
၃ ရက်မှ ၇ ရက်သားအတွင်း ၃၁ မှ ၃၂
၂ ပတ်သားတွင် ၂၉ မှ ၃၀
၃ ပတ်သားနှင့် အထက်တွင် ၂၆ မှ ၂၇ ထိ ဖြစ်ပါတယ်။ ယခု တွေ့ ရတဲ့ စံနှုန်းတွေက ကျနော် ယခု အသုံးပြု နေတဲ့ ကြက်မျိုး အတွက် အသင့်တော်ဆုံး အပူချိန်တွေပါ။ မျိုး တခုနှင့် တခု ကွာခြားမှာ ရှိနိုင်ပေမဲ့ အရမ်းကွာဟ မည် မဟုတ်ပါ။
2. Ventilation
လေဝင် လေထွက်နှုန်း (ventilation) ဟာ ကြက်ကလေး တွေ အတွက် အရမ်း အရေးကြီးပါတယ်။
၄င်းသည် ပြင်ပမှ oxygen ကိုသယ်ယူယူပီး ကြက်ကလေးတွေ ကို ထောက်ပံ့ သလို ကြက်ခြံထဲမှ အပူအတွက် လောင်စာလောင်မြိုက်ခြင်းမှ ထွက်လာသော CO2, ကြက်ချေးများမှ ထွက်လာသော Ammonia စတာတွေ ခြံပြင်ပသို့ သယ်ထုတ် သွားပေးပါတယ်။
Open type ခြံတွေ မှာ သဘာဝ လေကိုသာ သုံးသော်လည်း close type သို့မဟုတ် Semi-close type (Tunnel type) တွေ မှာတော့ ပန်ကာများ ကို အသုံး ပြု ပြီး လေဝင် လေထွက်ကို ဖန်တီးကြပါတယ်။ close နဲ့ semi close type တွေ မှာ ventolation ဟာ temperature နဲ့ အချိုး ညီနေရပါမယ်။ wind speed အရမ်းများသွားပြီ ဆိုရင် temperature ကို ထိခိုက်နိုင်ပြီး ပန်ကာ မသုံးပဲ ထားရင်လည်း လှောင်ပိတ်ကာ စိုထိုင်းစ Humidity ကို မြင့်စေပါတယ်။ စိုထိုင်းစ မြင့်ပြီး အပူချိန်မြင့် ပါက ရောဂါပိုး ပေါက်ပွားမှု ကို အားပေးစေပါတယ်။
ကျနော် လုပ်နေတဲ့ ခြံကတော့ Tunnel type ပါ။ ပန်ကာသုံးပြီး လေဝင်လေ ထွက် ဖန်တီးပါတယ်။ Ventilation ကို temperature sensor သုံးပြီး ထိန်းချုပ်ထားတာပါ။ မိမိ သတ်မှတ်ထားတဲ့ အပူခ်ျန် ထက် မြင့်နေရင် ပန်ကာတွေကို လည်ပတ်စေပီး နည်းနေပါက ရပ်တန့်ထားစေတဲ့ စနစ်ပါ။ Brooding ကာလမှာတော့ timmer ကို သုံးပီး ပန်ကာတွေကို လည်စေပါတယ်။ ကြက်ရဲ့ အသက် ရာသီ ဥတု စတဲ့ အခြေ နေ တွေ ပေါ်မူတည် ပြီး ၅မိနစ်နား ၁၀မိနစ်လည် ၁၀ မိနစ်နား ၁၀မိနစ်လည် အစရှိသည် ဖြင့် timmer control နဲ့ ventilation ကို ပေးပါတယ်။ ဒီစနစ်ကတော့ သတ်မှတ် အပူချိန် အောက် ရောက်နေရင်လည်း လည်ပတ်စေ ပါတယ်။ မိမိ ရဲ့ သတ်မှတ်နှုန်း အသုံးပြု ပုံ မှားခဲ့ ရင် ကြက်ကလေး တွေ ကို ဆိုးကျိုး သက်ရောက်စေ နိင်ပါတယ်။
3. Humidity
စိုထိုင်းစ (Humidity) ဟာ temlerature, ventilation စတာတွေ နဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်။ Temperature မြင့်ပီး wind speed နှေးနေမယ် ဆိုရင် Humidity ကို မြင့်တက်စေပါတယ်။ Humidity မြင့်တက် လာခြင်းအားဖြင့် ammonia များ ထွက်လာခြင်း ရောဂါပိုး ပေါက်ပွားမှု ဖြစ်စေခြင်း စတာတွေ ကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ထို့ အပြင် oxygen concentration ကိုပါ ကျစေနိုင်ပါတယ်။ Humidity ရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေကို floor system နဲ့ မွေးတဲ့ ခြံတွေ မှာ ပိုတွေ့ ရနိုင်ပါတယ်။ Ascites စတဲ့ ပြသာနာတွေဟာလည်း Humidity မြင့်ခြင်းရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အနေနဲ့ တွေ့ နိုင်ပါတယ်။
၄င်း အချက်များ အပြင် chick density, feeding space, drinking space, lighting hour, light intensity စတာတွေ ကိုလည်း လုံလောက်တဲ့ ပမာဏ တွေ ပေးထားရမှာပါ။
Credit to Min Zaw Htun
ရွှေရနံ့မှ တဆင့် ကူးယူဖော်ပြပါသည်…။
https://www.facebook.com/share/p/19tyX644ud/?mibextid=wwXIfr
Photo crd
